Dünyanın şeker dengesi a?ık verdi

Diğer taraftan, tüketimin 165,5 milyon tona ?ıkması nedeniyle bu sezon şeker dengesinde 3,9 milyon ton a?ık öngörülüyor.

ISO'nun Şeker Kurumunun internet sitesinde yayımlanan 3 aylık rapor özetine göre, dünya şeker piyasasında fiyatlar olduk?a "dalgalı" seyrediyor. Haziran'ın 5'inde tonu 243 dolar olan ham şekerin fiyatı, 11 Temmuz'da 2008 yılının ikinci en yüksek günlük fiyatı olan 332 dolara yükseldi. Ardından hızla düşen fiyatlar, Temmuz sonunda tekrar yükselme eğilimine girdi, Ağustos'ta 310-334 dolar arasında seyretti.

Beyaz şeker fiyatları da söz konusu dönemde 333 dolardan 413 dolara yükseldi.
Ekim ayında başlayan 2008/2009 sezonunda, 2004/05'ten beri ilk defa dünya şeker üretiminin ge?en sezona göre 7,4 milyon tonluk ciddi bir düşüşle 161,6 milyon tona gerilemesi bekleniyor. Dünya tüketimi ise uzun dönem ortalama büyüme hızları ile uyumlu bir şekilde yüzde 2,35 artarak 165,5 milyon ton ham değere ulaşacak. Dolayısıyla, Ekim 2008-Eylül 2009 dönemi dünya şeker dengesinde 3,9 milyon tonluk a?ık öngörülüyor.

Raporda, böylece tipik küresel fazlalık döneminin sona ereceği ve piyasanın muhtemel a?ık dönemine gireceği belirtildi.

Rapora göre, üretim daralmasının, ihracat olanağının azalmasına, ithalat talebinin artmasına yol a?ması bekleniyor. Şimdilik, dünya piyasasında fiziki arzda bir darlık beklenmiyor. Küresel ihracat potansiyeli ve ithalat talebi olduk?a dengeli seyrediyor. İhracat?ı ülkelerde üretim azalmasının önemli bir kısmı önceki fazlalık dönemlerde biriken stoklardan karşılanacak.

Bununla beraber, ticari dengenin "göreli olarak sıkışık" göründüğü belirtilen raporda, "Eğer şu anda üretimde öngörülmeyen azalmalar da olursa ve bu yüzden daha az ihracat olanağı veya daha yüksek ithalat talebi ortaya ?ıkarsa, öngörülen istatistiksel a?ığa bir ihracat arz daralması eşlik edebilir" denildi.

"HİNDİSTAN'IN İHRACATINI 2 MİLYON TONUN ALTINA D?Ş?RMESİ RİSKLİ"

Piyasanın, en büyük şeker üreticileri olan Brezilya ve Hindistan'daki gelişmelere bağlı olarak şekilleneceğine işaret edilen raporda, 2 milyon ton ihracat yapması beklenen Hindistan'ın ekonomik ve politik nedenlerle ihracatını 2 milyon tonun altına düşürmesi halinde, "küresel ihracat olanağı ile ithal talebi arasında öngörülen kırılgan dengenin kaybolacağı" görüşüne yer verildi.

Brezilya;da da eğer etanol i?in ger?ek talep öngörülenden daha fazla olursa veya iklim koşulları kamış rekoltesini ve şeker i?eriğini önemli öl?üde düşürürse, dünya piyasası, mevcut öngörülerden daha ciddi arz darlığı ile karşılaşabilecek.

YAKIT ETANOL? ?RETİMİ VE T?KETİMİNDE REKOR

Rapora göre, 2008 yılında küresel yakıt etanolü üretim ve tüketiminin, yaklaşık ü?te birlik bir artışla, 65,7 milyar litrelik rekor düzeye ulaşacağı öngörülüyor.

Brezilya'da esnek-yakıtlı ara?ların artan satışı, i? tüketimi hızlandırıyor. Biyo-etanol oranının artması konusunda yeni getirilen zorunluluklar, AB'de tüketimi artırıyor. Hindistan'ın etanol yakıt programı hedeflerin gerisinde kalırken, Tayland'da üretim kapasitesi halen i? tüketimin üzerinde. Brezilya'nın ana pazarları olan ABD ve AB'nin bu durumlarının sürecek olması nedeniyle Brezilya'nın uluslararası ticari etanolün anahtar konumunu sürdüreceği öngörüldü.

ABD;de etanol fiyatları ge?en birka? ay boyunca yüksekliğini korurken Brezilya'daki arz bolluğu, fiyatları düşürücü yönde baskı yaptı.

T?RKİYE YENİ SEZONU STOKSUZ GİRDİ

Şeker Kurumu verilerine göre, ka?ak şeker girişinin önlenmesi ile şeker fabrikaları gelen talebi karşılayabilmek i?in ihtiyat stoklarını bile satmak durumunda kalırken, Türkiye, Eylül ayında başlayan yeni şeker pazarlama sezonuna ilk kez stoksuz girdi.

Yurt i?i satışların artması, kuraklık nedeniyle üretimin ve stokların düşmesi üzerine, 2008/2009 pazarlama dönemi i?in 2 milyon 666 bin ton A şekeri kotası belirlendi. Bunun yüzde 10'u (266 bin tonu) NŞB üreticileri, 2 milyon 400 bin tonu ise pancar şekeri üreticileri tarafından kullanılacak. Böylece, şeker pazarlama kotaları ortalama yüzde 14 artırılmış oldu.