Çocuğu hasta olan anne-baba ne yapacak?
Güncelleme Tarihi:
Almanya’da yaşayanlar, hastalık halinde çalışma hayatı açısından sahip oldukları hak ve sorumluluklarını çoğu kez biliyorlar. Sigortalı olarak çalışan anne veya babalar, ateş, mide-bağırsak rahatsızlığı veya benzeri hastalıklardan dolayı çocukları okula veya kreşe gidemiyorsa, o zaman kendileri de evde kalmak zorunda kalıyorlar çoğu zaman. Bu durumda bulunan anne ve babaların birtakım haklara sahip oldukları pek bilinmiyor. Bugünkü yazımızı, çocuk hastalık parası adı verilen ‘Kinderkrankengeld’ konusuna ayırdık.
Çocuk hasta olduğunda, çalışan ebeveynler eğer çocuklarına bakacak kimse yoksa genellikle işe gidemezler. Sigortalı çalışanlar, eğer çocukları beş günden daha az süreyle hasta ise, işten ücretli izin talep edebilirler. Bu durum, Alman Medeni Kanunu’nun 616 sayılı maddesine ilişkin iş sözleşmesinde bir dışlamanın yer almaması koşuluyla geçerlidir. Köln’de İş Hukuku Uzmanı Nathalie Oberthür, iş sözleşmelerinde bu tür dışlamaların mümkün olabileceğine işaret ederken, “Eğer bu durumda bulunan kişiye ücretli izin verilmezse, çalışan ebeveynler çocukları hastaysa ücretsiz izine çıkma hakkına sahiptir” diyor. Diğer bir ifadeyle, hastalanan çocuk için evde kaldığınız ‘çocuk hastalık günleri’ (Almancası: Kinderkranktage) için yasal olarak sigortalı ebeveynler, gelir kaybını telafi etmek için çocuk hastalık parası almaya hak kazanırlar.
KAÇ GÜN RAPOR ALINABİLİR?
2023 sonuna kadar yasal olarak sigortalı ebeveynler, her çocuk için 30 iş günü boyunca çocuk hastalık parası talep edebilirler. Birden fazla çocukları olanlar, toplamda 65 iş gününe kadar çocuk hastalık parası alabilirler. Ancak korona pandemisi sırasında uzatılan bu süre, 2024’te tekrar düşürülecek. Federal Alman Sağlık Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye göre, 2024’te çocuk ve ebevyn başına çocuk hastalık parası alma süresi çocuk başına 15 güne düşürülecek, birden fazla çocuk sahibi olanlar için, bu süre en fazla 35 iş günü olacak. Çocuk hastalık parası, 12 yaşından küçük olup ebeveynleri üzerinden sigortalı olan çocuklar için ödeniyor. Yardıma muhtaç olan engelli çocuklar için yaş sınırı yok.
YALNIZ YAŞAYANLARA 60 GÜN
Tek başına yaşayan ebeveynler, 2023 sonuna kadar her çocuk için 60 iş günü boyunca çocuk hastalık parası talep edebilirler. 2024’te ise yalnız yaşayan ebeveynler için çocuk başına 30 gün, birden fazla çocukları varsa en fazla 70 iş günü kadar çocuk hastalık parası talep edebilirler.
ÖZEL SİGORTALILARDA DURUM NEDİR?
Özel sağlık sigortalı olanlar, yasal açıdan çocuk hastalık parası hakkına sahip değiller. Diğer bir ifadeyle, çocuk hastalık parası sadece yasal sağlık sigortasına üye olanlara ödeniyor. Örneğin bir ebeveyn özel sigortalıysa, diğer ebeveyn ve çocuk da yasal sağlık sigortasına tabiyse, çocuk hastalık parası sadece yasal olarak sigortalı olan ebeveyn için geçerlidir. Ancak çocuk, diğer ebeveynle birlikte özel sağlık sigortasına kayıtlıysa, o zaman her iki ebeveyn için de çocuk hastalık parası talep etme hakkı bulunmamaktadır.
BAŞVURU NASIL YAPILACAK?
Ebeveynler, çocuk hastalık parasını sağlık sigortalarından talep edebilirler. Çocuk hastalık parasını alabilmek için çocuğun hastalığını belirten bir sağlık raporu gereklidir. Bu raporun, çocuğun hastalandığı ilk günden itibaren tanzim edilmiş olması gerekiyor. Bu konuda uygulamaların ileride değişebileceğini hatırlatmış olalım.
TELEFONLA DA ALABİLİRSİNİZ
Evde hasta çocuğunuza bakmak için gerekli olan raporu, aile hekiminize bizzat gitmeden, bunun yerine telefon açmak yoluyla da alabilirsiniz. Bu yolla en fazla beş gün için hastalık raporu verilir. Tek şartı, size raporu tanzim edecek olan aile hekiminin çocuğunuzu tanıyor ve kendisinin telefon yoluyla rapor almasına elverişli olmasıdır. Diğer bir ifadeyle, çocuğun sağlık durumunun ağır olduğu hallerde, telefonla rapor verilmediği gibi, çocuğun bizzat hekim tarafından muayene edilmesi gerekiyor. Önemli olan, çalışanların, kendileri hastalıklarında olduğu gibi, çocuklarının hastalanmaları durumunda da işverenlerine derhal bildirimde bulunmaları gerektiğidir.
KAÇ PARA VERİLİYOR?
Sağlık sigortaları, çocuk hastalık parasını çalışan ebeveynin aylık geliri üzerinden hesaplamaktadırlar. Federal Sağlık Bakanlığı’ndan açıklanan verilere göre, çocuk hastalık parası genellikle çalışan ebeveynin kazandığı net ücretin yüzde 90’ı kadardır. Ebeveynlerin merak ettiği diğer konusu ise, çocukları hastalandığında hak edebilecekleri çocuk hastalık günlerini ne kadar esnek kullanılabilindiklerine ilişkindir. Uzmanlardan edindiğimiz bilgiye göre, çocuk hastalık günleri, toplu olarak kullanabileceği gibi tek tek günler şeklinde de kullanılabilir. Ebeveynler, örneğin hastalıklı çocuklarına bakım konusunda birbirlerini desteklemeleri veya bazı günler için bir çocuk bakıcısı alma durumunda çocuk hastalık günlerini haftanın beş gününden sadece iki gününü kullanabilirler. Mevcut sosyal güvenlik yasaları, çocuk rahatsızlandığı gerekçesiyle sigortalı olarak çalışan ebeveyn için belirli bir saatlik veya yarım günlük ücretsiz izin alma hakkını öngörmüyor.
GÜN AKTARIMI MÜMKÜN MÜ?
Çocuk hastalık günlerini kullanan bir ebeveyn, diğer ebeveynin çocuk hastalık günlerini devralıp veya devralamayacağı da merak konusu olduğunu söyleyebiliriz. Bu konuda maalesef yasal bir düzenleme olmadığı için, yasal bir hakkın kullanılması da söz konusu değildir. Ancak çocuk hastalık günlerini zaten kullanmış olan ebeveynin işvereni buna razıysa, devrin mümkün olduğunu da söyleyebiliriz. Bu bağlamda tüm okurlarımıza, yeni yılda sağlık, huzur ve mutluluklar diliyoruz.
YENİ YILDA NELER DEĞİŞECEK
ALMANYA’yı önümüzdeki yıl yine bir dizi yenilikler bekliyor. Hartz IV olarak tabir edilen sosyal yardım kaleminin yerine geçen yurttaşlık parasından (Bürgergeld) asgari ücrete, vergi muafiyetinden elektrikli arabalara verilen teşvike kadar günlük hayatımızı yakından ilgilendiren ve etkileyen yenilikleri ve değişiklikleri sizler için araştırdık. Federal Alman hükümeti, 2024 için yürürlüğe koyacağı değişikliklerden bazıları uzun süredir planlanmıştı, diğerleri ise Federal Anayasa Mahkemesi’nin bütçe kararı sonrasında 2024 mali yılı planlamasını düzeltmek zorunda kaldığından dolayı yakın zamanda gündeme geldi. Şimdi ise önemli değişiklikleri sizer için sırasıyla derledik:
İŞTE YENİLİKLER
Yurttaşlık parası: Bir zamanlar Hartz IV adıyla verilen sosyal yardım ödeneği olan yurttaşlık parası, önümüzdeki yıl yüzde 12 oranında artacak. Tek başına yaşayanlara halihazırda verilen 502 Euro tutarındaki yardım, 563 Euro olacak.
Asgari ücret: Almanya genelinde asgari saat ücreti 12 Euro’dan 12.41 Euro’ya yükseliyor.
Cüzi işler: Minijob olarak tabir edilen düşük gelirli cüzi işler için verilen tavan ücret aylık 520 Euro’dan 538 Euro’ya çıkıyor.
Yaşlı bakımı: Yaşlı ve hasta bakımında görev alan bakım yardımcılarına ödenecek asgari saat ücreti Mayıs 2024’ten itibaren 15.50 Euro’ya, nitelikli bakım yardımcıları için 16.50 Euro’ya ve bakım uzmanları için 19.50 Euro’ya yükseliyor.
Emekli aylıkları: Temmuz 2024’te emekli aylıkları muhtemelen yine zamlanacak. Resmi kaynaklardan edilen bilgiye göre, zam oranının yüzde 3.5 olması bekleniyor. Ancak kesin zam miktarı ancak ilkbaharda belirlenecek.
DEVAM EDECEK: Alman sürücü ehliyetlerinde ve arabaların fenni muayenelerinde neler değişecek?