Finans krizlerini hep yaşacağız

Almanya’nın önde gelen finans gazetesi Handelsblatt ve Financial Times, Almanya’da "Funds@work" uluslararası yatırım stratejisi danışmanlık şirketi yönetim kurulu başkanı Murat Ünal’ı (38 "Yatırım sektöründe saygınlığı ve bilgisi uluslararası kabul edilmiş 6 kişiden biri" olarak niteliyorlar. Ünal, hepsi de en az dört dil bilen yedi danışmanın çalıştığı şirketi Funds@Work ile Avrupa, ABD ve Ortadoğu ülkelerinde dünyanın en büyük yatırım şirketlerine, borsalara ve sektörde çalışan değişik kuruluşlar dahil olmak üzere kurumsal stratejisi hazırlıyor. Bir ülkeye, bölgeye açılmak isteyen, yeni kitlelere ulaşmak isteyen büyük yatırımcı gelip ona danışıyor. Strateji hazırlamasını istiyor. Yani akıllılara akıl satıyor. Yön gösteriyor ve müşteri ile birlikte stratejileri uyguluyor.

* * *

Dünya çapında 6 trilyon dolara hükmeden 20'ye yakın ülkeden 100 den fazla müşterisi var, şu anda 11 ayrı uluslararası proje yapıyorlar. Diğerleri sırada. İsmini ticari sır olduğu için vermiyor ama Türkiye’den de bir firma sırada bekliyormuş. "Müşteri bizi seçmiyor, bizimle çalışmak isteyenler arasından biz seçim yapıyoruz" diyor. Yılın en az 200 gününü Almanya dışında geçiren Murat Ünal, geçtiğim günlerde Almanya’ya gelince buluşup sohbet ettik.

* * *

1971 İzmir doğumlu Ünal, dört yaşında Almanya’ya gelmiş. Babası Mehmet Ali Ünal, 1970’li yıllarda Avrupa’yı Piyale Makarnası ile tanıştıran kişi. Piyale’nin sahipleri, işçi göçü ile birlikte iktisatçı Mehmet Ali Ünal’ı Almanya’ya göndermişler ve Frankfurt’ta altyapıyı kurduktan sonra ihracata başlamışlar.

* * *
Çin ve Uzak Doğu uzmanı olan Murat Ünal, Avustralya Adelaide Üniversitesi mezunu. Hong Konglu ünlü iktisat Profesörü Yen’in yanında yetişmiş.
"1997’de Asya krizi patlak verince bölgede üniversitede okuyordum ve sonra bir strateji danışmanlık şirketinde calismaya basladim. Kriz bana büyük deneyim kazandırdı" diyor.
Kellogg School of Management /ABD, TelAviv Universitesi/İsrail ve Hong Kong University of Science and Technology/SAR Çin ve WHU/Almanya Üniversitelerinin ortaklaşa eğitiminde MBA yapan Murat Ünal’ın, Chicago Northwestern Üniversitesi’nden post juris doctor Hukuk Masterı de (LL.M) var. Şimdi de Madrid’de IE Business School'da işletme doktorasını bitirmek üzere. Dergi ve gazetelere son 5 yılda en az bin makale yazdı. Sayısız meslek kuruluşunun yönetim kurulunda ve çeşitli üniversitelerde ders veriyor. Gelecek yıl Associate Professor ünvanını alacak.

* * *

1998’de Alman Union Investment, Türk Global Menkul Kiymetler ve Ceros yatırım şirketleriyle Türkei75 Plus fonunun kuruluşunda yer almış. (Türkiye Cumhuriyeti’nin 75. kuruluş yıldönümü olduğu için adı Türkei75 olur. Plus da ilerlemeyi ifade ediyor) "Avrupa yasalarına göre kurulan Lüksemburg merkezli bu fon Türk hisse senetlerine yatırım yapan ilk fon oldu. Diğerleri bizden sonra başladı"
diyor ve ekliyor, "Portföyü Türkiye’de Global Menkul Kıymetler yönetiyordu. Sıfırdan 140 milyon marka kadar yükseldi" Murat Ünal buradan Citibank Northern Europe bankasına geçer. Brüksel merkezinde Belçika ve Fransa’dan sorumlu broker operasyonları ile "Citichoice" fon yöneticiliği yapar. Bir süre de Fidelity Investment’da görev yapmış.

* * *
Sizi bu nadide kılan şey nedir ...

- 2001’de kurduğum şirket ile ‚Network Analiz’ yapıyoruz. Dünyanın dört bir yanındaki 12 bin büyük yatırımcının tüm özelliklerini en ince detayına kadar biliyoruz. Çoğunun yöneticilerini şahsen tanıyoruz. Ayrıca sadece bizde olan bir sistem ile her gün dünyada önde gelen 2000 ayrı kaynağa bakarak yatırımcının ve yatırım sektöründe çalışanların davranışlarını inceliyoruz. Yani sektörde adeta kalp atışını dinliyoruz ve buna göre en iyi stratejiyi belirliyoruz. Yatırım danışmanlığı yapan bazı şirketler var, ama bizim gibi strateji danışmanlığı yapan açıdan biz ilkiz. Ve bizim gibi uluslararası bir şirket henüz mevcut değil.

Bu kadar paradan konuşunca krizi sordum..

Kriz bitti mi… Krizi tahmin etmek mümkün mü… diyorum.

"Bu krizleri hep yaşayacağız. Krizin genelde sistem için faydası da oluyor. Sistemin hantal olan yanları ortadan kalkıyor. Eğer daha önceki yıllara ve krizlere bakarsak krizin etkisi giderek azalsa da daha bir kac yıl süreceğe benziyor. Son aylarda borsalarda yükseldi ama bu yükselme reel ekonomiye pek yansımadı. ‚Time gap’ yani etkileşim için bir zaman aralığına ihtiyaç var. Daha önceki krizler iyi tahlil edilirse kesin olmasa bile krizin geleceği kestirilebilir" diye konuşuyor.

* * *

- Bankalar kredi açmaya korkuyor… Uluslararası yatırımcıların durumu ne...

- İsim veremem ama bizim büyük bir yatırırmcı müşterimizle sekiz ayrı ülkede 1.6 Milyar dolar topladık son aylarda. Bunun yanısıra dünya piyasalarında büyük miktarda para var, yönlendirilmeyi bekliyor ve olanaklar kısıtlı. Örneğin kriz dolayısıyla merkez bankaları piyasaya büyük paralar sürdü.

* * *

Almanların ortalama olarak gelirinin yüzde 11’ini tasarruf ettiğini Avrupalı Türklerin de bundan farklı olduğunu sanmadığını söyleyen Murat Ünal, tasarrufların değerlendirme şeklinin paranın miktarına ve kişiye göre değişeceğini işaret ederek bir tavsiyede bulunmanın çok zor olduğunu belirtiyor. Murat Ünal ama şunu da mutlaka yazmamı istiyor.
"Avrupalı Türkler tek bir şeye yatırım yapsınlar. Çocuklarının eğitimine. Çünkü bizim en büyük eksiğimiz bu. Bu açık mutlaka kapatılmalı. Iyi egitilmis bir cocuk hayat boyunca yeterince para kazanacaktir ve cevresine büyük destek olacaktir. Gayrimenkul, hisse senedi ve diger yatirimlari düsünmeden önce cocuklarimizin egitimini sağlıyalım. Bana kalırsa bu en önemli yatirim.