Burhan Öngören’i kaybettik

TÜRKİYE ile Almanya arasında 31 Ekim 1961 yılında imzalanan iş gücü anlaşmasının üzerinden 60 yıl geçti. Sadece birkaç yıl çalışıp para biriktirerek geri dönmeyi düşünen Türklerin çocukları ve torunları, Almanya’da kalıcı oldular ve emsalsiz birçok başarıya imza attılar. Türkiye kökenliler geçen bu 60 yılda, Alman toplumuna çok değerli bilim insanları, sanatçılar, siyasetçiler, Alman Milli Takımı’na kadar yükselmiş sporcular ve çok sayıda iş insanı kazandırdı. Bu kazanımların bir örneği de Almanya’da sıfırdan Türk markası Egetürk’ü yaratan Burhan Öngören oldu. Almanya’ya 1961 yılında başlayan Türk işçi göçü tarihiyle özdeşlesen markalardan biri olan Egetürk’ün kurucusu İzmirli iş insanı Burhan Öngören (87), Köln’de vefat etti.

SIFIRDAN BİR DÜNYA MARKASI YARATTI
Egetürk, Almanya’da herkesin bildiği bir Türk markası. Bir işçinin alın teriyle var olan, başlı başına bir başarı hikâyesi. Başarının arkasında ise 1961’de ‘macera olsun’ diye Almanya’ya gelen Burhan Öngören var. İzmirli bir ailenin çocuğu olan Burhan Öngören, birkaç arkadaşıyla Almanya’ya çalışmaya gelir. Önce Stuttgart’a ardından da Köln’e gelir. İşçi yurtlarında kalan Türklerin alışık oldukları yiyecekleri bulamama konusundaki şikâyetlerini dinleyince, hemen harekete geçer. İzmir’e dönerek helva ve sucuk yapma işini öğrenen Öngören, zamanla Türk işçileri arasında sucuğun daha çok talep edildiğini görünce, önce ‘İzmir Hakiki Türk Sucukları’ ismiyle üretime başlar. Avrupa’ya Türk işçi göçünün artmasıyla birlikte sucuğa ilgi daha da artar ve ismi tüm Avrupa’ya yayılan ‘İzmir Hakiki Türk Sucukları’ talepleri karşılayamaz hale gelir. Bu arada Türkiye ile Yunanistan arasında Ege Denizi’nde bir itilaf doğar. Egeli bir ailenin çocuğu olan Burhan Öngören, bu itilaf sürerken “Ege Türk’tür” diye isyan eder ve farkında olmadan ürettiği sucuğun yeni markasını da bulmuş olur; Egetürk.

70 BİN METREKARELİK TESİS
Avrupalı Türklerin ‘Egetürk’ sucuğuna olan talebi karşısında kayıtsız kalamayan Öngören, Köln Dünnwald’de küçük bir üretim yeri kiralar. Fakat artan talep karşısında bu üretim yeri de yetersiz gelir ve 1983’te Köln Chorweiler’da satın aldığı arazi üzerine fabrika kurmaya karar verir. Buradan da başta Kuveyt olmak üzere birçok orta doğu ülkesine ihracata başlar. Üretim kapasitesi sürekli artan Egetürk, bugün 70 bin metrekare alan üzerine kurulu, kendi entegre tesislerinde üretim yapan Avrupa’daki tek Türk gıda firması olur. Artan talepler karşısında zamanla cirosu artarak katlanan şirket, klasik sucuğun yanı sıra salam, sosis gibi yeni ürünlere yönelir. Kalite ve lezzetiyle herkesin beğenisini kazanan ve bugüne kadar çok sayıda ‘En İyi Kalite Ödülü’ alan Egetürk, Avrupa’nın en aranılan ve en çok satan Türk sucuk, salam, sosis ve pastırma markası haline geldi.

DUAYENE HÜZÜNLÜ VEDA

İşçi olarak geldiği Köln’de kaliteden ödün vermeden yarattığı marka ile Avrupalı Türklerin gönlünde taht kuran duayen Türk iş insanı merhum Burhan Öngören için Egetürk tesislerinde cenaze namazı kılındı. Yardımseverliği ve dürüstlüğüyle çalıştığı iş arkadaşlarının çok büyük sevgi ve saygısını kazanan örnek iş insanı Burhan Öngören’in cenaze namazında, çalışma arkadaşlarının haklarını gözyaşları içinde helal etmesiyle duygulu ve hüzünlü bir veda yaşandı.

Merhum Burhan Öngören’in çok güvendiği ve Egetürk’ün yönetimini devrettiği yeğeni Ahmet Emre Eden, burada taziyeleri kabul etti. Eden, “Binlerce insana iş ve aş imkânı sağlayan merhum Burhan Öngören’e ‘Mekânın cennet olsun, nurlar içinde yat, büyük duayen’ diyoruz” diye konuştu.

BURHAN ÖNGÖREN KİMDİR?
1935 yılında, Ayvalık Cunda’da dünyaya gelen Burhan Öngören, Girit göçmeni olan Zeynel ve Nazife Öngören çiftinin, 6 çocuğundan biridir. Öngören Ailesi, çocuklarına daha iyi bir gelecek sunabilmek amacıyla 1939 yılında Cunda Adası’ndan ayrılarak İzmir’e göç etti. Burhan Öngören, ticaret hayatıyla daha çocukluk yıllarında İzmir’de tanıştı. Bir yandan okula gidip diğer yandan ağabeylerinin açtığı ‘Yeni İmren Pazarı’ adını taşıyan bakkal dükkânında geçirdiği çıraklık yıllarının ardından vatani görevini tamamlamak üzere askere gitti. Burhan Öngören, Temmuz 1960’ta, Almanya’da SFK rulman fabrikasında işçi olarak çalışmaya başladı. Şansını başka bir kentte denemek isteyen Öngören, Köln’de karar kıldı. Köln’de birkaç fabrikada çalıştıktan sonra Brühl’de bir anahtar fabrikasına geçti. Bu sırada, Türk damak tadına uygun ürünlerin eksikliğini hissediyor, yakın çevresinde de aynı özlemi gözlemliyordu. Bu pazar açığını değerlendirmek için önceleri helva, tulumba tatlısı gibi Türk tatlıları ile şansını denedi. Ancak çok geçmeden Almanya’daki çikolata ve tatlı endüstrisinin çok gelişmiş olması nedeniyle sucuk pazarına yönelmeyi tercih etti. 1966 yılında yaratmış olduğu ‘İzmir Hakiki Türk Sucukları’ markasıyla, bugünkü Egetürk’ün de ilk temellerini atmış oldu. Kaliteden ve lezzetten ödün verilmeden tüketiciye ulaşan sucukların ünü gün geçtikçe yayıldı. Burhan Öngören, büyüyen talep doğrultusunda yatırımlarını artırdı. Yıllar içerisinde ‘Almanya’nın İlk Türk Sanayicisi’ unvanını kazanan ve Türk iş insanlarının ‘duayeni’ olan Burhan Öngören, ‘Avrupa’nın Sucuk Kralı’ olarak ün saldı.

Ticaretle çocukluk yıllarında tanışan Burhan Öngören, ağabeylerinin İzmir’deki dükkanlarında çalışarak işin püf noktalarını öğrenmeye başlamış.