Çocuklarımız en iyi meslektaşımız olabilir

ALMANYA'nın Frankfurt kentinde start verilen ve çocukların erken yaşta teknik ve fen konularına ilgilerinin artırılmasını ve bunun sonucu olarak ilerde teknik mesleklere yönelmelerini sağlamak amacıyla hayata geçirilen Teknik Hamilik projesinin aktörleriyle görüştük.

190 bini Almanya olmak üzere dünya genelinde 270 bin kişiyi istihdam eden Alman Demiryolları İşletmesi DB'nin lojistik şirketi DB Services ve Küçük Araştırmacılar Evi Vakfı yöneticileri ve ilk Türk kökenli teknik hamilerle projeyi görüştük.

DB Services Genel Müdürü Dr. Matthias Afting ile yapılan söyleşi:

- Kendini çocukların eğitimine adayan Küçük Araştırmacılar Evi Vakfı, "Teknik Hamilik" yaptığı çalışmalarla kaç yuvaya ulaşıyor?

Küçük Araştırmacılar Evi beş yıl önce kuruldu. Hedefimiz, çocukların fen ve teknik konuları günlük yaşantılarına taşıyıp bu alanlarda deneyimler kazanmalarını sağlamak. Diğer bir hedefimiz çocuklara yönelik yaptığımız bu çalışmaları, Almanya genelindeki tüm yuvalarda yaygınlaştırmak. Şu an itibariyle, 45 bin yuvadan 20 binine ulaşıyoruz.

Çocukların, teknik ve fen konularındaki sahip oldukları yetenek ve becerelerini keşfetmelerine ve bu konulara merak uyandırarak ilerde meslek olarak seçmelerine yardımcı olmak istiyoruz. Öncelikli olarak çocukların fen bilimlerini ve tekniği, kendileri için anlamlı ve yaşanabilir bir olgu olarak algılamalarını sağlamalıyız. Bu sayede Almanya'nın teknik konulara açık bir toplum olma yolunda katkıda bulunabiliriz. Çünkü sonuç itibariyle bu ülke yeni fikir, buluşlar ve yeni teknolojilerle geleceğini kurgulayacaktır. Küçük Araştırmacılar Evi girişimi, ekonomi sektöründen de desteklenmektedir. Günümüzde teknik mesleklere olan ilginin giderek azalması ve bununla bağlantılı olarak teknik eleman açağının da giderek büyümesi nedeniyle, şimdiden çocuklarımıza doğanın bizi heyecanlandıran yönlerini antlatarak ilerde bu alanda seçecekleri meslekler için ön ayak olmalıyız.

- Yuvalarda ve okullarda hangi çalışmaları yapıyorsunuz?

Biz yuvalarda kadın ve erkek eğitmenleri düzenli aralıklarla eğitiyoruz. Altı ayda bir düzenlediğimiz eğitim seminerlerinde eğitmenlere, çocuklarla su, hava, ışık, renkler veya mıknatıslarla yapabilecekleri deneyleri anlatıyoruz. Eğitmen eğitim, kız-erkek ayrımı yapmaksızın 3-6 yaş grubu çocuklara uygun bir şekilde veriliyor. Çalışmalarımızı çocukların, cinsiyeti, sağlık durumu, köken ayrımı yapmaksızın gerçekleştiriyoruz. Çünkü yuvaya giden çocukların teknik konulara olan ilgileri hemen hemen aynı ölçüde. Yapılan araştırmalar, ilkokuldan sonra, yani beş yıl sonra, erkeklerin fen bilimlerine ve tekniğe daha fazla ilgi gösterdiklerini ortaya koyuyor.

Diğer bir tespitimiz ise şu; anne ve babaların da evde çocuklarına "Hadi göster bakalım yuvada neler yaptıklarınızı" diyerek, yuvada yaptıkları deneyler üzerinde konuştukları zaman programımızın daha da verimli olduğunu görüyoruz. Anne ve baba ilgi gösterince çocuklar, daha da mutlu oluyorlar. Ancak çocuk yuvada yaptıklarını evde anne ve babasına iki veya üç kez anlatmaya çalıştığında hep ilgisizlikle karşılaşırsa, o zaman çocuk artık bir şey anlatmamaya başlar.

- Göçmen ailelerin, çocuklarının eğitimiyle yeterince ilgilendiklerini düşünüyor musunuz?

Değişik kültürlerden gelen aileler, çocukların eğitimine ilişkin yaklaşımları daha farklı. Ayrıca göçmen kökenli ailelerin, Alman eğitim sistemi konusunda daha çekimser davrandıklarını görünce, göçmen çocukların ailelerin ilgisini, söz konusu eğitim programımıza nasıl çekebiliriz diye sorduk kendimize. Yuvada olup bitenlerden bihaber olan ebeveynlerin, çocuklarıyla da yuvada yaptığımız eğitim çalışmaları hakkında da konuşamayacaklarını gözönünde bulundurarak, göçmen kökenli olup da aynı dili konuşan teknik meslek erbaplarını teknik hami olarak kazanarak, bu kişileri yuvalarda ebeveynler ve eğitmenlerle biraraya getirebiliriz. DB Services ve Hürriye ile birlikte hayata geçirdiğimiz Teknik Hamilik projemizin ana fikri, bu şekilde doğdu.

- Çocuklarin ilgisini en çok hangi deneyler çekiyor?

Özellikle önceden kestirilemeyen efektli deneyler çok rağbet görüyor. Örneğin bir kahve filtresinin üzerine siyah keçeli kalemle bir nokta çizip üzerine de su damlatıldığında oluşan görüntü çok ilgi çekici. Kahve filtresi suyu kolayca emme özelliğine sahip olduğu için, su siyah boya ile birlikte filtrede yayılır. Siyah, suda farklı çözünürlülük derecesine sahip, birçok renkten oluştuğu için kağıt filtrenin üzerinde pembe, yeşil ve mavi tonları ihtiva eden bir daire oluşur. Kolay çözünür olan renkler kahve filtresinde daha geniş bir alana yayılırken, az çözünürlüğe sahip renkler ise, siyah noktanın etrafından kümelenir. Bu deney çok şaşırtıcı, çünkü böyle bir renke cümbüşünün oluşacağı önceden tahmin edilemiyor.

- Teknik Hamilik Projesinin başarısını nasıl ölçeceksiniz?

Federal Eğitim Bakanı Annette Schavan'ın himayesi altına aldığı ve Federal Hükümet ve Federal Araştırmalar Bakanlığı'nın maddi destek verdiği Küçük Araştırmacılar Evi bünyesinde yaptığımız her çalışmayı bilimsel olarak değerlendirmek ve sonuçlarını rapor etmemiz gerekiyor.

Yuvada eğitmen olarak çalışanların yüzde 98'inin kadın olduğu bir gerçek. Birçoğu ile yaptığımız görüşmede bize, fizik ve kimyaya fazla ilgi göstermedikleri için eğitmenlik mesleğini tercih ettiğini ve çocuklarla daha ziyade spor ve müzik yaptıklarını ve el işleriyle uğraştıkları söylediler. Dolaysıyla yuvadaki eğitmenlerin çoğu kendileri bilmediği için çocuklarla da fizik veya kimyasal deneyler yapmıyorlar.

Küçük Araştırmacılar Evi'nde sunulan eğitim seminerlerine katılan eğitmenlerin, çocuklarla birlikte deneyleri zevkle yapmalarını sağlayabilirsek, bu bizim için büyük bir başarı olacaktır. Çeşitli deneyler yaparken, hem çocukların fizik ve fen konularına ilgileri artırılabilir hem de sabır, gözlemleme yeteneği geliştirilebilir. Çocuklar tabii ki deneyler üzerine de konuşacakları için iletişim kurma ve dili kullanma yetenekleri de artacaktır. Fakat çocukların 10 yıl sonra mühendislik mesleğini tercih edip etmeyeceklerini şimdiden kestirmemiz mümkün olmayacaktır.

- Projenizi Almanya genelinde nasıl hayata geçireceksiniz? Teknik Hamilik projesine ilgi duyan yuvalar, buna nasıl katılabilecekler?

Küçük Araştırmacılar Evi inisyatifine katılmak yuvalar, anne-babalar ve çocukları için ücretsiz. Almanya genelinde projemizi hayata geçirmek için işbirliği ağına bağlı 207 partnerimiz var. Vakfımızın www.haus-der-kleinen-Forscher.de isimli internet sayfasında, birlikte çalıştığımız bölgesel partlerler bulunabilir. Bunlar çok farklı kurum ve kuruluşlar olabilir.

Örneğin Berlin'de Sanayi ve Ticaret Odası, Münih'de belediye ve gençlik dairesi, Köln'de Caritas isimli yardım kuruluşu ve Frankfurt'ta da belediyeye bağlı gençlik dairesi ile ortak çalışıyoruz.

Bizimli birlikte çalışmak isteyen çocuk yuvaları, internet sayfamız üzerinden bölgelerindeki partnerimizle temasa geçip, projede yer alabilir.