Döner yazana 500 Euro ceza

Almanya'da Viersen Belediyesi, bölgede 40 civarındaki Türk döner büfesine mektup göndererek, mönülerin yer aldığı tabelalardaki "Döner" ibaresini kaldırarak yerine etin türüne göre "Drehspiess" (Dönen şiş) veya "Hackfleischspiess" (Dönen kıyma şiş) yazmalarını istedi. Viersen'in Hollanda sınırındaki Schwalmtal-Waldniel kasabasında Jasmin Döner'in sahibi Adanalı Yüksel Duru (44) 16 yıldır dönercilik yaptığını belirterek, belediyenin bu uygulamasına bir anlam veremediğini söyledi. Belediye Veterinerlik Dairesi'nden gelen yazıya inanamadığını söyleyen Duru, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yazıda dükkanınızın içinde, tezgahın üzerindeki tabelada yazan 'Döner' yazısını derhal silmemiz, bunun yerine 'Hackfleischspiess' yazmamız istendi. Benim iki dükkanım var. Birinde tabelayı değiştirdim, döner yazısını kaldırdım."

Değiştirmeyene para cezası

Viersen'in Süchteln kasabasında 10 yıldan beri döner dükkanı işleten Cevat Çıplak (34) da Viersen Belediyesi'nden gelen mektuba çok şaşırdığını belirterek, "Döner Kebap yazan tabelayı sökmem istendi. Ama indirmedim. 500 Euro ceza vermekle tehdit ediyorlar. Ayrıca dönere yumurta, süt, soğan, yağ, yoğurt ve tuz koyabilirsiniz, bunun dışında hiç bir katkı maddesi koyamazsınız' diyorlar. Onların dediği gibi yaparsak döner, dönerlikten çıkar" dedi.

Sürekli kontrol var

Lobberich kasabasında 14 yıldır dönercilik yapan Nedim Sungurlu, belediyeden yazı geldikten sonra tabelayı değiştirdiğini ve "döner" yerine "Drehspiess" yazdırdığını belirterek, "Önce dikkate almadım. Bunun üzerine dükkana gelip kontrol ettiler. Mutfağı, lavaboyu iyice incelediler. Adeta gözdağı verdiler. Sudan bahanelerle ceza yazdılar. Döner tanımlamasını silmezsem bu cezanın daha da artacağını söylediler. Bunun üzerine ben de değiştirmek zorunda kaldım." Sungurlu, "Tabelayı değiştirdim ama döner yerine bizdeki sandviç anlamına da gelebilecek 'Tasche' tabirini kullandım. Örneğin, çeyrek dönerin adına Kinder Tasche dedim" diye konuştu.


İŞTE BELEDİYENİN GEREKÇESİ

Konuyla ilgili Viersen Belediyesi'nden bir yetkili uygulamanın gerekçesini şöyle açıkladı: "Biz önce halkın sağlığını ve hakkını düşünürüz. Bu uygulama da sağlık açısından yapılıyor. Elimizdeki "tanımlamaya" göre döner baharat olmayan, belli oranda kıyma, belli oranda et konulan bir gıdadır. İçine konulmaması gereken diğer bazı ürünler de katılıyor. Dolayısıyla döner olarak satılan bu ürünler bu tüzüğe uymuyor. O nedenle döner olarak satılmasına izin vermiyoruz. bunun adına Spiess denilebilir. Ancak döner denilemez."


Dönerin tanımlaması 1989'da yapıldı

VİERSEN belediyesinin döner tabirini kullanan Türk dönercilere yönelik cezai uygulaması, 11 Haziran 1989 yılında Berlin Sağlık Senatörlüğü tarafından çıkartılan ve 30 Ekim 1991 yılında Almanya genelinde 'Döner Kebab' tanımını standarda bağlayan yasa doğrultusunda gerçekleştiriliyor. Döner imalatçısı Remzi Kaplan, yasanın 'Döner Kebab' tanımını kapsadığını ve bunun döneri kullananlar için uygulanamayacağını söyledi. Yaklaşık 7 yıl Avrupa Türk Döner İmalatçıları Birliği Başkanlığını yürüten Remzi Kaplan, Viersen belediyesinin tutumunu 'İşgüzarlık' olarak değerlendirirken, ceza uygulamasını eleştirdi.

Standart istediler

Kaplan, '1980'li yıllarda döner Almanya genelinde yaygınlaşıp dikkat çekmeye başladığı zaman özellikle dönerin Almanya'da çıktığı yer olan Berlin Sağlık Senatörlüğü döneri bir standarda oturtmak istedi. Bu bağlamda o zamanki bilgiler doğrultusunda döner tanımı yapıldı. 1989 yılında, Berlin Sağlık Senatörlüğü tarafından yenilenen bu kanun çerçevesindeki döner tanımı 1991 yılında ise tüm Almanya genelinde geçerli oldu. Ancak bu tanımda 'Döner Kebab' olarak geçiyor. Bu ölçülere uymayan ürünlere 'Döner Kebab' denemez' dedi.


'Döner Kebab' yapımını belli bir standarda bağlayan Berlin Sağlık Senatörlüğü'nün tanımı:

-Döner Kebab'ın yapımında dana, sığır veya koyun eti kullanılır. Üç türün karıştırılmasına izin verilir.

-Etin, 6. paragraftaki kıyma tanımına uyması gerekir. (En fazla yüzde 20 yağ ihtiva etmesi gibi)

-Kıyma, kanunda yazan normal büyüklükte olmak zorunda. Kıyma küçültlemez,

-Kıymanın miktarı en fazla yüzde 60 olabilir.

-Ayrıca tuz, baharat, yumurta, soğan, yağ, süt ve yoğurt kullanılabilir.


Biz uyarmıştık

Avrupa Döner Odası Başkanı Yunus Altınsoy, tüm döner üreticilerini 90'lı yılların başında uyardıklarını söyledi. Almanlar'ın standardı TSE'den (Türk Standartları Enstitüsü) aldığını vurgulayan Altınsoy şöyle konuştu:
'Türkiye'deki Döner Kebap'ı standart olarak kabul ettiler. Onun dışındaki ürünlerin 'Döner Spiess' ya da 'Döner art' olarak yazılmasını istediler. Yani bu uygulama eskiden beri vardı. Ama uygulanmıyordu. Şimdi Viersen'de kontrollere başlamışlar. Tabi ki dükkan işleten arkadaşların suçu yok. Üretici firmanın paketinde 'Döner' yazdığı için, onlar da fiyat listesine öyle yazıyorlar. Biz bu konuda tüm üretici arkadaşları zamanında bilgilendirmiştik. Ama üstünde durulmadı."