Emekli aylıkları 2036’ya kadar yüzde 43 artacak
Güncelleme Tarihi:
Çoğu zaman, yasal emeklilik hakkında pek bir şey bilmediğimizi, emekliliğimizin yaklaştığında araştırmaya başladığımızda fark ederiz. Emeklilikle ilgili önemli bilgileri siz değerli okurlarımızla paylaşmak için ‘Emeklilikte 10 Büyük Yanılgı’ başlıklı yazı dizimizi başlatıyoruz.
PRİMLER NASIL DEĞERLENDİRİLİYOR?
Soru 1: Alman Emeklilik Sigortası (DRV) benden kestiği emeklilik primlerini fonlara yatırıp, elde ettiği kârı sonra emekli maaşı olarak öder.
Cevap: Bu kanı bu şekilde doğru değil. Bilindiği gibi Almanya’da emeklilik sistemi, Almancası ‘Umlageverfahren’, Türkçesi ‘Paylaşım Yöntemi’ veya ‘Katılım Yöntemi’ olan sistem üzerine kuruludur. Bu sistemle, sigortalılardan kesilen emeklilik priminin büyük bir kısmı doğrudan emeklilere maaş şeklinde ödeniyor. Sadece beklenmedik dalgalanmaları dengelemesi gereken küçük bir rezerv tutulur. Sigortalılar, kendilerinden kesilen emeklilik primi karşılığında emeklilik puanları alırlar ve bu puanlar daha sonra kendi emekliliklerini hesaplamak için kullanılır. Bugün emeklilik primiyle sosyal güvenlik sistemine katkıda bulunanların emekliliği aylığı, daha sonraki nesiller tarafından kesilen primlerle finanse edilir. Bu nedenle bu sistem, ‘nesil sözleşmesi’ olarak da adlandırılıyor.
EMEKLİLİK SİSTEMİ ÇÖKÜYOR MU?
Soru 2: Emeklilik sistemi iflasın eşiğinde!
Cevap: Finanztest adlı Alman ekonomi dergisinde görüşlerine yer verilen sosyal güvenlik uzmanları, bu ihtimalin olası olmadığı görüşünde birleşiyorlar. Yaklaşık 77 milyon sigortalı çalışanı ve emeklisiyle Alman sosyal güvenlik sistemi, finansmanını katılım yöntemiyle sağlaması nedeniyle, sermaye piyasalarındaki beklenmedik gelişmelere karşı oldukça güvenilir bir koruma sağlıyor. Yakın zamanda yaşanan ne finansal kriz ne de koronavirüs salgını Almanya’daki sosyal güvenlik sisteminde kalıcı sorunlara yol açmadı.
Finans uzmanlarına göre, yüksek işsizlik ve yaşlanan nüfus, katılım yöntemi için elverişli bir sistem olmadığı görüşünde birleşseler de siyasi alanda alınan birtakım kararlarla, örneğin emeklilik yaşını yükselterek veya memurlar ve serbest meslek sahipleri gibi daha geniş bir katkıda bulunan grubu sosyal güvenlik sistemine dahil ederek, sosyal güvenlik sisteminde bir mali denge sağlanıyor. Alman Emeklilik Sigortası tarafından yapılan açıklamaya göre, federal bütçeden sosyal güvenlik sistemine yapılan maddi katkıyla, emeklilik aylıklarının finansmanından ziyade, örneğin çocuk yetiştirme süresi gibi primi karşılığı olmayan emeklilik sürelerinden kaynaklanan ek giderler karşılanıyor. Bu tür hizmetler, sadece emeklilik sigortasına katkıda bulunan sigortalılara değil, topluma da fayda sağladığı için vergi gelirleriyle finanse ediliyor.
AYLIKLAR NEREDE DAHA YÜKSEK?
Soru 3: Almanya’nın doğusunda sigortalı çalışırsam daha az emekli maaşı alırım.
Cevap: DRV yetkililerine göre, hatta aksine bir durum söz konusu. DRV açıklamasında, “Aynı maaş ile doğu eyaletlerinde çalışanlar, batıda çalışanlardan daha fazla emekli maaşı alırlar” vurgusu yapılıyor. En azından şimdilik durum bu. Çünkü 2024 sonuna kadar ülkenin doğusundakilere bağlanan emekli aylıklarının hesaplanmasında baz alınan dönüşüm faktörü, kademeli olarak artırıldığı için, aynı gelirle daha yüksek bir emekli maaşı bağlanmasını sağlıyor. Temmuz 2024’e kadar doğu ve batı eyaletlerinde bağlanan emekli aylıklarının eşitlenmesi hedefleniyordu. Ancak dönüşüm faktörünün artırılmasıyla doğudaki emeklilere biraz daha yüksekten aylık bağlandığından, ülkenin doğusu ve batısı arasındaki emekli aylığı eşitlenmesi, hedeflenen süreden bir yıl önce gerçekleştirilmiş oldu.
NEREYE GÖRE EMEKLİLİK BAĞLANIYOR?
Soru 4: Doğu veya Batı emekli maaşı alıp almadığım, nerede yaşadığıma bağlı.
Cevap: Yaygın olan bu varsayım da doğru değil, çünkü sigortalı çalışanlara doğu, batı veya karma emekli aylığı alıp almayacakları, yaşadıkları yerden ziyade çalıştıkları yerlere bağlıdır. Hem eski hem de yeni federal eyaletlerde çalışmış olanların emekli aylığı, Doğu ve Batı’nın kısmi değerlerinden hesaplanır. Ayrıca sonraki yıllarda emekli aylıklarına yapılan artışlar da Doğu ve Batı’daki sigortalılık sürelerine göre hesaplanır.
AYLIKLAR AZALIYOR MU?
Soru 5: Emekli aylıkları her geçen gün azalıyor.
Alman Emeklilik Sigortası tarafından aylıklar konusunda bir süre önce yapılan açıklamada, bireysel olarak hak kazanılan emekli aylıklarının her geçen gün azalmadığını, aksine arttığını bildirmişti. Federal hükümetin hazırlayıp yayınladığı güncel emeklilik sigortası raporuna göre, 2036 yılına kadar emekli aylıkları yaklaşık yüzde 43 oranında artacak. Gerekçe olarak da emekli aylıklarının ücret gelişimine endeksli olması gösterildi. Artan ücretlerle birlikte emekli aylıkları da doğru orantılı olarak artar. Ücretlerin düşmesi halinde, aylıkların da düşmemesi için, yasal güvenceli emeklilik garantisi devreye girer ki, bu sayede emekli aylıkların düşmesi engellenir.
VERGİYE TABİ GELİR DE ARTAR
Ülkenin doğu ve batı eyaletlerindeki emekli aylıklarının zamlanmasıyla birlikte, emeklilerin vergiye tabi gelirlerinin oranı da sürekli artış gösteriyor. Örneğin, 2023 yılında emekli olan bir kişi, emekli aylığının yüzde 83’ü vergiye tabi olacak. Bu oran, 2040 yılına kadar yüzde 100’e yükselecek. Diğer bir ifadeyle 2040 yılında emekli olan bir kişi, emekli aylığının tümünü vergilendirmek zorunda olacak. Diğer bir ifadeyle 2040’e kadar vergiye tabi emekli aylığı oranı her yıl birer puan artacak. Sadece yıllık 10 bin 908 Euro’nun altındaki yıllık gelirler, vergiden muaf tutulacak. Bu miktar bekarlar veya yalnız yaşayanlar için geçerli. Çiftlerde ise vergiden muaf gelir miktarı ikiye katlanır ve 21 bin 816 Euro seviyesine yükselir.
DEVAM EDECEK: 45 yıl çalışanlar 63 yaşında kesintisiz emekli aylığı bağlanır mı?
--------------------------------------
KOMŞULUK İLİŞKİLERİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Komşuluk ilişkileri, zor iştir ve özen ister. Gürültü, bahçe işleri veya sigara içme gibi konular komşular arasında husumete ve anlaşmazlıklara yol açabilir ve iş davaya kadar gidebilir. Bunu önlemek için Alman hukukçu Christopher Posch, ntv Ratgeber adlı internet platformunda yaptığı açıklamada, komşular arasında hangi hak ve kuralların geçerli olduğu konusunda bilgiler verdi. Sizler için bu bilgileri derledik ve gelecek haftaki yazımızda sizlerle paylaşacağız.