Emekliliğim yetmiyor ek işe de izin verilmiyor

HÜRRİYET’te 25 Haziran 2014 tarihinde yayınlanan Hürdanış köşenizde Almanya’da Minijob olarak çalışma konusunda, “iki ülkede aynı anda emekli aylığı almak sorun teşkil etmez” diye yazmıştınız. Emekli aylığım geçimimize yetmediği için ek iş yapmak zorundayım. İki ülkede de emekliyim. Bu konuda bizi aydınlatırsanız sevinirim. Hasibe

BAHSETMİŞ olduğunuz yazımda, bu konuya değinmiş, geçim sıkıntısı çeken Avrupalı Türk emeklilerin en doğal haklarının, aylıkları kesilmeden yaşadıkları ülkede bir ek işte çalışmak olduğunu vurgulamıştım. Ancak SGK’nın Avrupalı Türk emeklinin bu haklı taleplerine kulağını tıkadığını belirtmiştim.

Aynı yazıda 1985 yılından önce geçerli olan 2147 sayılı eski borçlanma kanunundaki bir boşluk nedeniyle, mahkemeye giden emeklilerin, hem çalıştıklarını hem de aynı anda emekli aylığı almaya devam edebildiklerini dile getirmiştim. Hatta söz konusu kanunun yerini 1985 yılında alan 3201 sayılı kanunla bu boşluğun kaldırıldığına ve yurtdışı borçlanma yapanların emekli olduktan sonra yurtdışında çalışmaya başlamaları halinde aylıklarının durdurulacağına ilişkin hükmün yer aldığına işaret etmiştim.

Genel olarak iki ülkede aynı anda emekli aylığı almak sorun teşkil etmiyor. Bu doğru. Çünkü emeklilik bir nevi para karşılığı alınan bir hizmettir. Asıl sorun, borçlanarak emekli olduktan sonra yurtdışında tekrar sigortaya tabi bir işe başlamakla ortaya çıkıyor. Bu durumda, kişi ‘yurda dönüş şartını’ yerine getirmediği gerekçesiyle aylığı durduruluyor.

Bunun tek istisnası, tümüyle Türkiye’deki çalışmalarına istinaden emekli olup da sonradan yurtdışında işe başlayanlar için geçerli. Bu kişilerin aylıkları kesilmiyor. Çünkü bu konuda açılan bir çok davayı SGK tek tek kaybettiği için, artık yurtdışına çıkmadan önce emekli olanların aylıkları, tekrar çalışmaya başlasalar da artık kesilmiyor.

Ancak mevcut durum şu: borçlanarak emekli olanlar yurtdışında tam zamanlı veya part time olarak tabir edilebilecek Minijob türü işlerde çalışmaya başladıkları an, aylıkları durdurulur.

SGK hangi sürelerimi dikkate alır

20 Şubat 1969 doğumluyum. Yurtdışı borçlanması yaparak emekli olmak istiyorum. İngiltere’de yaşıyorum. Bu ağustos ayında Türkiye’de sigortalı işe giriş yaptım. Ama şirketin primimi yatırıp yatırmayacağını bilmiyorum. Çıkışım 3 Eylül tarihi. Acaba prim yatmadıysa, yine de 4/a’dan emekli olabilir miyim?
Yurtdışına çıkış tarihim Nisan 1990. İngiltere’den aldığım ikametgah belgesinde ikamet başlangıcım Eylül 1990 yazıyor. Hem ev kadınlığı (1990-1995 arası) hem de çalışma sürelerimi (1995 ve sonrası) borçlanmak istiyorum. Hangi sürelerimi SGK dikkate alır? Zehra Aydın

TÜRKİYE’de prim yatırılmayan süreler, geçerli sayılmaz. Bu nedenle ne yapıp ne edip, çalıştığınız işyerinizin sizin adınıza prim yatırmasını sağlamalısınız. Aksi takdirde 4/a sigorta kolunda çalışmış sayılmazsınız.

5510 sayılı Genel Sağlık ve Sosyal Güvenlik Kanunu ile birlikte 3201 sayılı yurtdışı borçlanma yasasında yapılan değişiklik uyarınca, Türkiye’de sigorta girişi olan kadınlar yurtdışında geçen ev kadınlığı süresini de 4/a sigortalısı olarak borçlanabiliyorlar.

Bu nedenle, borçlanma formuna Eylül 1990’dan bugüne kadar ev kadınlığında geçen sürenizi yazabilirsiniz. Ev kadınlığı sürenizi eski adıyla SSK’ya borçlanmanız, ilerde bağlanacak emekli aylığınızın miktarını olumsuz yönde etkilemeyecektir.

EN ERKEN 51

11 Eylül 2014 tarihinde 29116 sayılı Resmi Gazete’de (mükerrer sayı) yayınlanan Torba Yasa uyarınca, İngiltere’deki sigorta başlangıcınız Türkiye’de de başlangıç sayılacak. İngiltere’deki işe başladığınız gün ve ayına göre, 51 veya 52 yaş... 5 bin 750 veya 5 bin 825 gün şartlarına tabi olacaksınız. Buna göre, borçlanma formunda Eylül 1990 ile Kasım 2006 yılları arasında geçen sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Yaş şartını da doldurunca, İngiltere’deki işinizi sonlandırmak koşuluyla aylık tahsis talebinde bulunabilirsiniz.

Türkiye’de dört ay sigortalı çalıştım

MART 1962’de doğdum. Ekim 1980’de lise mezunu olarak Almanya’ya geldim. 1993 yılına kadar okula gittim aynı yıl 2 ay dövizle askerlik yaptım. Eylül-Aralık 1994 arasında Türkiye’de dört ay sigortalı çalıştım. Ocak 1995’te tekrar Almanya’ya gelim Ağustos 1995’ten bu yana çalışıyorum. 1996’dan beri çifte vatandaşım. Türkiye’den nasıl ve ne zaman emekli olabilirim? Kaç gün borçlanmalıyım? İbrahim Ersöz
EMEKLİ olmak için 55 yaş ve 5 bin 750 gün şartlarına tabisiniz. Eksik olan 5 bin 630 gün karşılığında 68 bin 123 TL yatırmanız halinde, 25 yıllık sigortalılık süresi şartının yerine geleceği Eylül 2019 tarihinde emekli olabilirsiniz. Çifte vatandaşlığınız borçlanmanızı ve emekli olmanızı engellemez.

Dilekçeyle Ankara’ya mı başvurmam gerekiyor

YENİ Torba Yasa’ya göre, Mavi Kart sahibi biri olarak en geç ne zaman borçlanma dilekçesiyle başvurmalıyım? Dilekçeyi Ankara’ya mı yoksa ikametimin bulunduğu şehre mi göndermeliyim? Ceyhan Toy

TORBA Yasa, Mavi Kart sahiplerine borçlanma imkanı getirdi. Ancak başvuru zamanı açısından bir süre sınırlaması öngörülmüyor bu yasada. Tek kısıtlama, borçlanılacak sürelerde kişinin Türk vatandaşı olması konusunda getiriliyor.

Borçlanma başvurusunda bulunmadan önce, Türk vatandaşı olarak ne kadar süre çalıştığınızı tespit etmelisiniz. Eğer bu süreniz, sadece bir kaç yıl olup emekli olmanıza yetmiyorsa, o zaman başvuru konusunu oturup bir kez düşünmelisiniz.

Eksik günlerimi ileride Türkiye’de çalışarak veya ilerde tekrar Türk vatandaşlığına geçip eksik günlerimi çalıştıktan sonra ikinci borçlanmayla süremi tamamlarım yaparım diyorsanız, durum değişir tabii.

Borçlanma başvuru formunu, Türkiye’de ikamet ettiğiniz şehirdeki SGK İl Müdürlüğü’ne göndermelisiniz.

Torba Yasa ile kısmi aylığımı tama yükselir mi

MAVİ Kartlı Alman vatandaşıyım. Türkiye’de sigortaya tabi bin 795 gün çalıştım. Almanya ve Türkiye’den kısmi emekli oldum. Türkiye’den bana ayda 186 TL bağlandı. Yeni çıkan yasaya göre ben de borçlanarak tam emeklilik hakkına kavuşacak mıyım? Kaç gün üzerinden ne kadar ödemeliyim? 21 Nisan 1950 doğumluyum. Sigorta başlangıcım Nisan 1964. Rüştü İşbilen

EVET, yeni yürürlüğe giren Torba Yasa uyarınca, Mavi Kart sahibi olarak Türk vatandaşı olarak yurtdışında çalıştığınız süreleri borçlanarak, kısmi aylığınızı tama çevirebilirsiniz. Tam aylık almak için 3 bin 600 gün yeterli. Eksik olan bin 805 gün için, günlük 12.10 TL’den 21 bin 841 TL yatırırsanız, aylığınız tama çevrilir ve bin TL’nin üzerine çıkar.