Güncelleme Tarihi:
DANİMARKA hükümeti tarafından ülkesine kesin dönüş yapmak isteyen göçmenlere verilmesi planlanan „geri dönüşü teşvik primi“ ile ilgili yasa tasarısı mecliste görüşülmeye başlandı. 25 Kasım 2009 tarihinde iktidardaki Liberal Parti tarafından parlamentoya sunulan yasa tasarısı, mecliste ele alınıyor. Yasa tasarısı, ülkesine kendi isteği ile kesin dönüş yapmak isteyen göçmenlere, ülkelerinde bir iş kurabilmeleri, ve yaşamlarını devam ettirebilmeleri için ekenomik imkanlar tanınmasını içeriyor. Tasarı meclisten geçerse, ülkesine kesin dönüş yapan göçmenlere, yetişkinler için 116 bin 954 kron (15 bin 800 Euro), 18 yaşından küçük çocuklara da 35 bin 651 kron (4 bin 800 Euro) verilecek. Geri dönüş yardımı alınabilmesi için şahısların, ülkelerine kesin dönüş yapmaları ve servetlerinin olmaması gerekiyor. Yeni yasayla ülkesine dönen kişiye yapılan ekonomik yardım, dönüş için gerekli uçak bileti, ülkesinde bir iş kurabilmesi, ilaç ve sağlık sigortası gibi masraflarını karşılayacak.
TASARIDA BELİRSİZLİKLER VAR
Danimarka Meclisinin eski üyesi Türk asıllı Sosyal Demokrat Partili Hüseyin Araç, yasa tasarısına tepki gösterdi. Araç, yasa tasarısıyla ilgili gelişmeleri çok yakından takip ettiğini belirterek “Tasarıda bazı belirsizliklikler var. Kişiye paranın büyük bir kısmı ülkesine döndükten 1 yıl sonra ödenecek. Peki bu kişi 1 yıl boyunca ne yapacak? Örneğin bir bakkal dükkanı açabilmek için 1 yıl boyunca parayı mı bekleyecek? Ayrıca kişilere ek olarak maaş bağlanacağı söyleniyor. Kimlere bağlanacak ve ne kadar maaş bağlanacak? Benim yaptığım araştırmaya göre, Danimarka’da aldığı maaşın yüzde 8 veya 10’unu alacak. Bu da ancak bin kron (150 Euro) yapar. Bu parayla insan Türkiye’de nasıl yaşar? Bence Türk kuruluşları ve diğer Türk asıllı polititacılar biraraya gelip bu konuları konuşmalıyız" dedi.
ŞARTLAR NELER
- Ülkesine dönecek kişiye yapılacak 116 bin 954 kronluk yardımın önce 16 bin 954 kronu ödenecek, geri kalan 100 bin kronu ülkesine döndükten bir yıl sonra ödenecek. Çocuklarda da önce 5 bin 651 kron ödeme yapılacak geri kalan 30 bin kron ülkesine döndükten 1 yıl sonra yapılacak. Bunun nedeni de kişiye 1 yıllık bir pişman olup, geri gelmeye karar verme süresi tanımak.
- Kişinin Danimarka’da en az 5 yıl oturma izni ile yaşamış olması gerekiyor. Yani süresiz oturma ve çalışma izni olması gerekmiyor.
- 1 Haziran 2002 tarihinden önce oturma ve çalışma izni almış kişiler için, geri dönüşü teşvik primi dışında bir aylık bağlanması da söz konusu. Ancak bağlanacak aylık, ülkeden ülkeye değişecek.
- Yardımdan yararlanan kişi 55 yaşından yukarı ve hastalık sorunları olursa, kendisine bir aylık bağlanacak. Ancak burada bir esneklik bırakıp, „55 yaşın altında birisi de müracaaatta bulunabilir“ deniliyor.
- Yeni yasa, 1 Ocak 2010 tarihinden sonra ülkesine dönenler için uygulanacak.
Almanya bu yanlışı yapmıştı
Almanya Türk İşadamları ve Sanayicileri Derneği (ATİAD) Başkanı Prof. Recep Keskin
Tasarının tamamını inceleme fırsatım olmadı. Ama olumlu bir gelişme değil. Buna benzer bir uygulama 1980'lerde Almanya'da yapıldı. 10 bin mark alan çok sayıda Türk memleketine döndü. Ama çoğunun bir yatırım planı olmadığı için bu para bir kaç yılda eridi. Geri de gelmeleri mümkün olmadığı için mağdur duruma düştüler. Yasanın, ülkesinde uyum sorunu çekecek olanların geri dönmelerine de olanak sağlaması gerekiyor. Kanada ve İsviçre'de benzer esneklikler yapıldı. Geri dönüş, eğitim çağında çocuğu olmayan, Türkiye'de geçimini temin edecek geliri olanlar için cazip. Diğer yandan da Danimarka'nın bu tutumu, "Size artık ihtiyacımız kalmadı, alın parayı da gidin" anlamına geliyor. Bence hiç etik değil.