Çerez parası / Peanuts (Fıstık parası)

Türkiye’de bu yönde eleştiriler ve tartışmalar devam ederken aklıma Alman, Deutsche Bank’ın eski Başkanı Hilmar Kopper’in 1994 yılındaki Peanuts (fıstık parası-bozuk para) söylemi geldi.
Almanya’nın o dönemdeki önde gelen inşat şirketlerinden birinin sahibi iflasını verip, pılısını pırtısını bile toplamadan yurtdışına kaçmış, ancak Hilmar Kopper’in kişisel inisiyatifini kullanarak verdiği kredi yüzünden Deutsche Bank da bu şirketin taşeron firmalara olan 50 milyon mark civarındaki borcunu ödemek zorunda kalmıştı.
İşte Detusche Bank’ın yöneticisi Hilmar Kopper, bu 50 milyon Mark’ı (günümüzün parasıyla 35 milyon Euro) Peanuts, yani (fıstık parası, çerez parası- bozuk para) olarak niteleyince ağır eleştirilere hedef olmuştu.
Hatta Peanuts 1994 yılında yılın en kötü sözcüğü-yılın en sevimsiz sözcüğü ilan bile edilmişti.
Hilmar Kopper Mr. (Bay) Peanuts lakabıyla ünlenmiş, hatta hem kendisiyle hem de başkalarıyla dalga geçer gibi Frankfurter Allgemeine Zeitung isimli gazetenin reklam kampanyasında, elinde bir gazete fıstık dolu bir vagonun içine uzanıp poz bile vermişti.
Hem de “Bu gazetenin arkasında zeki bir kafa vardır” sloganıyla.
Hilmar Kopper, 1997 yılında Deutsche Bank’ın başından ayrıldı, ama Mr. Peanuts lakabı onu hiç bırakmadı.

* * *

İşte bugünlerde Almanya’da yine benzer bir tartışma yaşanmakta.
Almanya’nın Bavyera Eyalet sınırları içindeki Elmau Sarayı’nda dün başlayan ve bu akşam sona erecek olan G7 Zirvesi’nin maliyeti tartışmaları.
Almanya Başbakanı Angela Merkel’in ev sahipliği yaptığı bu zirveye Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, İngiltere Başbakanı David Cameron, Fransa Devlet Başkanı François Hollande, İtalya Başbakanı Matteo Renzi, Japonya Başbakanı Shinzo Abe ile Kanada Başbakanı Stephen Harper katılıyor.
Dünya ekonomisine yön veren bu ülkelerin liderlerinin katıldığı bu zirvenin maliyeti Almanya’da tam bir sorun halene geldi.
Henüz somut veriler yok.
Ancak bu zirvenin Federal Hükümete maliyetinin 81 milyon Euro civarında olmasından hareket ediliyor.
Bavyera Eyalet Hükümeti’ne maliyetinin de 130 milyon Euro’ya.
Hatta Vergi Mükellefleri Birliği bu rakamın 359 milyon Euro’yu bulabileceğini bile ileri sürdü.
İşte bunun üzerine Almanya’da muhalefet partileri başta olmak üzere çeşitli çevreler “Buna gerek var mıydı?” diye yeni bir tartışma başlattı.
Hatta bazı çevreler “7 kişinin birbirleriyle sohbet etmeleri için bu kadar israfa gerek var mıydı? Bu parayla tam 150 bin çocuk iki yıl boyunca çocuk yuvasına gönderilebilirdi” diyerek tepki gösterdi.

* * *

Hiç şüphesiz bir zirve için bu çok yüksek bir rakam.
Geçen yıl Gayri Safi Milli Hasılası (GSMH) 3 trilyon 859 milyar 547 milyon Avro olan Almanya Federal Cumhuriyeti Başbakanı Angela Merkel, bu rakam için çerez parası diyebilirdi.
Ama Merkel, ne Deutsche Bank’ın eski yöneticisi Hilmar Kopper gibi Peanuts dedi, ne de Maliye Bakanı Mehmet Şimşek gibi çerez parası.
Bu yöndeki eleştirilerle ilgili olarak Başbakan Angela Merkel, “Avrupa’nın tarihinde konuşmamanın nereye götürdüğüne hepimiz tanık olduk” diyerek akıllı bir yanıt verdi.
Aynı zamanda bu zirve sayesinde Bavyera’nın ve Almanya’nın dünyada daha iyi tanınacağını da.
Hükümet ortağı Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) Genel Başkanı olan Başbakan Yardımcısı ve Federal Ekonomi Bakanı Sigmar Gabriel de benzer bir açıklamada bulundu.
Gabriel, zirvenin maliyetiyle ilgili eleştirilere “Tarih, en pahalı şeyin buluşmamak, bir araya gelmemek olduğunu göstermiştir” yanıtını verdi.
İşte bu da bir üslup örneği...