'Ermeni iddiaları konusunda kriz ?ıkabilir'

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Uzmanı Do?. Dr. Kamer Kasım ve Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM) Başkan Yardımcısı Do?. Dr. Çağrı Erhan, ABD'nin yeni başkanı Obama'nın Ermeni meselesi, Irak, İran, Kafkasya, Kıbrıs gibi dış politika konularındaki yaklaşımı ve bu yaklaşımların Türkiye-ABD ilişkilerine olası yansımalarını değerlendirdi.

Barack Obama'nın başkan se?ilmesiyle ilgili, "Yeni bir başkan, yeni bir takım fikirleri var, kuşkusuz Türk-Amerikan ilişkilerine de yeni parametreler eklenecektir" diyen USAK Uzmanı Kamer Kasım, Obama söz konusu olduğunda ilişkilerde en yakın gözüken kriz noktasının Ermeni iddiaları konusunda ortaya ?ıkabileceğini söyledi.

Yeni Başkan Obama'nın "soykırımı tanıma" sözü vermesini değerlendiren USAK Uzmanı Kasım, "Hi?bir ABD Başkanı bu kadar netlikle bu iddiaları tanıyacağını ifade etmedi. Hi? kimse bu kadar netlikle bütün Ermeni lobi kuruluşlarının önünde bunu söylemedi" dedi.

Kasım, Türkiye'nin, ABD i?in stratejik konumda olan müttefik bir ülke olduğunu belirterek, ABD Kongresi'nde demokrat partililerin ?oğunlukta olduğuna, böylelikle başkanın bir politikayı uygulamak istediğinde rahatlıkla kongreden ge?irebileceğine dikkati ?ekti.

ERHAN: "OBAMA T?RKİYE'NİN ?NEMİ ANLATILDIĞINDA TEREDD?TL? DAVRANABİLİR"

ASAM Başkan Yardımcısı Do?. Dr. Çağrı Erhan ise ABD'yi kimin yönettiği kadar Türkiye'nin ABD'yi yöneten kişiyle olan ilişkilerini nasıl konumlandırdığı ve şekillendirdiğinin de önemli olduğunu belirterek, Obama Ermeni iddialarını tanıyacağı yaklaşımı i?inde olsa bile Türkiye'nin göstereceği ?abanın ve bunun sonucunun önemli olduğunu söyleyerek, dolayısıyla bu meselenin gelişiminde hem ABD i?i dinamiklerin, hem de Türkiye'nin ?abalarının etkili olacağını ifade etti.

Barack Obama'nın dış politika konusunda ?ok tecrübeli olmadığına dikkati ?eken Erhan, dolayısıyla her başkanda olduğu gibi Dışişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı bürokratlarının kendisine brifing vereceğini ve Türkiye'nin hem bölgesel hem de stratejik öneminin burada kendisine anlatılacağını belirtti. Böylece 1915 olaylarına ilişkin "tanıma" adımını atmakta Obama'nın tereddütlü davranacağını ifade eden Erhan, şöyle konuştu:
"Obama, 'Ben diğer ABD başkanlarına benzemiyorum, zaten değişim diyerek geldim' derse Savunma ve Dışişleri bürokrasisinin bütün ikna etme ?abalarına rağmen, 24 Nisan'da yapacağı konuşmada 'soykırım' lafını ge?irebilir. İşte o zaman Türk-Amerikan ilişkilerinde ger?ekten ciddi kırılma yaşanabilir, ilişkilerde karşılıklı güven zemini kaybedilebilir."

"ABD, 1915 OLAYLARINI 'SOYKIRIM' OLARAK TANIRSA BUNUN BEDELİNİ ?DEMEK ZORUNDADIR"

Türkiye'nin 1915 olaylarına ilişkin iddiaları tanıması durumunda olabilecekleri Obama'ya anlatması gerektiğini söyleyen Erhan, ge?en hafta Başbakanlık Dış Politika Başdanışmanı Ahmet Davutoğlu başkanlığında bir heyetin ABD'ye giderek, Obama'nın danışmanlarıyla görüştüğünü anımsattı.

Erhan, ABD Başkanı Obama'nın Yardımcısı Joe Biden'ı "tescilli bir Türk düşmanı" olarak niteleyerek, Biden'ın Türkiye i?in "?ok büyük dezavantaj" olduğu görüşünü dile getirdi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Obama Türkiye'yi dışlayan, göz ardı eden, Ermeni iddialarının kabul edilmesinden tutun da Irak'ın bölünmesine kadar bir takım adımlar atarsa kuşkusuz Türkiye'nin alternatifleri neredeyse sonsuz. ?rneğin, Türkiye Rusya ile daha yakın bir işbirliğini ABD'ye hissettirebilir.
Dolayısıyla Türkiye'nin eli eskisi kadar zayıf değil. Türkiye'nin küresel ekonomik krizden en az etkilenen ülkelerden biri olduğunu unutmamak lazım. Türkiye'nin gü?lü bir ordusu var, AB'ye aday bir ülke, hem Orta Doğu'da hem Avrasya'da alternatifleri var. Karşı tarafa bunlar hissettirildiğinde, Obama'nın Türkiye'ye karşı birtakım 'başıboş' hareketler yapması söz konusu olmayacaktır. Ama her şeye rağmen bu olursa bunun bedeli de ödettirilmelidir, sineye ?ekilmemelidir. Türkiye'nin bütün ?abalarına rağmen, 1915 olaylarını ABD soykırım olarak tanırsa bunun bedelini ödemek zorundadır."

KASIM: "IRAK KONUSUNDA T?RKİYE'YE DANIŞILMAZSA İLİŞKİLERE OLUMSUZ YANSIR"

Irak'tan ABD askerleri ?ekilirse ülkedeki grupların uzlaşabileceği görüşünü savunan Barack Obama'nın bu görüşünün "ger?ek?i" olmadığını söyleyen USAK Uzmanı Kasım, askerlerin ?ekilmesinin Irak'taki gelişmelere bağlı olduğunu, ancak askerlerin ?ekilmesiyle Irak'taki i? savaşın kötüleşebileceğini ve bunun da Obama'nın hanesine eksi puan olarak yazılacağını ifade etti.

Irak'ın kuzeyiyle ilgiliyse Kasım, ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden'ın bu konuda önemli rol oynayacağını kaydederek, Biden'ın 2006'da ortaya attığı, Irak'ın Şii, Sünni ve Kürt bölgeleri olmak üzere ü?e ayrılması önerisini tekrarlamasının Türkiye-Amerika ilişkileri a?ısından sorun ?ıkarabileceğini ancak terörle mücadelede ABD'nin Türkiye ile birlikte hareket etmeye devam edeceğini belirtti.

USAK Uzmanı Kasım, Irak'ın kuzeyindeki terör sorununu ?özmeden ABD'nin Irak'tan ?ekilmesinin, Türkiye dahil komşu ülkeleri her an bölgeye müdahale etme durumunda bırakacağını da bildirdi.

"ABD, Türkiye'ye danışmadan, Irak'ta, özellikle de Irak'ın kuzeyinde köklü değişikliklere giderse kuşkusuz bu ikili ilişkilere olumsuz yansıyacaktır" diyen Do?. Dr. Kamer Kasım, Obama-Biden ikilisinin Kıbrıs, Ermeni meselesi gibi konulardaki görüşleri dikkate alındığında, Türkiye'nin bir anda ciddi sorunlarla karşılaşabileceğini söyledi.

ERHAN: "OBAMA, IRAK MESELESİNDE T?RKİYE İÇİN YENİ BİR FIRSAT"

ASAM Başkan Yardımcısı Çağrı Erhan ise Obama'nın Irak meselesinde Türkiye i?in yeni bir fırsatı beraberinde getirdiğini belirterek, bu fırsatı şöyle a?ıkladı:
"Türkiye 1 Ocak'tan itibaren BM Güvenlik Konseyinin iki seneliğine ge?ici üyesi. Türkiye'nin başlatacağı bir girişimle ABD askerlerinin Irak'tan ?ekilme takvimini ortaya koyacak Kuvvetler Statüsü Anlaşmasının her iki tarafı da tatmin edecek şekilde imzalanmasını sağlanabilir ve bu sayede de (Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri) Mesud Barzani'nin önüne bağımsızlık yolunu a?abilecek bir başka girişim de önlenebilir."

KIBRIS, KAFKASYA VE İRAN

Kıbrıs konusunun uluslararası bir konu olduğunu, işin i?inde AB'nin de olduğunu anımsatan USAK Uzmanı Do?. Dr. Kamer Kasım, dolayısıyla Kıbrıs meselesinin 1915 olaylarına ilişkin Ermeni meselesi gibi iki ülke ilişkilerini gerebilecek bir noktaya gelmeyeceğini kaydetti.
Kasım, Kafkasya konusunda ise Türkiye'nin önemli bir noktada olduğunu ifade ederek, bu konuda Obama ile birlikte Türkiye ve ABD'nin birlikte hareket etmeye devam edeceğini söyledi.

ASAM Başkan Yardımcısı Do?. Dr. Çağrı Erhan ise İran'la ilişkiler ve nükleer programı konusuna değinerek, ABD ile İran arasında dolaylı görüşmelerin Türkiye üzerinden yürütülmesine, İran'ın komşusu ve ABD'nin müttefiki olarak Türkiye'nin "hayır" demeyeceğini kaydetti. ABD başkanlarının koltuğa oturduktan sonra söylem ve eylemlerinin değişebildiğine dikkati ?eken Erhan, İran'la tekrar diyalogdan söz eden ABD'nin yeni Başkanı Barack Obama'nın farklı politikalar izleyebilmesinin de olası olduğunu sözlerine ekledi.