‘Biz hepimiz biriz, hepimiz biziz’

ALMANYA’da göçmen kökenli eğitimli ve başarılı iş kadınlarının bulunduğu ve bunların sayısının artırılması için Berlin merkezli Kadın Ekonomisi Kooperatifi’nin tam destek verdiği açıklandı. 1980’li yılların ikinci yarısında Berlin Hür Üniversitesi’nde görevli kadın akademisyenler öncülüğünde Kadın Ekonomisi Derneği olarak kurulan ve iki Almanya birleştikten sonra Kadın Ekonomisi Kooperatifi adını alan kuruluşun Genel Müdiresi Dr. Katja von der Bey, “Biz hepimiz biriz, hepimiz biziz” diyerek hiçbir ayırım yapmadan hangi milliyetten, ulustan, dinden, dilden olursa olsun tüm kadınlara kendi iş yerlerini açmalarına şirket kurmalarına destek verdiklerini söyledi. 2 bine yakın üyelerinden dörtte birinin göçmen kökenli kadınlar olduğunu belirten Dr. von der Bey, eski Doğu Berlin sınırları içindeki Mitte ilçesindeki atölyelerin, büroların, üretim yerlerinin bulunduğu binalardan birindeki bürosunda Hürriyet’in sorularını yanıtladı.

HEDEF KADINLARIN YANINDA YER ALMAK
* Neden Kadın Ekonomi Kooperatifi?”
Berlin Hür Üniversitesi’nde gelişen bir kadınlar girişimiydi. Batı Berlin’de kendi iş yerlerini, işletmelerini kurmak isteyen kadınlar üzerine araştırma yapan akademisyen kadınların girişimi. Kadınların kendi iş yerlerini kurma imkânlarının yok denecek kadar sınırlı olduğunu ortaya koyan bir araştırmadan sonra akademisyen kadınlar Batı Berlin’deki ilgili senatörlüğe başvurdu. Aynı zamanda da 1989 yılında Kadın Ekonomisi Derneği kuruldu. Ardından derneğin kooperatife dönüştürülmesi çalışmaları başladı. 1989 yılı Kasım ayında duvar çökünce biraz gecikmeyle çalışmalar sürdürüldü. İki Almanya birleştikten sonra 1992 yılında devlet mallarını yöneten ‘Yediemin Kuruluşu’ (Treuhandgesellschaft) ile irtibata geçilerek şu andaki büro ve atölyelerin de bulunduğu eski bir fabrika satın alındı. Hedef kadınlara yol göstermek ve onların yanında yer almak için bir merkez kurulmasıydı.

HER TÜRLÜ ALT YAPIMIZ MEVCUT
Kendi iş yerlerini kuracak kadınların bir araya geleceği bir merkez açmak istedik. Yani kadınlara kendilerinin bağımsız bir biçimde faaliyet gösterebilecekleri büro, iş yeri ve üretim yeri kiralayabilme olanağı sunduk. Biz kâr amaçlı olmadığımız için uygun fiyata kiraya veriyoruz burayı. Tabii sadece kendi işinin patronu olan kadınlara veya kadınlar tarafından yönetilen küçük ölçekli işletmelere. Bizim burada her türlü alt yapımız mevcut. Çocuk yuvamız var, kafe ve restoran var. Gereksinim duyulması halinde toplantı yapabilmek için uygun salonlarımız var. 2006 yılından beri de danışma ve yönlendirme hizmeti veriyoruz. Bunun için de bir yerimiz var. İlgi duyanlara, bilgi almak isteyenlere, neler yapmaları gerektiği, kimlerden yardım alabilecekleri, nasıl daha başarılı olabilecekleri hakkında bilgi veriliyor. Gerektiğinde kredi alabilmeleri için arabuluculuk da yapılıyor. Bu İşyeri Kurma Merkezi’ne yılda 3 bin civarında başvuruda bulunuluyor. Bize ait binalarda farklı alanlarda faaliyet gösteren 70’e yakın işletme vardır. Hizmet dalında, el sanatları alanında, dijitalleşme alanında ve farklı dallarda faaliyet gösteren kadın iş yerleri ve işletmeleri.

BU ÇILGIN BİR FİKİRDİ
* Siz sanat tarihçisisiniz ama 1992 yılından beri Kadın Ekonomisi Kooperatifi’nin yönetimindesiniz. Şu anda da Genel Müdiresi. Böyle bir işe girişmek nereden çıktı? Neden böyle bir alanda faaliyet göstermeyi yeğlediniz?
Ben öğrenciyken Kadınlar Ekonomisi’ne ilgi duydum. O zamanlar 1990’lı yılların başında metro istasyonlarında lila renkli bir afiş vardı. Kadınlar için para toplanıyordu. 1 milyon Mark hedefleniyordu. Bu çılgın bir fikirdi. O rakamı o zaman çok yüksek bulmuştum. Kız arkadaşlarımdan biri ‘Ben bu girişimin içindeyim. Sen de gel, beraber yapalım’ dedi. Yıllarca fahri olarak iş birliği yaptım. Zamanla yönetimde yer almam önerildi. Bilim alanında kariyer yerine çok farklı ve yararlı bir alan olan Kadınlar Ekonomisini tercih ettim. 2 bin civarında kooperatif üyemiz var. Küçük meblağlar koyup büyük işler yapıyoruz. Kadınların kendi iş yerlerini kurmalarına yardımcı oluyoruz. Onlara yol gösteriyoruz. Onların da başkalarının ellerinden tutup rol model olmalarına imkân kılıyoruz. Bu çok keyif verici muhteşem bir şey.

HER DÖRT KADINDAN BİRİ GÖÇMEN
* Hedef grubunuz tabii ki kadınlar. Göçmen kökenli kadınlarla bağ ve bağlantılarınız var mı?
Sanıyorum ki kendi iş yerlerini kurmak için bize başvuran her 4 kadından biri göçmen kökenli. Aynı rakam ve oran kiracılar için de geçerli. Biz tam Berlinliyiz. Biz hepimiziz. Berlin’de yaşayan herkese açığız ve eşit imkânlar sunuyoruz. Farklı dillerde Almancanın dışında İngilizce, İtalyanca, İspanyolca danışmanlık hizmeti sunuyoruz. Maalesef Türkçe bilgilendirmiyoruz, ama gerek duyulduğunda Türkçe bilen elemanlarımızı devreye sokup gereken hizmeti vermeye çalışıyoruz.

KENDİ İŞ YERİNİZİ KURUN!
Kendi iş yerlerini kurmak isteyen kadınlara nasıl ulaşıyorsunuz?
Metro istasyonlarına afişler asıp reklam yapıyoruz. Kadınlara ‘Kendi iş yerinizi kurun! Gelin size yardımcı olalım, yol gösterelim’ diye yazıyoruz. Job Center olarak bilinen çalışma kurumlarında broşürlerimiz var. Kadınların yoğun olarak girip çıktığı yerlerde de benzer broşürler dağıtıyoruz. Mümkün mertebe çok kadına ulaşmak istiyoruz.

* Kendi iş yerini kurmak isteyen Türkiye kökenli bir kadına ne önerirsiniz? Sizinle nasıl irtibata geçmeli?
Biz bir mail gönderebilir. Telefon da edebilir. Veya çalışma saatlerinde büromuza gelebilir istediği zaman. Genelde telefon yoluyla herkese belirli gün ve saatte randevu veriyoruz hem yüz yüze görüşmek hem de daha detaylı bilgi vermek için. Yaklaşık bir saat süren bu görüşmelerde kuracakları iş yerindeki üretime dönük gelişmeler hakkında detaylı bilgiler verilmekte. Daha başarılı olunması için tavsiyelerde bulunulmakta. İnsanlara kendilerini geliştirmeleri ve yetilerini artırmaları için ne gibi kurslara katılmaları gerektiği gibi aydınlatıcı bilgiler de verilmekte.

TÜRKİYE KÖKENLİ KİRACILARIMIZ VAR
* Biyo Alman kadınlar ile göçmen kökenli kadınlar arasında iş yeri alanlarında bir farklılık var mı?
Hayır. Bu alanda gerçekten bir farklılık yok. Göçmen kökenli kadınlar da farklı alanlarda kendi iş yerlerini kuruyorlar, kurmak istiyorlar. Farklı alanlara yatırım yapan ve kendi iş yerlerini kuran göçmen kökenli nitelikli birçok kadın var. Çok iyi eğitim görmüş, çok başarılı göçmen kökenli kadınlar var. Bizim Türkiye kökenli kadın kiracılarımız var. Türkiye kökenli kadın üyelerimiz var. Yönetimde Türkiye kökenli kadınlarımız var. Biz hepimiz biriz.