‘Dil unutulursa, insan makineleşir’
Güncelleme Tarihi:
Türkiye Cumhuriyeti Kosova Büyükelçisi Tunç Angılı’nın himayesinde, İhsan Doğramacı Erbil Vakfı, Kosova Büyükelçiliği, Kültür ve Turizm Bakanlığı, TİKA, Yunus Emre Enstitüsü ve Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından düzenlenen 18’inci Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, Priştine’de çalışmalarına başladı.
KURULTAYIN açılış törenine Kosova Başbakan Yardımcısı Emilia Rexhepi, Türkiye’nin Priştine Büyükelçisi Tunç Angılı, Kosova eski Cumhurbaşkanı Fatmir Sejdiu, KDTP milletvekili Fidan Brina Jılta, TİKA Kosova Koordinatörü Fulya Aslan, Yunus Emre Enstitüsü Kosova Koordinatörü Ramazan Yılmaz, akademisyen ve öğrenciler katıldı. Priştine Üniversitesi Filoloji Fakültesi salonunda düzenlenen tören, Kosova’nın kuzeyinde terör saldırısı sonucu hayatını kaybeden polis memuru Afrim Bunjaku’nun anısına saygı duruşu, ardından da Türkiye ve Kosova Milli marşlarının çalınmasıyla başladı. Priştine Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ergin Jable, 40 yıl öncesine kadar Balkanlar’da prestijli dil olan Türkçenin artık yerel dil haline geldiğini söyledi. Türkçe edebi eserlerin yazılmasına devam edildiğini belirten Jable, “Her şeye rağmen Türkçe aynı hızla devam ediyor” dedi. Jable, Kosova’da 35 yıldır birçok eser üreten ve çalışmalarına devam eden fakültede son 4 yıl içinde lisans programlarına kaydını yaptıran öğrencilerin sayısının 100’ü geçtiğini, lisans üstü öğrenci sayısının da 57 olduğunu belirtti.
‘TÜRKİYE HER ZAMAN KOSOVA’NIN YANINDA’
TİKA Kosova Koordinatörü Fulya Aslan, TİKA’nın soydaş coğrafyalarda Türk dilinin, kültürünün, edebiyatının yaşatılması, yaygınlaştırılması ve zenginleştirilmesi için çalıştığını söyledi. Kosova eski Cumhurbaşkanı Fatmir Sejdiu, milletlerin özelliklerinin, dillerinin özelliklerine bağlı olduğunu vurguladı. Türk Dili Kurultayı’nın düzenlenmesinden büyük bir memnuniyet duyduğunu ifade eden Sejdiu, Türkiye’nin dünyanın siyasi sahnesindeki rolünün büyük olduğunu ve Türkiye’nin, en zor dönemlerinde Kosova’nın hep yanında olduğunu belirtti. Kosova Başbakan Yardımcısı Emilia Rexhepi de “Dillerimizi olduğu şekilde, annelerimizin öğrettiği şekliyle koruyalım ve zenginleştirelim. Ülkemizde konuşulan diğer dillere de aynı şekilde saygı gösterelim. Fakat farklı dilleri konuşan bizlerin, çoğunluk tarafından aynı şekilde dilimizin saygı görmesini istemesi de bir haktır. Bu bizim temel ve insani haklarımızdan biridir. Bu bizim anayasal hakkımızdır. Bu hakkımızı kimse gasp edemez. Bu konuda Kosova hükümetinin desteği tamdır” dedi.
‘DİL DÜŞÜNMENİN DE BİR ARACIDIR’
Türkiye’nin Priştine Büyükelçisi Tunç Angılı ise şunları söyledi: “Dili bir kenara bırakırsanız, kendinizi bilmeniz ve tanımanız mümkün olmaz. Çünkü dil, sadece konuşma aracı değil, aynı zamanda düşünmenin de bir aracıdır. Hem düşünmenin hem düşlerin hem duyguların hem geçmişi bugüne bağlayan dokuların ifadesi dille olur. Dil unutulursa, insan makineleşir. Bu yüzden Türkoloji sadece Türkçenin yapısıyla, dil bilgisiyle değil, aynı zamanda Türkçe söylenen masallarla, Türkçe görülen rüyalarla, Türkçe yazılan şiirlerle ilgilidir.” Konuşmaların ardından katılımcılara plaket ve şiltler verildi.
Türkçenin öz zenginliğini meydana çıkarmak, onu dünya dilleri arasında değerine yaraşır yüksekliğe eriştirmek, Türk dili ile ilgili gelişmeleri görüşmek, yeni tespitleri tartışmak amacıyla düzenlenen 18. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, 28 Eylül’e kadar sürecek.
