Ek sigorta primi çifte cezalandırma

ALMANYA'nın Köln kentinde yaşayan ve uzun yıllar sağlık sigortası BKK'da sigorta uzmanı olarak çalışan Alişan Zülfikar (51), yapılan yasal değişiklikle birlikte 1 Temmuz 2011'den itibaren yurtdışındaki emekli aylıkları üzerinden de sağlık ve bakım sigortasına prim kesilmesi uygulamasının büyük bir haksızlık olduğunu söyledi.

Almanya´da yıllarca çalışıp emek veren Türklerin, aktif iş yaşamları boyunca kazandıkları ücretlerden buradaki sosyal sisteme yeterince prim ve vergi ödediklerine işaret eden Zülfikar, "Almanya´dan emekli olanların, aylıklarından sağlık ve bakım sigortalarına prim kesilmeye zaten devam ediliyor" diyerek, şunları söyledi:

UYGULAMA ZORLAMADIR
"Almanya´daki sosyal sistem üzerine eğitim almış ve bir dönem sağlık sigortası kasalarında çalışmış, yani konuya içerden bakan biri olarak, yurtdışındaki emekli aylıkları üzerinden de ek prim kesilmesi uygulamasını son derece sıkıntılı buluyorum. İşin hukuki tutarsızlığı bir yana, ben bu uygulamayı vicdani açıdan da doğru bulmuyor ve onaylamıyorum. Ayrıca bunu zorlama bir uygulama olarak değerlendiriyorum. Zaten mevcut olan prim yükü yetmiyormuş gibi, şimdi de bu insanların, dişinden tırnağından biriktirdikleri paraları yatırarak vatandaşı oldukları ülkeden aldıkları emeklilik maaşlarına göz dikiliyor. Bu kabul edilebilir bir uygulama değildir. Bu çok açık bir haksızlıktır, çifte cezalandırmadır."

TÜRKİYE'Yİ KAPSAMAZ
Hürriyet'in gündeme getirdiği konuyu başından beri ilgiyle izlediğini ifade eden Alişan Zülfikar, Alman sağlık sigortalarının aylık ya da üç aylık periyotlarla yayınladıkları dergi ve broşürlerinde, yeni uygulamaya işaret edildiğini hatırlatarak, yeni uygulamayı Almanya´daki sosyal güvenlik kanunlarının (SGB) ruhuna aykırı bulduğunu söyledi. Zülfikar, "Sosyal güvenlik uygulamalarına ilişkin temel prensiplerini kapsayan SGB I nolu sosyal kanun kitabının 30. maddesinde, sosyal güvenlik yasalarının Almanya sınırları içinde geçerli ve uygulanabilir olduğunu (Territorialprinzip) öngörüyor. Gene aynı madde´nin 2. bendinde, 'ülkeler üstü ve/veya ülkeler arası hukuk bundan etkilenmez' deniliyor. Geçerlilik (hükümranlık) alanı dışında kalan uygulamalar için, uluslararası anlaşmalar temel alınır deniliyor."

SOSYAL GÜVENLİK İLKELERİNE AYKIRI
Sosyal sigorta uzmanı Alişan Zülfikar, 'Sosyal güvenlik yasalarından kaynaklanan hak ve ödevler yalnızca kaynaklarını yazılı bir yasadan almak şartıyla ve açık gerekçeleri ortaya konmak suretiyle değiştirilebilirler' ifadesinin yer aldığı SGB I numaralı sosyal kanun kitabının 31. Maddesi'ne işaret ederek, şunları söyledi:

"O halde soruyorum; SGB I´in bu açık hükümlerine rağmen, Almanya, sağlık sigortalarıyla ilgili uygulamaların düzenlendiği SGB V´in 228. maddesine konulan ek bir cümleyle, nasıl bir çırpıda Türkiye´deki emekli maaşları buradaki sağlık ve bakım sigortası kapsamına sokabilir? Almanya´nın hükümranlık alanının dışında bulunan, 3. bir ülkenin kendi vatandaşlarına ödediği emeklilik maaşından, buradaki nasıl prim ödeme zorunluluğu getirilebilir? Türkiye´yi doğrudan ilgilendiren böyle bir yasa, muhatap ülkeyle mutabakata varmadan nasıl tek taraflı olarak uygulanabilir?"

Böyle bir uygulamanın hukuki geçerliliğinin olabilmesi için yapılan yasa değişikliğinin, yürürlükteki sosyal güvenlik anlaşmalarının geçerli bir maddesine dayandırarak gerekçelendirilmesi gerektiğine işaret eden Zülfikar, "Veya sözkonusu ülkeyle, bu uygulamaya olanak veren yeni bir anlaşma yapmanız gerekir. Türk-Alman Sosyal Güvenlik Sözleşmesi'nde de bu yöndeki bir maddeye rastlamadım" diye konuştu.

YASAL DAYANAK AB'Yİ BAĞLAR
Ek prim uygulamasıyla ilgili değişikliğin "Avrupa birliğinde sosyal güvenlik sistemlerinin koordinasyonunu düzenleyen yasanın” dayanak gösterildiğine işaret eden sigorta uzmanı Alişan Zülfikar, "Kaynak gösterilen bu yasayı bir hukukçuya da incelettim. Söz konusu yasa, yalnızca Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin sosyal güvenlik sistemlerinin koordinasyonuyla ilgili düzenlemeleri içermektedir. Yasada, ne Türkiye ile Almanya arasındaki sosyal güvenlik anlaşmalarına herhangi bir vurgu yapılmış, ne de düzenleme ile ilgili adı geçen ülkeler arasında Türkiye´ye yer verilmiş. Bu durumda hangi hukuki dayanak ya da yorumla Türkiye´deki emeklilik maaşlarını da bu yasa kapsamına alındığı sorusuna hem Türk hem de Alman makamlarının yanıt vermeleri gerekiyor" dedi.

AMAÇ SİGORTALARIN KASALARINI DOLDURMAK
Sigorta uzmanı Alişan Zülfikar, sağlık sigorta kasalarının, çalışan sayısının düşmesiyle birlikte son yıllarda prim gelirlerindeki düşüş yaşadığını hatırlatarak, "Çifte emeklilerden ek prim alınması uygulaması, sağlık sigortaları prim gelirlerini artırmak istiyor" dedi. Zülfikar, "Bu uygulamayı zaten başka türlü izah etmek mümkün değil. Yakın geçmişe kadar, dünya genelinde gıptayla bakılan, Avrupa´daki diğer ülkelere de örnek gösterilen, Almanya´nın sosyal güvenlik sistemi, ne yazık ki, son 10 yılda hızla dibe vurmaya başladı. Avrupa ülkelerini de içine alan global ekonomik krizden Federal Almanya da ciddi anlamda etkilendi. İşsizlik ve gelirlerdeki genel düşüş, doğal olarak sağlık kasalarının prim gelirlerinin küçülmesine yol açtı" diye konuştu.