Bu tarif çok tartışılır

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 5 Ekim’de Türkiye genelinde çürük binalara ilk kazmayı vuracak. Bakanlık, afet riski altındaki evini kendi isteğiyle yıkan ‘yoksul’ veya ‘dar gelirli’ ailelere ise 30 yıl vadeli kredi verecek.

Konut inşaatı için verilecek faizsiz kredinin vadesi en az 20, en çok 30 yıl olacak. Yine yoksul veya dar gelirlilere dükkan ve fırın gibi benzeri yerler için de yıllık yüzde 4 faizle en az 5, en çok 15 yıl kredi açılabilecek.

Bakanlık bu kredileri, 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde oluşturacağı ‘Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından’ verecek. Peki ama sözü edilen ‘yoksul veya dar gelirli’ tanımına kimler girecek?

GECEKONDU KANUNU

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yasa gereği 775 sayılı Gecekondu Kanununa göre ‘yoksul veya dar gelirli’ olanlara kredi verecek. 775 Sayılı Gecekondu Kanunu’na göre yoksul tanımını yapan ise Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı. TOKİ, en son 13 Ocak 2012 tarihinde 236 sayılı Başkanlık Olur’u ile arsa, kredi, kiralık ve mülk konutların dağıtımında puanlama sistemini güncelledi.

Buna göre; 1 ila 2 kişilik bir ailenin yıllık net geliri 39 bin liranın üzerindeyse 1 puan alırken; yıllık net geliri 36 bin 600 ve altında kalan aile için puan 10’a çıktı. Bu durumda, aylık geliri 3055 lira olan bir kişi de ‘yoksul’ sayıldı.

TOKİ’ye göre 4 kişilik bir ailenin yıllık net geliri 38 bin 115 liranın altındaysa yoksulluk sınıflandırmasında 10 tam puan alıyor. Yani aylık net geliri 3 bin 176 lira olan, 4 kişilik bir aile de yoksul kredisine başvurabilecek.

6 kişilik bir ailenin ise yıllık geliri 38 bin 674 lira ve altında kalıyorsa, yani ailenin aylık net geliri 3 bin 222 liraysa yine bu krediden yararlanabilecek.

TOKİ’nin yoksul tanımında en makul gelir, 10 kişilik aile için tanımlanmış. Bu sayıda bir ailenin yıllık geliri 39 bin 969 lira ise yani aylık net geliri 3 bin 969 liraysa yine bu krediye başvurabilecek.

“BİZİM MEMURLARIN HEPSİ YOKSUL”

TOKİ’nin yoksul veya dar gelirli aile tanımında kullandığı bu tablo, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bürokratlarını da şaşırttı. Bakanlık bürokratları, “Bu tanıma göre bizim memurların bir çoğu yoksul tanımına giriyor” dedi. Bürokratlar, ‘bu tablonun bizim açımızdan kabul edilebilir bir tarafı yok’ derken konuyu Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’a ileteceklerini belirttiler.

TOKİ NE DİYOR?

TOKİ YETKİLİLERİ ise 2007 yılında Bayındrılık ve İskan Bakanlığı tarafından kendilerine devredilen bir işlem olduğunu belirterek, "Biz bu katsayıları Bayındırlık Bakanlığı'ndan aldık. Dolayısıyla 2007 yılından bu yana da yeniden değerleme oranında artırarak bugüne getirdik" dediler.

Ancak yetkililer, 2013 yılından itibaren istenirse bakan ve başkan katılımı ile bu rakamların TUİK verileri dikkate alınarak yeniden hesaplanabileceğini vurguladılar.