Bitkisel hayattakiler olup bitenin farkında

Geçen yıl "New England Journal of Medicine" adlı dergide yayımlanan bir araştırmada bilimadamları, fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) kullanarak bitkisel hayattaki hastalarla iletişim kurmanın ve bu hastalarda bilinç düzeyini saptamanın mümkün olduğunu göstermişti.

Batı Ontario Üniversitesi Beyin ve Zihinsel Süreçler Merkezi’nde çalışmalarını sürdüren bilimadamları, bu kez bitkisel hayattaki hastaların kaçının çevresinde olup bitenlerin farkında olduğunu saptamak için beyin dalgalarındaki değişimleri tespit eden, daha ucuz ve taşınabilir bir araç kullandılar. Bitkisel hayattaki 16 hastaya sağ ellerini yumruk yaptıklarını ya da ayak parmaklarını hareket ettirdiklerini hayal etmeleri için talimat veren bilimadamları, daha sonra hastaların kafa derilerine iliştirilen elektrotlarla beyin aktivitelerini ölçtüler.

Araştırmada bitkisel hayattaki hastalardan alınan verileri karşılaştırmak için 12 sağlıklı gönüllüden alınan veriler kullanıldı. Bedenlerine hapsolmuş durumdaki bu hastalardan üçünün, aynı talimatı alan sağlıklı deneklerde aktif hale geçen beyin merkezlerini harekete geçirebildiği saptandı. Bu 3 hastanın 20 ila 45 yaşları arasında olduğu, farklı durumlar sonucu bitkisel hayata girdikleri tespit edildi. Bilim adamları, söz konusu 3 hastadan birinin iki yıldan uzun bir süredir bitkisel hayatta olduğunu, ancak ne yapmaya çalıştıklarını anladığını ve uyanık olduğunu göstermeye çalıştığını söyledi.

Öte yandan 12 sağlıklı denekten üçünün elini yumruk yaparken ya da ayak parmaklarını hareket ettirirken kullanılan beyin merkezini aktive etmeyi başaramadığı görüldü. Bilimadamları, bitkisel hayattaki hastaların çevrelerinde olup bitenlerin farkında olduğunu göstermeye çabaladıkları için kendilerine verilen görevi yapmaya çok daha motive olduklarını açıkladı. Çalışmayı yöneten Damien Cruse, düzenlediği basın toplantısında, MRI kullanımı için hastaların bakım evlerinden hastanelere nakledilmesinin oldukça pahalı bir süreç olduğunu ve bazı hastalardaki metal implantların MRI kullanımını imkansız kıldığını söyledi.

Çalışmalarında beyindeki elektrik aktiviteyi kaydeden elektro-ensefalografi (EEG) cihazı kullandıklarını belirten Cruse, bu araç taşınabilir ve daha ucuz olduğu için çok sayıda hastayı kontrol edebileceklerini kaydetti. EEG cihazlarının fiyatları, 25 ila 90 bin dolar arasında değişiyor. MRI cihazları ise yaklaşık 3 milyon dolar değerinde. Cruse, henüz yolun başında olduklarını ancak bir gün bu hastalara dış dünya ile iletişim kurma şansı verecek, imleçleri hareket ettirerek iletişim kurabilecekleri bilgisayar sistemleri geliştirebileceklerini açıkladı.

Cruse, "İşte o zaman bu insanların nasıl bir zihinsel durum içinde bulunduklarını ve acı çekip çekmediklerinin anlayacağız" dedi. Yeni çalışmanın sonuçları, İngiliz tıp dergisi "Lancet"te yayımlandı.