DİPLOMA DENKLİK DOSYASI (1. Bölüm)

Almanya'da son yıllarda had safhaya ulaşan kalifiye açığı ve bunun önümüzdeki yıllarda da artarak sürecek olması, Alman yetkililerini harekete geçirdi.

Yaklaşık 15-20 yıl önce, yüksek öğrenim amacıyla gelmiş olan yabancı öğrencileri üniversiteden mezun olduktan sonra geldikleri ülkelerine geri gönderen Almanya, son yıllarda Alman üniversitelerini bitiren yabancı öğrencilere oturma ve çalışma izini vermeye başladı. Alınan bu tedbir de, bazı sektörlerde kalifiye işgücü ihtiyacını karşılamaya yetmeyince, yeni arayışlar başladı. Şimdi ise, Almanya'ya gelip de diplomaları tanınmadığı için atıl durumda olan nitelikli göçmen potansiyelinden yararlanmak için kollar sıvandı.

1 Nisan'da yürürlüğe girecek

Şimdi bir yandan Almanya'ya yönelik kalifiye işgücü göçü kolaylaştırılırken, öte yandan ise Almanya'ya gelip de diplomaları tanınmadığı için mesleğini icra edemeyen göçmenlerin, Alman iş piyasasına kazandırılmaya çalışılıyor. Bakan Schavan'a göre sayıları 350 bin, basında çıkan haberlere göre ise sayıları 800 bini bulan atıl durumdaki kalifiye göçmenler, 1 Nisan'da yürürlüğe girecek Denklik Yasası (Anerkennungsgesetz) ile ellerindeki yabancı meslek veya üniversite diplomalarının denklik işlemini yaptırabilecekler. Denklik işlemleri şimdi de yapılıyor. Ancak eyaletler arasında farklı kriterler dikkate alındığı için zorluk çıkarılabiliyor, bazen de başvuru reddediliyor.

Dört yenilik geliyor

Federal Eğitim ve Bilim Bakanı Annette Schavan'ın verdiği bilgiye göre, yeni Denklik Yasası dört önemli yeniliği de beraberinde getiriyor; Denklik işlemleri artık, bütün eyaletlerde ortak kıstaslara göre yapılacak. Her yabancıya, diplomasının denklik işlemi için yasal başvurma hakkı tanınacak. Denklik işlemleri en geç üç ay içinde sonuçlandırılacak. Denklik işleminde, kişinin sahip olduğu vatandaşlığına bakılmayacak.

Daha önce örneğin doktorluk gibi sadece Alman veya AB üyesi ülke vatandaşlarının icra etmelerine izin verilen mesleklere ilişkin yabancı diplomalar için denklik işlemi yaptırılamıyordu.

Hangi meslekler revaçta

Alman nüfusunda yaşanan demografik değişimle birlikte doğum oranının yıllardan beri düşük seviyelerde seyretmesi, şimdiden kendini toplumsal alanda da hissettirmeye başladı. Başta bakım alanı olmak üzere birçok sektörde kalifiye işgücü açığı çok daha belirgin bir şekilde ortaya çıktı. İşgücü açığı yaşanan diğer iş alanları şöyle sıralanabilir: Tıp ve eğitim alanının yanı sıra Almanca'da "MINT" meslekleri olarak tanımlanan matematik, bilişim, fen bilimleri ve teknik konular. Yeni yasadan özellikle işsiz olan nitelikli göçmenlerin yanı sıra, diploması tanınmadığı için sahip olduğu kalfiye düzeyinin altındaki işlerde çalışarak geçimini sağlayan göçmenlerin başvurması bekleniyor.

Mevcut uygulama nasıl

Almanya'da halihazırda yabancı meslek, yüksek okul diplomalarının veya akademik derecelerin tanınması ve denklik işlemleri ve başvuru merkezleri eyaletler arasında farklılık arz ediyor.

Yurtdışında alınan meslek diplomasının tanınarak, mesleğini Almanya'da icra etmek isteyenler, ancak avukatlık, mali müşavirlik, hemşirelik gibi yasal olarak tanınan mesleklerden biri söz konusuysa, diplomasını tanıttırabiliyor.

Hangi yol izleniyor

Mevcut uygulamaya göre, denklik işlemleri için şu yol izlenmeli: Öncelikle, yurtdışında alınan meslek diplomasının tanınması için bir denklik prosedürünün olup olmadığı, varsa bu işlemden sorumlu olan kurum belirlenmeli. Bunun için, "Yabancı Diplomaların Tanınmasına İlişkin Merkezi Bilgi Bankası"na (Zentralstelle für Auslaendisches Bildungswesen) ait www.anabin.de internet sitesine girip, "Almanya'da yetkili merciler" (Zustaendige Stellen in Deutschland) bölümü tıklanıp ilgili meslek dalına göre bilgi alınabiliyor. Ayrıca Alman Eğitim Bakanları Konferansı'nın (Kulturministeronferenz) internet sayfasında da, yabancı meslek diplomalarının tanınmasına ilişkin bilgiler mevcut. Söz konusu meslek dalına ilişkin diploma için herhangi bir tanıma prosedürü mevcut değilse, kişi doğrudan potansiyel bir işverene yabancı diplomasıyla başvurabilir.

Üniversite diplomaların tanınması

Yüksek öğrenim görmek ve üniversiteye kayıt işlemleri için yapılacak denklik işlemlerinde, yabancı diplomanın ve görülen derslerin tanınmasında, Alman yüksek okulları yetkilidir.

Yurtdışında alınan akamedik derecenin kullanılması amacıyla yapılacak denklik işlemi için gerekli bilgiler, yine www.anabin.de sayfasında "Dokümanlar/Yabancı akademik derecelerinin kullanımı" (Dokumente/Führung auslaendischer Hochschulgrade) bölümünden alınabiliyor.

DENKLİK İÇİN 9 YIL UĞRAŞTI

ALMANYA'nın Lindlar kentinde berberlik yapan Murat Yorgun, Türkiye'de aldığı kuaförlük diplomasını tanıtarak sonunda kendi işyerinin sahibi oldu. Evlilik yoluyla Almanya'ya gelen kuaför Murat Yorgun, dokuz yıl süren uğraştan sonra Türkiye'de aldığı ustalık belgesini tanıtmayı başardı. Gummersbach kenti yakınlarındaki Lindlar kasabasında kendi işyerini açan evli ve iki çocuk babası Konya-Beyşehirli Yorgun, yeni yürürlüğe girecek yasayla denklik işleminin üç ayda sonuçlandırılacak olmasını memnuniyetle karşıladığını söyledi. Yorgan, bu konuda çektiği çileler hakkında şunları söyledi:

Sınavları başardı

"Türkiye'de 1996-2000 yılları arasında kuaförlük yaptım. Daha sonra evlenip Almanya'ya geldim. Türkiye'den gelenler için beş yıl boyunca işyeri açamaz damgası nedeniyle kendi işyerimi açamadım. Mesleğimi düşük ücretlerle Alman kuaförlerin yanında yaptım. Beş yılımı doldurunca pasaportunda vurulan 'işyeri açamaz' damgasını sildirttim. Sonra da Düsseldorf'taki Sanayi ve Ticaret Odası'nın (IHK) çıraklık eğitimi için elimdeki ustalık belgesi ile istenilen diğer kağıtları tercüme edip başvurumu yaptım. Bu arada Almanca öğrendim. Daha sonra bir ustanın denetimi altında yazılı, sözlü ve uygulamalı test yaptılar. Sınavı kazandıktan sonra ustalık belgemin denklik işlemi yapıldı. Şimdi kendime ait kuaför salonumu işletmenin mutluluğunu yaşıyorum. Aksi takdirde diplomasını tanıtamayan birçok kuaför gibi, 5-6 Euro saat ücretine talim etmek zorunda kalacaktım. ” (Asım GÜRSOY/LİNDLAR)

Bilgilentirme toplantısına davet

Yabancı diplomaların tanınmasına ilişkin bilgilendirme toplantıları başladı. Avrupa Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (ATİAD), Rhein-Neckar Sanayi ve Ticaret Odası (IHK), Rhein-Neckar Türk İşadamları Birliği (TiD), Mannheim Türk-Alman Ticaret Merkezi ve Karlsruhe Başkonsolosluğu tarafından ortaklaşa "Bölgenizde İşte Bilgi: Sizi hedefinize ulaştıracağız" isimli toplantı düzenlenecek. 15 Şubat saat 17.00'de Mannheim'da L1,2 adresinde bulunan Rhein-Neckar Sanayi ve Ticaret Odası'nda gerçekleştirilecek toplantıda ağırlıklı olarak, 1 Nisan'da yürürlüğe girecek Denklik Yasası hakkında bilgi verilecek. Katılımcılara, Rhein-Neckar bölgesinde faaliyet gösteren Türk girişimcilerine, iş hayatıyla ilgili deneyimleri paylaşma imkanı da sunulacak.

Toplantıda ayrıca Mannheim Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Peter Kurz, IHK Genel Müdürü Dr. Axel Nitschke ve Karlsruhe Başkonsolosu Serhat Aksen ile birlikte ATİAD Başkan Yardımcısı Mustafa Baklan, Tid Başkanı İlker Polat hazır bulunacak.