Çifte vatandaştan çıkış harcı

ALMANYA'nın Frankfurt kenti yakınlarında bulunan Neu-İsenburg kasabasında yaşayan çifte vatandaş Navruz ve Gülşen Çabadağ çifti, ilk harç pulu kurbanı oldu. Kapıkule'den çıkış yaptıklarını belirten 28 yıllık gurbetçi Navruz Çabadağ, 1994 yılından bu yana çifte vatandaş olduklarını hatırlatarak, "Gümrükten geçerken memur Alman pasaportlarımızı gördü. Önce çıkış damgasını vurup çıkışımız sağlandı. Sonra peşimizden koşarak, 'Hata yapıldı, çıkış yapıyorsunuz. Harç pulu alacaksınız' dedi. Çifte vatandaş olduğumu hatırlattım. Ancak memur harç pulunda ısrar ederek, 'Yönetmenlik böyle' dedi" diye konuştu.
Pasaportta oturma izni yok

Geçtiğimiz yıllarda da aynı pasaportla çıkış yaptığını kaydeden ve bunu pasaport polisine anlattığını da söyleyen Çabadağ, "Ama fayda etmedi. Amiri ile görüşmek istediğimi söyledim. Görüştürdüler. Sorun yüzünden üç saat gecikmeli olarak çıkış yaptık. Pasaportumuz 2008 yılına kadar geçerli olmasına ve Alman vatandaşı olmamıza rağmen, 15 YTL harç ödedik. Bunlar Türk pasaportumuzda oturma ve çalışma izni olmadığı için başımıza geldi. Bundan böyle çifte vatandaş olanlar Alman pasaportları ile çıkış yapacaklar anlaşılan. O zaman harç yok. Biz dört kişiden oluşan bir aileyiz. Hepimiz çifte vatandaşız. Anlaşılan dört kişi için 60 YTL harç pulu almamak için Türkiye'ye Alman pasaportu ile girip, Alman pasaportlarımız ile çıkış yapacağız. Türk pasaportumuzu göstermeyeceğiz" dedi.

Yasa ne diyor?

5597 sayılı Yurt Dışına Çıkış Harcı Hakkında Kanun'da, kimlerin harçtan muaf tutulacağını, kimlerin de harç ödemek zorunda olduğu belirtiliyor. Yasada aynen şu ifadeler yer alıyor:

Harcın mükellefleri

- Yurt dışına çıkış harcının mükellefi Türkiye Cumhuriyeti pasaportu ile yurt dışına çıkış yapanlardır. Türkiye Cumhuriyeti pasaportu dışında başka bir ülke pasaportuyla yurt dışına çıkış yapanlar ile pasaport dışındaki belgelerle yurt dışına çıkan kişiler söz konusu harca tabi değildir.

Kimler harç ödemeyecek?

- Çıkış tarihi itibarıyla yurt dışında oturma izni bulunduğunu belgeleyenlerden,
- 7 yaşını doldurmamış olanlardan, harç aranılmayacaktır.
Yurt dışına çıkış harcından bağışık tutulmayı talep edenler, yurt dışında oturma izni bulunduğunu veya 7 yaşın altında olduğunu belgelendirmek zorundadırlar.

Pasaport Harç
Türk (oturma izni yok) Var
Türk (oturma izni var) Yok
Yabancı pasaport Yok

Bu durumda

- Türk vatandaşı ve aynı zamanda bir başka ülkenin vatandaşı olup da Türk pasaportunda oturma izni bulunmayanlar, yurda Türk pasaportuyla girip, ardından Türk pasaportuyla çıktıklarında harç ödemek zorundalar.
- Türk vatandaşı olup da, yurtdışında yaşadığı ülkenin oturma izni pasaportunda olanlar çıkışta harç ödemeyecekler.

- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanlar ve ülkeye yabancı bir ülkenin pasaportuyla giriş-çıkış yapanlar harçtan muaf tutulacak.

Bakan söz vermişti

Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarından da harç alınması, ilk kez geçtiğimiz yılın kasım ayında gündeme gelmişti. 19 Kasım 2006 tarihinde "Buna ancak haraç denir" başlığıyla manşetten yayınlanan haberde Avrupalı Türkler de görüşlerini dile getirmiş ve harca karşı çıkmışlardı.

26 Kasım 2006 tarihinde ise Yurtdışında Yaşayan Türklerden Sorumlu Devlet Bakanı Mehmet Aydın, Hürriyet'e yaptığı özel açıklamada, yurtdışında yaşayan Türkler'den harç alınmayacağını söylemişti. Bakan Aydın, 26 Kasım tarihli gazetede çıkan açıklamasında şöyle demişti:

"Hükümet olarak verilen hakların geri alınması değil, ileriye götürülmesi ilkesini benimsiyoruz. Madem işçi statüsünde olan, burada ikameti olan vatandaşlarımız bugüne kadar ödemiyorlarsa, bu böyle kalmalı.
Böyle bir yanlış anlaşılma varsa onu düzelteceğiz. Yasa daha komisyona, meclis genel kurula gitmedi. Benim kanaatim de yurtdışında yaşayanlardan harç alınmasının doğru olmayacağı yönündeydi. Ancak emin olmadan bir şey söylemem doğru olmazdı. Dönünce konuyu görüşmeyi düşünmüştüm. Ancak gitmeden konuya el atmak istedim. Şimdiye kadar yurtdışına çıkış harcı ödemeyen vatandaşlar, ödemeyecek. Yurtdışında yaşayan vatandaşlardan sorumlu bakan olarak ortada bir durum varsa onu benim açıklığa kavuşturmam lazım. Sayın Başbakan ve Maliye Bakanı, ‘Önceden ödemiyorlarsa şimdi neden ödesinler’ görüşünü ifade ettiler. Yurtdışı harcı konusunda bütün istisnalar kalkınca sanki yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız da ödeyecekmiş gibi bir durum ortaya çıktı. Bunu gerekli değişikliği yapıp düzelteceğiz."