Bu seçimler İşçilerin dönüşü mü olacak?

LONDRA’nın tüm ilçelerinin yanı sıra Birmingham, Manchester, Leeds ve Newcastle gibi önemli kentlerin belediye meclisleri de tamamen yenilenecek.
İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’da sandık başına gidilmeyecek olsa da yerel seçimler, ana muhalefetteki İşçi Partisi ve lideri Jeremy Corbyn’nin arkasındaki rüzgarın esmeye devam edip etmediğini test etmek açısından önemli.
Corbyn erken genel seçimde partisinin oy oranını 10 puan artırarak yüzde 40’a çıkarmıştı.
Muhafazakâr Parti ise Brexit görüşmeleri öncesi siyasi ağırlığını artırmak isterken Parlamento’nun seçilmiş üyelerinden oluşan alt kanadı Avam Kamarası’ndaki çoğunluğunu kaybetmişti. Muhafazakarlar son seçimden bu yana İngiltere’yi, Kuzey İrlanda Demokratik Birlik Partisi’nin desteğiyle bir azınlık hükümetiyle yönetiyor.

CORBYN: YETER ARTIK
Corbyn seçmenlerin, İngiltere’yi 2010-2015 arası koalisyonun büyük ortağı olarak, daha sonra tek başına, son 11 aydır da azınlık hükümetiyle yöneten Muhafazakar Parti’ye, kendi ifadesiyle “Yeter artık!” demelerini istiyor.
Yapılan son kamuoyu yoklamaları Muhafazakar Parti ve İşçi Partisi’nin yüzde 40 sınırında gösteriyor.
Queen Mary Üniversitesi’nin geçen haftaki son anketi ise Londra’da İşçi Partisi’ni yüzde 51 oyla Muhafazakâr Parti’nin tam 22 puan önünde gösteriyordu.
Eğer yerel seçimler bu şekilde sonuçlanırsa İşçi Partisi başkentte Muhafazakar Parti karşısında 40 yıldan uzun süredir elde edilmeyen bir farkı yakalamış olacak.

DÖRT YIL ÖNCEKİ DURUM
İngiltere’de belediye meclislerinin bazıları 4 yılda bir üçte bir oranında yenileniyor. Bazılarının üyelerinin yarısı 2 yılda bir seçiliyor. Bazı bölgelerde ise belediye meclisleri 4 yılda bir tamamen yenileniyor.
Bu nedenle yerel seçimlerden anlamlı bir sonuç çıkarabilmek için perşembe günü oy kullanılacak bölgelerin çoğunda 2014’te yapılan yerel seçimlere bakmak gerek.
Dört yıl önce yapılan yerel seçimlerde İşçi Partisi başarılı olmuştu. 6 belediye o dönem Ed Miliband’in liderliğindeki ana muhalefete geçmiş, İşçi Partisi bu bölgelerde belediye meclisi üyelerinin sayısını 300’den fazla artırmıştı.
Muhafazakarlar ise 11 belediyeyi kaybetmiş, belediye meclisi üyelerinin sayısı da 236 azalmıştı.
İşçi Partisi özellikle başkent Londra’da genel seçimlerden de iyi bir performans sergilemek istiyor.
Geçen yıl Greenfell Tower adlı binada çıkan ve 72 kişinin hayatını kaybettiği yangın sonrası ve ilçe belediyesinin ve hükümetin eleştirilen performansının ardından, Muhafazakarların Kensington and Chelsea ilçesinde 1965’ten bu yana süren yönetimlerini sürdürüp sürdüremeyecekleri merak konusu.
Ana muhalefet, iktidarı, Kensington and Chelsea’nin yanı sıra güçlü olduğu Wandsworth (1978’den beri Muhafazakar Parti tarafından yönetiliyor), Hillingdon ve Westminster gibi ilçelerde de zorlayabilir.
Muhafazakarlar için belediye meclisinde çoğunluğu kaybettikleri Barnet, İşçi Partisi için de kıl payı yönetimde olduğu Harrow’da alacakları sonuçlar, başkentteki popülariteleri açısından dikkatle izlenecek.

BREXIT DİYENLER NE YAPACAK?
Londra dışına gelince...
Manchester, Liverpool, Sandwell, Sunderland ve Birmingham’da da güçlü olan İşçi Partisi gelecekte iktidara gelmek istiyorsa, ülkenin orta kesimi ile doğu ve güney kıyılarında oy oranını artırmak zorunda.
Muhafazakar Parti’nin yönetimde olduğu Amber Valley, Trafford, Swindon ve Tamworth gibi bazı bölgelerde seçimlerin sonucu bu açıdan önemli.
İngiltere’de geleneksel olarak iktidar partilerinin yerel seçimlerde zorlandıkları bir gerçek.
Ancak gerek geçen yılki seçimlerin gösterdiği İngiltere’de siyaset zemininin kaygan olması, gerekse de 2016’daki referandumda Brexit için oy kullanan beldelerin tavırlarının merak edilmesi, bu yerel seçimi her şeye karşın biraz daha farklı kılıyor.
İngiltere’nin en büyük üçüncü siyasi hareketi olan Liberal Demokrat Parti en azından oy kullanılacak ve yönettiği altı yerde seçim kaybetmemek ve dört yıl öncesinden daha iyi bir sonuç elde etmek istiyor.
Yeşil Parti ise ilk kez 2200 belediye meclisi adayı gösterdi, ki bu partinin oy kullanılacak yerlerden yarıdan çoğunda yerel yönetimlere talip olduğu anlamına geliyor.

AŞIRI SAĞIN DURUMU
Brexit referandumu sonrası giderek eriyen Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKIP) ise Avrupa Parlamentosu seçimlerinde ilk sırada yer aldığı 2014’ten çok uzak bir konumda. UKIP o dönem 160’a yakın belediye meclisi üyeliği kazanmıştı ancak geçen sürede bu üyelerin çoğu ya başka partilere geçti ya da istifa etti.
AB karşıtı UKIP’in aksine aşırı sağcı Britanya Ulusal Partisi’nin (BNP) ise seçim yapılacak yerlerde sadece bir belediye meclisi üyesi var.
İngiltere’de yerel seçimlerde de sandık başına gidemeyecek olanların oylarını posta ile oy kullanabiliyor.
Oy kullanamayacak kişiler, vekaletname ile oy hakkını başkasına da verebiliyor.

DİKKAT ÇEKİCİ ATAMA
Başbakan Theresa May, hafta başında ‘Windrush Skandalı’ sonrası istifa eden İçişleri Bakanı Amber Rudd’ın yerine bu göreve babası Pakistanlı bir şoför olan Sajid Javid’i getirdi.
Javid İngiltere’nin göçmen politikasını gözden geçireceğini ve insanlara ‘onurlu, saygılı davranılacağını’ söylerken, kabine değişliğinin yerel seçimlerden hemen önce yapılması dikkat çekiciydi.
Muhafazakar Parti’nin seçim vaadi, belediyelerin halka ‘daha ucuz ve iyi hizmet vermesi’.
İktidar bu noktada İşçi Partisi’nin yönetimindeki belediyelerde ortalama belediye vergisinin yılda 102 sterlin daha fazla olduğunu belirtiyor.
Bu belediyelerden Birmingham da, uzun süredir çöpler toplanmadığı için ‘özel kötü örnek’ olarak gösteriliyor.

İŞÇİ PARTİSİ’NİN İDDİALARI
İşçi Partisi ise iktidarın İngiltere’nin dört yanında yönetimde olduğu yerlerde belediye vergilerini yılbaşında yüzde 6 artırdığına dikkat çekerek vurgulayarak, “Muhafazakarlar, daha az şey için daha fazla ödeyin diyor” vurgusu yapıyor.
Ana muhalefet partisinin dikkat çektiği diğer noktalar da Muhafazakarların yönetiminde İngiltere’de evsizlerin sayısının iki kattan fazla artması.
İşçi Partisi, İngiltere’de geçici yerleşim yerlerinde kalan çocukların sayısının, 2010’dan bu yana üçte iki oranında arttığını ve 120 bine çıktığını vurguluyor.
Parti içinde Jeremy Corbyn’i destekleyen 38 bin üyeli Momentum adlı grup da, 2015’ten bu yana dijital platformları da yoğun şekilde kullanarak, özellikle genç aktivistler üzerinden ‘yerel sosyalizm’ vizyonunu hayata geçirmek için çaba harcıyor.
Momentum üyeleri Londra’da bazı bölgelerde ise Corbyn’den ziyade eski liderlerden Tony Blair’inkine daha yakın görüşleri savunan bazı belediye meclisi üyelerini ‘istifaya zorlamak’ ile de suçlanmışlardı.
Brexit’e açıkça karşı çıkan Liberal Demokrat Parti, AB ile varılacak anlaşmanın da referanduma götürülmesini istiyor. Yerel seçimleri “Brexit’ten çıkış çağrısı” olarak görmek isteyen parti, bu seçimde oy hakkı olan İngiltere’deki AB vatandaşlarını da cezbetmek için 17 dilde sosyal medya videoları hazırladı.
“Tek parti devletininkine benzer belediye meclisleri” istemeyen Yeşil Parti, seçmenlerin ülkenin birçok yerinde tek partinin hakimiyetindeki, üyeleri seçmeni değil partilerini dinleyen meclislerden bıktığı görüşünde. Parti “her belediye meclisinde bir üye” istese de, bu hedefin çok uzağında görünüyor
UKIP ise seçimleri “AB’den tamamen çıkışa yönelik” bir propaganda aracı olarak kullanma amacında. Parti burada AB ile İngiltere arasındaki Brexit müzakerelerine atıfta bulunuyor. Zira İşçi Partisi, iktidardaki Muhafazakar Parti’nin aksine, İngiltere’nin Brexit sonrası da AB ile Gümrük Birliği’ni sürdürmesi gerektiğini savunuyor.

TÜRK ADAYLARDA ARTIŞ
2014’te yapılan yerel seçimlerde Londra’da Türkiye ya da Kıbrıs kökenli 32 aday belediye meclislerine girmişti. Bu seçimde ise aynı sayı 50’yi aşabilir.
Londra’da dört yıl önce yapılan seçimlerde Enfield’da 16, Haringey’de 5, Hackney’de 4, Islington ve Bexley’de 2, Camden, Hillingdon ve Havering’de birer Türkiye ya da Kıbrıs kökenli aday belediye meclislerine girmeye hak kazanmıştı.
Başkentin Enfield ilçesinde, Türkçe en çok konuşulan ikinci dil.
Enfield’in yanı sıra Haringey ve Hackney de yıllardır Londra’da en fazla Türkiye ya da Kıbrıs kökenli adayın yarıştığı ilçeler.