Emekliye çalışma hakkı öngören tasarı ilk aşamayı geçti

ERZURUM Milletvekili İbrahim Aydemir ve Manisa Milletvekili Uğur Aydemir’in imza sahipliğinde, 63 Ak Parti milletvekilinin imzasıyla TBMM’ye sunulan 2/2945 sayılı yasa tasarısı, esas komisyon olarak 05.06.2020 tarihinde Plan ve Bütçe Komisyonu’na havale edilmişti.
Komisyon, 15.06.2020 tarihinde verdiği raporunda, tasarıda yer alan ve 3201 sayılı kanun kapsamında yurt dışı borçlanma yoluyla emekli olanların yurt dışında kısa süreli işlerde çalışma imkânı sağlanmasını düzenleyen 3. maddeyi küçük bir değişiklikle kabul etti.

KISITLAMA OLMASIN
Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 10.06.2020 tarihinde yapılan görüşmelerde, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının emeklilik haklarıyla ilgili ihtiyaç görülen düzenlemelerin yapılmasının olumlu karşılandığı dile getirildi. Görüşmelerde ayrıca, tasarlanan düzenlemenin daha geniş kapsamlı olarak yapılmasında yarar görüldüğü, sadece kısa süreli çalışmayla sınırlı kalınmayarak Türkiye’den emekli aylığı alan yurt dışında yaşayan vatandaşların yurt dışında herhangi bir kısıtlama olmaksızın tam zamanlı çalışmalarının önündeki engellerin de kaldırılmasında fayda olacağı görüşü dile getirildi.

YASA TEKLİFİNİN AMACI NE?
Kısa süreli çalışma kavramının ikincil düzenlemeler yerine kanunda tanımlanmasının daha uygun olacağı şeklindeki görüş, eleştiri ve önerilerin ardından teklifin ilk imza sahibi İbrahim Aydemir ve ilgili kamu idarelerinin temsilcileri tarafından yapılan açıklamalarda, yasa teklifi ile yurt dışında bulunan Türklerin kısa süreli işlerde çalışmaları halinde ilave sigorta primi ödemelerine gerek kalmadan emekli aylığı bağlanma hakkının sağlanması ve aylık alanların ise aylıklarının kesilmeksizin ödenmesine devam edilmesinin amaçlandığını vurguladılar.

1080 EMEKLİNİN AYLIĞI KESİLDİ
Yürürlükte mevzuata göre yurt dışında sigortalı olarak çalıştıkları gerekçesiyle 1080 kişinin maaşının kesildiğine işaret eden Aydemir ve diğer kamu idaresi temsilcileri, söz konusu tasarının yasalaşması halinde başvuruları halinde tekrar aylıklarının bağlanabileceğine işaret ettiler. Ayrıca kısa süreli çalışmaya yönelik tanımlamanın ülkeler arasında farklılık göstermesi sebebiyle uygulamanın yurt dışında yaşayan vatandaşların yaşadıkları ülkelerin mevzuatına göre belirlenmesi gerektiği vurgulandı.

KÜÇÜK DEĞİŞİKLİK YAPILIDI
Yurt dışında yaşayan emeklilerin kısa süreli çalışmalarını öngören yasa tasarısının 3’üncü maddesi, kısa süreli çalışmaya tabi işlerin belirlenmesi hususunda Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Sosyal Güvenlik Kurumu’nca müştereken çıkarılmış halihazırda yönetmelikle yapılabileceğine işaret edildiği görüşmenin ardından, tasarının bu maddesi, ‘Sosyal Güvenlik Kurumu’nca’ ibaresinin madde metninden çıkarılması suretiyle kabul edildi.
Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilen yasa tasarısının yürürlüğe girmesi için, tasarının sunulduğu diğer ihtisas komisyonlarında kabul edilerek Genel Kurul’da oylamaya sunulması gerekiyor. Genel Kurul oylanarak kabul edilen tasarı, son aşama olarak da Cumhurbaşkanlığı tarafından da onaylanarak Resmi gazetede yayımlanması halinde, yürürlüğe girmiş olacak.

DEVAM EDECEK: Komisyondaki muhalefet temsilcileri yasa teklifine neden şerh koydu?

İŞTE DEĞİŞİKLİK YAPILAN MADDE
Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 10.06.2020 tarihindeki görüşmelerde ele alınan yasa teklifinin 3. maddesi, küçük bir değişiklikle kabul edildi.
08.05.1985 tarihli ve 3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanunu’nda yer alan “Yurtdışında zorunlu sigortalılığa tabi olsa dahi kısa süreli çalışma olarak adlandırılan işlerde çalışanların aylıkları bu madde kapsamında değerlendirilmez ve kesilmez. Bu maddede geçen kısa süreli çalışmaya tabi işler, Sosyal Güvenlik Kurumu’nca çıkarılan yönetmelik ile belirlenir” şeklindeki 6’ncı madde, Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde şu şekilde değiştirildi:
“Yurt dışında zorunlu sigortalılığa tabi olsalar dahi kısa süreli çalışma olarak adlandırılan işlerde çalışanların aylıkları bu madde kapsamında değerlendirilmez ve kesilmez. Bu maddede geçen kısa süreli çalışmaya tabi işler yönetmelik ile belirlenir.”
Burada, yönetmeliği belirleyecek olan kurum Sosyal Güvenlik Kurumu olmaktan çıkarılıp, söz konusu düzenlemenin bir yönetmelikle yapılması kararlaştırılmıştır.

PRİM İADESİNDEN SONRA
YENİDEN SİRGORTALI ÇALIŞTIK

Emine Ersoy – Almanya
2009 yılında Almanya’daki emeklilik primlerinizi çektikten sonra yeniden Almanya’da sigortalı bir işe girip bugüne kadar aralıksız çalıştığınızı ve iki yıl sonra yaş haddinden emekli olacağınızı yazıyorsunuz. Ancak Alman Emeklilik Sigortası’ndan yapılan bildirimde, iki yıl sonra bağlanacak emekli aylığınızın 220 Euro civarında olacağının belirtildiğini yazıyor ve “Bu para Almanya’da yaşamama yetmeyecek. Emekli aylığımı nasıl artırabilirim?” diye soru yöneltmişsiniz. Ayrıca eşinizin de 3 yıl sonra Almanya’dan emekli olacağını, bağlanacak aylık miktarının yaklaşık 1.000 Euro olacağın belirterek, “İkimizin aylığı 1.200 Euro civarında olacak” diyerek, bizim tavsiyelerimizi merak ettiğinizi yazmışsınız.

SÜRELERiNİZ SIFIRDAN BAŞLADI
Alman Emeklilik Sigortası’ndaki sigortalıya ait prim paylarınızı çekerek, bu tarihe kadar elde etmiş olduğunuz emeklilik hakkınızdan feragat etmiş oldunuz. Daha sonra Almanya’da yeniden sigortalı bir işte çalışmaya başlamanızla, sigorta süreleriniz sıfırdan başlamış oldu. Size bağlanacağı bildirilen emekli aylığı, yeniden çalışmaya başladığınız tarihten bu yana biriken emeklilik primlerine göre hesaplandığı unutmamalısınız. Bu miktar, tabii ki, prim iadesi aldığınız sigortalı süreleriniz dikkate alınmış olsaydı, daha yüksek olacaktı. Maalesef, bu konuda size pek bir tavsiyemiz yok. Emekli olduktan sonra geçim sıkıntısı yaşamanız halinde, bağlı olduğunuz belediyenin sosyal yardım dairesine başvurarak temel geçim yardımı talebinde bulunabilirsiniz. Ancak size ne oranda sosyal yardım ödeneği ayrılacağını şimdiden söylemek yanlış olur. Bu miktarı, zamanı gelince ve hak etmeniz halinde, size bildirilecektir.