Güncelleme Tarihi:
KİŞİNİN yurtdışında 35 yıl çalışmışlığı varsa, emekli olmak için erkek sigortalıların en fazla 25, kadınların da 20 yıl borçlanmaları yeterli. Yurtdışında geçen bütün sürelerini borçlananlar, buna istinaden kendilerine tebliğ edilecek borç tahakkuk cetvelinde çok astronomik bir rakamla karşılaşabilir. Bu da genelde borçlanmadan vazgeçmeye yol açabiliyor.
Bunun önüne geçmek için emekli olmaya yetecek kadar bir süre borçlanılmasında yarar var. Bu da Türkiye’de çalışması olmayan erkek sigortalılarda en fazla 25 yıl (9 bin gün) ve kadınlarda da 20 yıl (7 bin 200 gün). Kişinin Türkiye’de hizmeti varsa, o zaman tabi olduğu kademeye göre tespit edilecek gün sayısı kadar borçlanılmalı. Borçlanılacak yurtdışı süreleri de, mümkün olduğu kadar, prime esas alınan kazanç miktarlarının yüksek olduğu 2000 yılından önceki sürelerin olmasında fayda var. Bu seçme imkanını ortadan kaldıracak olan Torba Yasası’ndaki yeni düzenlemelerin yürürlüğe girmeden önce borçlanma başvurusunda bulunulmasında yarar var. Aksi takdirde, TBMM’de görüşülen Torba Yasası’nın önümüzdeki hafta veya aylarda yürürlüğe girmesiyle, sigortalıların borçlanmak istedikleri zaman dilimini tercih hakkı ortadan kalkacak ve SGK, hizmet cetvelinde kayıtlı olan son sigortalılık süresinden geriye dönük borçlandırma yapacak
Halihazırdaki uygulamayı özetleyecek olursak, başvuru sahibince yurtdışı borçlanma talep formunda, borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre, belirtilmemişse ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısı esas alınıyor. Borçlanma hesabı 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün üzerinden hesaplanıyor.
Türkiye’de sigortaya veya Emekli Sandığı’na tabi çalışması veya hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayılarına veya hizmetlerine eklenir. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki çalışmalar borçlanılmışsa sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan süre kadar geriye götürülür.
BİRDEN FAZLA BORÇLANANLAR
Türkiye’de sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışmamış olan talep sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi de, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek tespit edilir. Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapanlarda ise sigortalılık süresi başlangıcı borcun en son ödendiği tarihten borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir. Örneğin kişi 1990 yılında 10 yıl, 2005 yılında da 10 yıl borçlandıysa, bu kişinin Türkiye’deki sigorta başlangıcı olarak 1980 yılı değil, 2005 yılından itibaren toplam borçlanılan süre kadar yani 15 yıl geri götürülerek 1995 yılı esas alınır.
Prim transferi yapmadan emekli olmak istiyoruz
31 Mayıs 1963 doğumluyum, 1 Temmuz 1987’de sigorta girişim var. Çalıştığım şirket 30 günlük sigorta primimi yatırmış. Şubat 1988’de İsviçre’ye geldim, o günden beri çalışıyorum. Prim transferi yapmadan Türkiye’den emekli olmak istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim? Ne kadar maaş alırım?
Eşim 25 Şubat 1964 doğumlu. Liseden sonra 1981’de İsviçre’ye gelip, bugüne kadar aralıksız çalıştı. Türkiye’de sigortalılığı yok. SGK’dan hangi şartlarda emekli olabilir, maaşı ne olur? Ayhan ve Seval Efe (İsviçre)
İSVİÇRE’den prim transferi yapmadan da emekli olabilirsiniz. Ama illa da İsviçre’den emekli olmak istiyorum demezseniz, size tavsiyemiz, prim transferinden yararlanmanız. Çünkü bu sayede sadece sigortalı hissesi değil, işverenden kesilen primleri geri alabilirsiniz. Hatta, yurtdışı borçlanması yapacaksanız, bu işleminizi prim transferinden önce sonuçlandırılmasını, ardından prim transferi talebinde bulunmanızı öneriyoruz. Böylelikle, SGK’nın aylığınızı artıracağı gerekçesiyle gereğinden fazla borçlandırarak, borcunuzu İsviçre’den transfer edilecek primlerle mahsup etmesini önleyebilirsiniz.
İsviçre’deki emeklilik haklarımı öldürmeden Türkiye’ye yurtdışı borçlanması yapmak istiyorum diyorsanız, borçlanma talep formunda prim transferi talebi ile ilgili bilgi hanesini boş bırakmalısınız.
2000 YILINDAN ÖNCE
Türkiye’deki sigorta başlangıcınıza göre, 25 yıl sigortalılık süresi, 50 yaş, 5.375 gün şartlarına tabisiniz. Eksik olan 5.345 gün için 30 Haziran 2014’e kadar başvuruda bulunursanız, günlük 11.42 TL’den yaklaşık 61 bin 40 TL yatırmanız gerekiyor. Ağırlıklı olarak 2000 yılından öncesi süreleri seçerek borçlanırsanız, size yaklaşık bin 100 TL civarında bir aylık bağlanır. Ama bunun için ana yazımda da belirttiğim gibi, elinizi çabuk tutup Torba Yasası’nın yürürlüğe girmesinden önce başvuruda bulunmanızı tavsiye ediyorum.
Eşiniz de, Türkiye’de sigortalı çalışması olmadığından en erken yoldan emekli olabilmesi 20 yılın tamamını yani 7 bin 200 gün borçlanmalı. Günlük 11.42 TL’den 82 bin 224 TL yatırarak erken 51 yaşında emekli olur. Aylığın yüksek bağlanması için, sizde olduğu gibi eşiniz de borçlanma talep formunda borçlanmak istediği sürelerin sorulduğu haneye, mümkün olduğu kadar 2000 yılından önceki süreleri yazmasında fayda var. Yani bu durumda eşiniz, 18 yaşını doldurduğu 1982 ile 2002 arasında geçen süreyi borçlanmalı.
Çeyiz parası alma hakkım var mı
ÇEYİZ parası ile ilgili sorum olacaktı size. Temmuz 2013’te Türkiye’de babamdan Bağ-Kur’dan yetim aylığı için dilekçe verdim İzmir Bağ-Kur Bölge Müdürlüğü’ne. İzmir’deki memurun bir hatası sonucu başvurum gecikmeli olarak dosyamın bulunduğu Adana’ya gitti. Bu arada yetim aylığını bağlatamadan Eylül 2013’te Lozan’da evlendim. Benim hala çeyiz parası alma hakkım var mı? Semra – Losan/İsviçre
HALK arasında ‘çeyiz parası’ olarak bilinen, SGK’nın ölüm sigortası kolundan, sosyal güvenlik kapsamında anne veya babasından gelir/aylık alan kız çocuklarına evlenmeleri halinde yapılan parasal yardımı ifade eden evlenme ödeneğinden, yararlanma hakkınız var. Siz evlenmeden önce yetim aylığı için başvuruda bulunmuşsunuz. Memurun hatası yüzünden bu hakkınız kaybolmaz. Size, yeniden dilekçeyle dosyanızın bulunduğu Adana’daki SGK İl Müdürlüğü’ne başvurup, durumu izah etmenizi öneriyorum.
Yetim aylığı başvurusunu evlenmeden önce yaptığınızı, İzmir SGK Bölge Müdürlüğü’ndeki evrak giriş kayıt bilgilerini ibraz ederek, belgeleyebilirsiniz. Bunu yaptıktan sonra aynı kuruma evlenme ödeneği için yazılı talepte bulunmanız gerekiyor. Talebinizin kabul edilmesi halinde, bağlanacak yetim aylığı miktarının 2 yıllık tutarı, yani 24 katı, tarafınıza evlenme ödeneği olarak ödenecektir.
Bu ödenek için 5 yıl içerisinde talepte bulunmazsanız, bu ödeneği alma hakkınız ortadan kalkar.