Domuz gribine karşı önlem alın

Marburg Üniversitesi Viroloji Enstitüsü öğretim üyelerinden Prof. Hans Dieter Klenk, "Paniğe gerek yok, domuz gribi virüsü öteki virüslerden daha tehlikeli değil" dedi. Domuz gribinin normal gripten farkı nedir? Kendimi domuz gribinden nasıl koruyabilirim? Virüs nasıl bulaşıyor? Hastalık nasıl tedavi ediliyor? Domuz gribiyle ilgili sorular ve cevapları sizlen için derledik.

Domuz gribi nedir?
Tıp dilinde influenza A/H1N1 olarak adlandırılan domuz gribi normal bir solunum hastalığı. Hastalığa A tipi H1N1 adlı virüsün daha önce hiç görülmemiş bir türü yol açıyor.

Belirtileri nedir?
Domuz gribinin belirtileri 38 derecenin üzerinde ateş, öksürük, baş ağrısı, vücut kırgınlığı, yorgunluk ve iştahsızlık. Bu belirtiler mevsimsel gripteki belirtilere çok benziyor. Bazı domuz gribi vakalarında baş dönmesi, ishal gibi belirtiler de kendini gösterebiliyor. Mevsimsel gribin tersine domuz gribine daha çok gençler yakalanıyor.

Nasıl bulaşıyor?
Domuz gribi normal grip enfeksiyonunda olduğu gibi hapşırma, öksürme, öpüşme ve konuşma yoluyla damlacık enfeksiyonları üzerinden solonum yoluyla bulaşıyor. Damlacıklar kapı kulpu gibi cansız yüzeylere bulaştığı zaman, buralara sürülen ellerin yıkanmadan ağıza veya buruna sürülmesiyle de geçiyor. Bu nedenle dışarıda eldiven kullanılması, ellerin ağız ya da buruna sürülmemesi ve dışardan geldikten sonra ellerin iyice yıkanması en önemli önlemler arasında geliyor.

Domuz gribi tedavisi
Domuz gribi ilk 48 saat içinde Tamiflu ve Relenza gibi ilaçlarla tedavi ediliyor. İki ilaç da doktor raporuna tabi. 48 saati geçen vakalarda doktorlar normal bir gribe karşı yapılan tedaviyi uyguluyor.

Virüse karşı nasıl korunurum?
Uzmanlara göre günlük hijyenik çok önemli bir korunma metodu. Günlük hijeniğin başında sık sık elleri yıkamak geliyor. Bunun yanında hapşırma durumunda dirseğinizi içe kırarak, kolunuza ya da bir mendilin içine hapşırın. Mendili hemen çöpe atın. Kalabalık yerlerde bulunmaktan kaçının ve insanlarla mesafeli durun. Domuz gribine yakalananların, başkalarına bulaştırmamak için mutlaka insanlardan uzak durmaları, evde öteki aile fertlerinden ayrı odada yatmaları gerekir.

Aşı olmam gerekiyor mu?
Her tıbbi soruda olduğu gibi burda da konuyu doktorunuzla aydınlığa kavuşturmanız en doğrusu olur. Alman Robert Koch Enstitüsü aşı yapılmasını tavsiye ediyor. Robert Koch Enstitüsü kronik hasta olanların aşı olmasını özellikle öneriyor. Domuz gribinden ölenlerin büyük çoğunluğu kronik hastalığı olanlar.

Hangi aşılara izin verildi?
Almanya'da izin verilen aşının markası Pandemrix. Pandemrix serumunda yan etkilere yol açacak ilave maddeler bulunduğu haberleri geçen yıl yoğun tartışıldı. Almanya'da Pandemrix serumu yanında AB Ekim ayından itibaren Novartis'in ürettiği Focetria ve Baxter ilaç şirketinin Celvapan aşısına izin verdi. Bu üç aşının birbirinden farkı içindeki ek maddeler. Celvapan ilacı öteki ikisine kıyasla ek ve konserve maddeler içermiyor. Bu nedenle kullanımının daha iyi olduğu, ancak etkisinin kısa süreli olduğu belirtiliyor.

Her yıl aşı olmak gerekir mi?
Grip aşısının ömrü bir yıl. Bu nedenle her yıl yeniden aşı olmak gerekiyor.

Aşının rizikoları neler?
Aşı sağlam ve sağlıklı insanlarda da yan etkilere yol açabiliyor. Öteki aşılarda olduğu gibi aşı olduktan birkaç gün sonra aşı yapılan yerde acıma, kızarma, şişme hissi olabilir.

Hamileler ve küçük çocuklar aşı olabilir mi?
Alman Robert Koch Enstitüsü'ne göre domuz gribi hamileler için özellikle tehlikeli. Hamile kadınlar domuz gribini çok ağır geçirebilir, hatta hayatını kaybedebilir. Bu nedenle Enstitü özellikle hamilelerin aşı yaptırmasını tavsiye ediyor. Robert Koch Enstitüsü ek madde bulunmayan aşı yapılmasını öneriyor. Ek maddelerin bulunduğu aşılar hamilelerde henüz test edilmedi. 6 ayın altındaki bebeklere aşı yapılması ise yasak.

Aşı domuz gribine yakalanmayı kesinlikle önlüyor mu?
Aşı olunca, yüzde yüz domuz gribi bulaşmaz diye bir garanti yok. Normal gribe karşı aşı olan insanlarda gribe yakalanmama garantisi yüzde 90. Yaşlı insanlarda bu oran düşük.

Domuz gribine yakalanıp atlatanların bağışıklık sistemi bu gribe karşı daha mı güçleniyor?
Bu konuda henüz bir araştırma olmadığı için uzmanlar bu soruya kesin bir cevap veremiyor. Bazıları bir kez domuz gribine yakalanıp atlatmış olanlara bir daha domuz gribi bulaşmayacağının garantisi olmadığı görüşünde. Bazı uzmanlar ise domuz gribini atlatanlara dört yıl kadar bir daha domuz gribi virüsü bulaşmayacağını savunuyor. Robert Koch Enstitüsü bağışıklık sisteminin güçleneceği kanısında, ancak buna rağmen aşı olunmasını tavsiye ediyor. Bazı uzmanlar ise domuz gribi virüsünün giderek güçleneceği, bu nedenle güçlenen bağışıklık sisteminin etkili olamayacağını düşünüyor.

Aşıyı kim ödüyor?
Aşı ücretini tüm sağlık sigortaları karşılıyor. Bunun için muayenehane ücreti bile gerekmiyor.