Güncelleme Tarihi:
ALMANYA'da Federal İş Mahkemesi, Ford fabrikasından emekli işçi ve memurlar arasında işyeri emekli aylığı (Betriebsrente) açısından fark olamayacağına hükmeden Köln İş Mahkemesi'nin kararını onadı. Artık, işyerinde son beş yıl içindeki maaşların ortalaması baz alınarak hesaplanan işyeri emekli aylıklarında işçiler ve memurlar için yüzde 1'lik oran esas alınacak. Daha önce işyeri emekli aylığı, Ford fabrikasından emekli işçiler için yüzde 0.37, memurlar için yüzde 1 üzerinden hesaplanıyordu. Erfurt'taki Federal İş Mahkemesi'nin örnek teşkil eden kararı ile birlikte Ford emeklisi işçiler hem daha fazla işyeri emekli aylığı hem de geçmişe dönük üç yıllık maaş farkını alabilecekler.
İlk karar 1993'de çıktı
İşçilerin, memurlardan daha az işyeri emekliliği almasının haksızlık olduğunu ve eşitlik ilkesiyle bağdaşmadığını savunan bir Ford emeklisi 1993 yılında durumu mahkemeye taşıdı. Köln'deki iş mahkemesi işçiyi haklı buldu. Ancak Ford itiraz edince dava bir üste mahkemeye taşındı. Üç yıllık bir hukuk mücadelesinin sonunda Ford pes ederek, davacı işçiye daha fazla ödeme yapmayı kabul etti. Ancak, bu haktan diğer işçileri yararlandırmadı.
Hepsini kapsamalı
Ford işçi temsilcileri 2002 yılında bu duruma son vermek ve eşit emekli aylığı ödenmesini sağlamak üzere harekete geçti. Baskılar üzerine işletme 2006 yılından itibaren emekli olanları eşit derecede emekliye bağlamaya karar verdi. Ancak işçi temsilcileri, ilk mahkeme kararının verildiği tarihten buyana emekli olanların da bu haktan yararlandırılması için girişim başlattı.
Müracaat etmek şart
Ford'da Alternatif Liste'den 32 yıllık işçi temsilcisi Hüseyin Aydın bundan sonra yaşananları şöyle özetledi:
"Sendika bu davayı sahiplenmeyince biz de mağdur olan işçileri toplayarak toplu dava açmaları için kampanya başlattık. Bizim ısrarımız ve kararlığımız üzerine fabrika yönetimi 2006'da aldığı bir kararla işçi ve memurların emekli aylıklarını eşit derecede hesaplama kararı aldı. Ancak bununla yetinmedik. Çünkü ilk mahkeme kararı 1993 yılında alınmıştı ve bu tarihten itibaren emekli olanlara yapılan haksızlık sürüyordu. Mahkemeye gittik ve Erfurt'taki dava lehimize sonuçlandı. 1993 yılından sonra emekli olanlar işyeri emekliliğinin yeniden hesaplanmasını talep etmeliler. Bu durumda daha fazla para alacaklar. Ancak etmeyenlere eski usul ödeme yapılacak."
Adalet yerini buldu
Ford fabrikasına açtığı davayı kazanan Antalyalı Necati Kaplan (66) ise, “Ford'da 33 yıl çalıştım. Memurlara bizden daha fazla aylık vermeleri adaletsizlikti. Bu kararla adalet yerini buldu. Şimdi işyeri emekli aylığımda 200 Euro'luk artış olacak. Ayrıca geçmişe dönük üç yıllık farkı alacağım” dedi.
Eşitlik ilkesine aykırıydı
Köln İş Mahkemesi ile Federal İş Mahkemesi'nin kararlarının eşitlik ilkesine dayandığını belirten Avukat İbrahim Çavdar şunları söyledi:
"Ford memurlar için yüzde 1'i, işçilere ise yüzde 0.37 oranını esas alarak işyeri emekli aylığı veriyordu. İşçi ve memurlar arasındaki bu ayrımın eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle Köln İş Mahkemesi'nde açtığımız davayı 2007 yılında kazandık. Bunun üzerine Ford kararı temyiz etti. Ancak temyiz kararı da işçilerin lehine sonuçlandı. İtiraz edenler işyeri emekli aylıklarında ortalama 300-400 Euro bir fark alabilecekler. Ayrıca geçmişe dönük üç yıllık fark ise 15-20 bin Euro'yu buluyor. Bu davayı 1 Temmuz 1993 tarihinden sonra emekli olan işçiler açabiliyor. Çünkü mahkemenin kararına göre işçi ve memur arasındaki ayrım hukuki mevzuat gereği bu tarihten sonra kalktı.”
İşte karar
Erfurt Federal İş Mahkemesi'nin verdiği kararının dosya numarası şöyle: (AZ: 3 AZR 216/ 09 u.a) Ancak bu yasadan istifade etmek için 1993 yılından sonra emekli olanların Ford'daki işyeri emekliliği birimine başvurmaları gerekiyor. Başvurudan sonra fazla emekli aylığı almak mümkün olabiliyor.