Eyalet çocuk parası vatandaşlığa bağlanamaz

ALMANYA'da hangi ülke vatandaşı olduklarına bakılmaksızın çocuklu ailelere ebeveyn parası ödenirken, eyalet çocuk yetiştirme parası ise, eyaletlerin kararına bırakılmış bir ödenek türü.

Bavyera Eyaleti 1989 yılında, çocuklu ailelere daha uzun bir süre evde kalıp çocuklarıyla ilgilenme imkanı tanınması amacıyla hayata geçirilen ve federal düzeyde 12 ay ödenen ebeveyn parasından sonra, ailelerin gelir duruma göre ilk çocuk için 150, ikinci çocuk için 200 ve üçüncü çocuk için 300 Euro tutarında bir yıl süreyle ödenen eyalet çocuk yetiştirme parasından (Landeserziehungsgeld) sadece Alman ve Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşlarının yararlandırılması, hukuki sorunları da beraberinde getirdi.

Tüm aileleri kapsıyor
AB vatandaşı olmadıkları için eyalet çocuk yetiştirme parası alamadığı için hukuk mücadelesi başlatan bir Türk aile, Federal Sosyal Mahkeme tarafından 2006 yılında verilen kararla haklı bulunmuştu. Türk çocukları için de ailelerin eyalet çocuk parası hakkından yararlanabileceğine hükmeden Federal Sosyal Mahkeme'den sonra şimdi de Karlsruhe'de bulunan Federal Anayasa Mahkemesi de, aynı yönde karar verip, Bavyera'nın eyalet sınırlarında yaşayan ailelerden sadece AB vatandaşı olanlara eyalet çocuk yetiştirme parası verilmesini anayasanın eşitlik ilkesine aykırı buldu. Yüce Yargı hakimleri, 1 BvL 14/07 dosya nolu kararında "Anayasanın koruma şemsiyesi sadece Alman aileler değil, tüm aileler için geçerli" ifadesine yer verdi.

Sınırlandırmanın gerekçesi yok
Davacı olan Polonya vatandaşı kadın, 1984 yılından beri oturduğu Bavyera'da, Polonya'nın daha henüz AB üyesi olmadığı 2000 yılında dünyaya getirdiği çocuk için eyalet çocuk yetiştirme parası alamayınca mahkemeye gitmişti. Davacı Polonyalı anneyi haklı bulan Federal Anayasa Mahkemesi'nin 1. Senato Hakimleri, gerekçeli kararında şu görüşleri dile getirdiler:

"AB vatandaşı olmayanlara eyalet çocuk parası verilmemesinin hiçbir geçerli nedeni yok. Yasama organlarına, kanunları yaparken vatandaşlığa bağlı sınırlandırmalar getirmesi genel olarak yasaklanamaz, ancak böyle bir sınırlandırma mutlaka gerekçelendirilmelidir. Bu konuda getirilen vatandaşlık sınırlandırması ise yasanın amacına ve ruhuna hizmet etmiyor. Böyle bir uygulama sadece Almanlar ile sınırlandırılırsa, bağlı olduğumuz insan haklarına saygı ilkesini boşa çıkarır."

Yüce Yargı, Bavyera Eyaleti'ne 31 Ağustos tarihine kadar, eyalet çocuk yetiştirme parasında anayasaya uygun çözüm getirmesi için süre tanıdı. Aksi takdirde, mevcut uygulama geçersiz sayılacak.

Türk ailenin hukuk zaferi
Kassel’deki Federal Sosyal Mahkeme de , 2 Şubat 2006 tarihli oturumunda 4 Mayıs 1997’den sonra doğan çocuklar için çocuk yetiştirme parasının ödenmesini nihai karara bağlamıştı. Bavyera Eyaleti'nin itirazını reddeden Federal Sosyal Mahkeme, "B10EG10/05R" dosya nolu kararında 1997 doğumlu çocuğu Gizem’e çocuk yetiştirme parası almak için dört yıl süren hukuk mücadelesi veren Mihriban Şekerci Hacıbekir'i haklı bulmuştu. Karara göre, AB vatandaşı olmayan yabancı ailelerin çocukları için bir yıl süreyle eyalet çocuk yetiştirme parasının ödenmesi gerekiyor.