Cumhurbaşkanı'nın yetkileri

1982 Anayasa'nın Cumhurbaşkanı'nın yetkilerini düzenleyen 104 maddesi, Çankaya Köşkü'ne "Yasama", "Yürütme" ve "Yargı" erkleri ile ilgili 26 konuda yetki veriyor. Bu yetkilerin yanısıra Cumhurbaşkanı'nın görevleri de belirleniyor. Anayasa'da tek tek sayılan görevlerinin dışında 26 ayrı konudaki yetkiyi 1982 Anayasası'na koyduran Kenan Evren'nin bile fazla bulmasıyla başlayan tartışma AKP'nin anayasa taslağında yankı bulmuş ve önemli bölümü tırpanlanmıştı.

AKP, Prof. Dr. Ergun ?zbudun'un başkanlığındaki bilim komisyonuna hazırlattığı anayasa taslağında Köşk'ün yetkilerine ciddi sınırlamalar getiren düzenlemelere yer vermişti. Ancak rafa kaldırılan bu anayasa değişikliği girişiminin ardından Hükümetin TCK'nin 301. Maddesi'nde öngördüğü yeni düzenleme Köşk'ün yetkilerine bir yenisini daha ekledi. Köşk'ün yeni yetkisi, 301. maddeyle birlikte 305. maddenin de değiştirilmesini öngören mini pakette yer alıyor. Bu değişikliğin ger?ekleşmesi halinde TCK'nın 301. Maddesi'ndeki su?lara ilişkin soruşturma a?ma yetkisi 305. madde uyarınca Cumhurbaşkanına veriliyor. Anayasa'nın 104. maddesindeki "Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen se?me ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır" hükmü gereği diğer 26 yetkisiyle birlikte TCK'daki değişiklik ile verilen 27. yetkiyi de kullanabilecek.

CUMHURBAŞKANI'NIN DİĞER YETKİLERİ



1982 Anayasası'na göre, Cumhurbaşkanı'nın yetkileri şöyle belirleniyor :

Yasama ile ilgili olanlar :

-Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde a?ılış konuşmasını yapmak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya ?ağırmak,

-Kanunları yayımlamak,

-Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri göndermek,

-Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,

-Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İ?tüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerek?esi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davası a?mak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisi se?imlerinin yenilenmesine karar vermek,

Yürütme alanına ilişkin olanlar :

-Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,

-Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son vermek,

-Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veya Bakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya ?ağırmak,

-Yabancı devletlere Türk Devletinin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,

-Milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil etmek,

-Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek,

-Genelkurmay Başkanını atamak,

-Mill? Güvenlik Kurulunu toplantıya ?ağırmak,

-Mill? Güvenlik Kuruluna Başkanlık etmek,

-Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim veya olağanüstü hal il?n etmek ve kanun hükmünde kararname ?ıkarmak,

-Kararnameleri imzalamak,

-Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak,

-Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak,

-Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme yaptırtmak,

-Yükseköğretim Kurulu üyelerini se?mek,

-?niversite rektörlerini se?mek,

Yargı ile ilgili olanlar:

-Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Asker? Yargıtay üyelerini, Asker? Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, H?kimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini se?mek.

-Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen se?me ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.