Eksen kaymadı Türkiye köprü

ABD’deki 2008 başkanlık seçimlerinde Demokrat Barack Obama’ya karşı Cumhuriyetçi Parti’den rakip olan, sandıkta mağlup olmasına rağmen Senato’nun ağır toplarından biri olarak kalan Senatör John McCain, Hürriyet’e konuştu. İşte özetle McCain’in açıklamaları.

Farklılaşmalar normal

Bence Türkiye ve Brezilya’nın İran’la olan anlaşmaları, pek çok Amerikalı’nın gözünde talihsiz oldu. Ama ben Amerika-Türkiye ilişkilerinin en az 60-70 yıllık bir dayanışma, NATO ortaklığı, ekonomik ve kültürel bağlara dayandığına inanıyorum. Bu bağlar çok güçlü kalacaktır. Ayrıca şu da bir gerçek ki, Türkiye bölgede çok önemli bir güç ve her geçen gün gelişiyor. O yüzden bazen Türkiye ve Amerika’nın politikalarının farklılaşması normal.

Türkiye yükselen güç

Farklılaşma sözcüğünü tercih ettim, çünkü ben iki ülke arasında bir anlaşmazlık olduğunu düşünmüyorum. Temel prensipleri, temel hedefleri paylaşıyoruz. NATO müteffikleriyiz. ABD ve Türkiye’nin bundan sonra daha farklı bir ilişkisi olacak. Çünkü Türkiye bölgede yükselen güç. Ve şimdi dünyanın o bölgesindeki ilişkilere geçmişte olmadığı kadar dahil oluyor. Obama Yönetimi, Türkiye konusunda bir önceki yönetimin politikalarını sürdürdü. Temel bir farklılık yok. Ama Türkiye’nin son yıllarda artan gücünü anlayabilmek için o bölgeyi sık sık ziyaret etmelisiniz.

ABD’nin arabulucu rolü

İsrail ve Türkiye arasındaki ilişkilerin bozulmasına üzülüyorum. Umarım şu an mevcut olan zorlukların üstesinden gelirler. Çünkü ikisinin de karşılıklı çıkarı şu: Ortadoğu’da barış ve ekonomik gelişme.

Türkiye laik bir ulus ve İsrail ile Amerika’nın temel değer ve prensiplerini paylaşıyor. Bu nedenle mevcut zorlukları aşacaklarından çok umutluyum. Bunun hem iki ülkenin hem de Ortadoğu’daki barışın çıkarı için olduğunu fark edeceklerdir. Bence Amerika’nın da iki ülke arasındaki zorlukların aşılması için arabuluculuk yapma gibi bir rolü var.

Eksen kaymadı Türkiye köprü

“Türkiye ile ilgili söylenen eksen kayması meselesi umarım olmaz. Ben öyle olduğunu da düşünmüyorum. Benim düşüncem Türkiye, Batı ile Doğu arasında bir köprü. Pek çok açıdan bir Avrupa ülkesi. Pek çok açıdan bir Doğu ülkesi. Yani oynaması gereken ikili bir rol var ve bu çok önemli bir rol.
ABD Savunma Bakanı Robert Gates’in AB’nin Türkiye politikalarını eleştirmesiyle ilgili, ben meselenin bu kadar siyah-beyaz olduğuna emin değilim. AB Türkiye’den uzaklaşınca, Türkiye doğuya yaklaştı tezi biraz keskin bir ifade. Ama ben her zaman Türkiye’nin AB üyeliğini destekledim. Ve bence bu üyelik sürecinin bloke olması bir hata.”

Atatürk’ün mirası radikal İslam’ı reddeder

“ABD Kongre’de İran ve İsrail meseleleri yüzünden Türkiye’ye karşı bazı kararlar alınacağı söylentilerine katılmıyorum. Çok ciddi sonuçlar çıkmayacaktır. Ancak şunu belirtmek istiyorum. Türk hükümeti ve Türk insanı, bölgede yükselen radikal İslam’ın etkisinden muaf değil. Laik ve demokratik bir ulus içeren Türk mirası, Kemal Atatürk ile doğrudan ilintili. Ve bu miras doğrultusunda, Türkiye bölgede yükselen radikal İslam meselesi ile mücadele edecektir. Türk insanının son derece sofistike ve demokrasinin prensiplerine bağlı olduğundan hiç şüphem yok.”

HÜRRİYET’LE ODASINDA GÖRÜŞTÜ

Senatör John McCain, bu yıl kasımda yapılacak seçimlerde, Arizona Senatörlüğünü üst üste 5. kez kazanmak için yarışıyor. Bu yüzden yoğun bir kampanya dönemi geçiriyor. Hürriyet ile kampanyasına ara verdiği bir sırada, ABD Senatosu’nun Russel Binası’ndaki odasında görüştü.

En sevdiğim iki kent Kudüs ve İstanbul

Senatör John McCain, özellikle Ermeni soykırımı iddialarına karşı mesafeli duruşuyla şimdiye kadar Amerikan Senatosu’nda hep bir “Türk dostu” olarak tanındı. Ancak geçen yıl ilk defa soykırım iddialarıyla ilgili yaptığı bir açıklamada, “Soykırım olduğuna inanıyorum” dedi. Fakat olayların günümüz Türkiye’sinin üzerine bir sorumluluk getirdiğini düşünmediğini söyledi.
McCain, İsrail’e de çok yakın bir politikacı. İsrail-Türkiye arasında patlayan Mavi Marmara krizi sonrası, Başkan Obama’dan İsrail’e destek olmasını isteyen ve 87 senatörün imzaladığı mektupta onun da adı var. McCain, konuyla ilgili Hürriyet’e şunları söyledi:

“Önceki hafta İsrail’de bir gezideydim. İsrail ve Türkiye’nin sorunlarını çözmeleri için Amerikalılar olarak elimizden geleni yaptığımızı düşünüyorum. Benim dünya üzerinde en çok sevdiğimi iki kent, İstanbul ve Kudüs’tür. O binlerce yıllık tarih beni her seferinde çok etkiler. İsrail ve Türkiye’nin o kadar çok ortak noktası var ki, sorunlarını çözeceklerinden eminim.”