Biz de seçilmek istiyoruz
Güncelleme Tarihi:
Geçen hafta Berlin’de 12 Şubat’ta Eyalet Parlamentosu ve yerel seçimlerin yapılacağını, başkentte 3 aydan daha uzun süredir ikâmet eden Avrupa Birliği (AB) üyesi ülke vatandaşı 300 bin kişinin belediye başkanlarını ve belediye meclisi üyelerini belirlemek için sandığa gidip oy kullanma hakkına sahip olduklarını yazmıştım. Tabii bu kentte yıllardır yaşayan ve Alman vatandaşı olmayan on binlerce Türkiye kökenli ile AB üyesi ülke vatandaşı olmayan ‘yabancıların’ ise bu haktan yine mahrum bırakılacaklarını da.
BU uygulamanın ‘Yasa önünde eşitlik, ayrım yasağı’ başlıklı Alman Anayasası’nın 3’üncü maddesindeki, “Bütün insanlar yasa önünde eşittirler. Erkek ve kadınlar eşit haklara sahiptirler. Devlet, kadın ve erkeklerin eşitliğinin gerçekten sağlanmasını özendirir ve var olan dezavantajların giderilmesi için çaba gösterir. Cinsiyeti, soyu, ırkı, dili, yurdu ve kökeni, inancı, dini veya siyasi görüşleri dolayısıyla hiç kimse mağdur edilemez ve hiç kimseye imtiyaz tanınamaz” ilkesiyle bağdaşmadığını da vurgulamıştım.
Ve “Biz de oy kullanmak istiyoruz” başlıklı yazımda, başkent Berlin’de, Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının bu ayrımcılığa ve dışlamaya, dışlanmaya son verilmesini istediklerine yer vermiştim.
Hafta ortasında Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin TBMM grup toplantısında, Cumhurbaşkanı ve genel seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılacağı sinyali verdi.
İşte bugün de yurt dışı Türkleri adına “Biz de seçilmek istiyoruz” diyorum.
Yurt dışında 6 milyona yakını Avrupa ülkelerinde olmak üzere 7 milyondan fazla Türkiye kökenli yaşamaktadır.
Almanya’da 3 milyondan fazla, Fransa’da 880 bin, İngiltere’de 500 bin, Hollanda’da 480 bin, Avusturya’da 360 bin, Belçika’da 220 bin, İsveç’te 200 bin Türkiye kökenli insan vardır.
Daha birçok Avrupa ülkesinin yanı sıra ABD, Avustralya, Kanada gibi ülkelerde de.
Bunların yarıdan fazlası Türk vatandaşıdır.
Çok çok büyük bir bölümü de oy kullanma çağındadır.
600 sandalyeli TBMM’de yurt dışından Almanya kökenli sadece iki milletvekili vardır.
AK Parti’den Zafer Sırakaya ve Demokrasi ve Atılım Partisi’nden Mustafa Yeneroğlu.
TEKLİFLER KÂĞIT ÜZERİNDE KALDI
Yurt dışındaki Türkler, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda 23 Temmuz 1995 tarihinde yapılan değişiklikle Türkiye’deki seçimlerde oy kullanma hakkını resmen kazandı.
Ancak pratikte uygulamaya konulmadığı için bizlerin bu anayasal hakkı yıllarca sadece kâğıt üzerinde kaldı.
Sadece gümrük kapılarında oy kullanma imkânı verildi.
Ancak 2008 yılında yapılan yeni bir düzenlemeyle yurt dışı Türklere ‘mektupla oy’ kullanma yolu açıldığı halde, Anayasa Mahkemesi, sosyal çevrelerin ‘etkileyebileceği’ gerekçesiyle bu düzenlemeyi iptal etti.
Yurt dışındaki Türkler, ilk kez 2014 yılındaki Cumhurbaşkanı seçiminde, bulundukları ülkelerdeki Türkiye’nin diplomatik temsilciliklerinde sandık başına giderek oy kullandı.
2015 yılındaki milletvekili, 2017’deki Anayasa değişikliği referandumu ve 2018’deki Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde de.
Türkiye’de 2013 yılında CHP ‘yurt dışı seçim bölgesi’ oluşturulmasını gündeme getirdi.
2014 yılında da dönemin AK Parti İstanbul milletvekili Metin Külünk ‘yurt dışı seçim bölgesi ve yurt dışı milletvekili kontenjanı’ önerisinde bulundu.
Hatta AK Parti, TBMM’ye 2016 yılında bu yönde bir yasa teklifi bile sundu.
CHP de 2017 yılında ‘yurt dışı seçim çevresi’ teklifini.
Ama ikisi de kâğıt üzerinde kaldı.
ÖRNEK ÜLKELER VAR
Aslında dünyayı yeniden keşfetmeye gerek yoktur.
Fransa, İtalya, Hırvatistan, Cezayir, Portekiz, Mozambik, Ekvator, Kolombiya, Tunus, Makedonya gibi birçok ülke yurt dışında yaşayan vatandaşlarına hem seçme hem de seçilme hakkını çoktan hayata geçirdi.
Hem de yurt dışında yaşayan vatandaşları için kontenjan bile ayırarak.
Fransa’da 23 Temmuz 2008 tarihinde Anayasa’da yapılan değişiklikle yurt dışında yaşayan Fransızların oylarıyla 11 milletvekilinin seçilmesi karara bağlandı.
İtalya’da 2001 yılında hayata geçirilen yasal düzenlemeyle yurt dışında yaşayan vatandaşları için Temsilciler Meclisi’nde 12, Senato’da da 6 kişilik kontenjan ayrıldı.
Başka örnek ülkeler de var.
Nüfus bazında yapılan bilimsel araştırmalara göre, ‘yurt dışı seçim bölgesi-çevresi’ planları hayata geçse, yurt dışında yaşayan Türklerin en az 35 milletvekiliyle TBMM’de temsil edilmesi gerekecektir.
İşte, “Biz de seçilmek istiyoruz” diyoruz ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın ‘Kanun önünde eşitlik’ başlıklı 10. maddesindeki “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir” ilkesini hatırlatıyoruz.