Bilin?siz gübre kullanımında kanser riski

Sel?uk ?niversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü ?ğretim ?yesi Prof. Dr. Sait Gezgin, Türk tarımının en büyük sorunlarının başında bilin?siz gübre kullanımının geldiğini söyledi.

Halen Türkiye'deki ?ift?ilerin sadece yüzde 4'ünün toprak analizi yaptırdığını bildiren Prof. Dr. Gezgin, diğer ?ift?ilerin kulaktan dolma bilgilerle tarladaki bitkisi i?in gübre kullandığını, bu durumun ise toprağın yapısını bozarak büyük ekonomik kayıplara neden olduğunu belirtti.

Toprak analizi yaptırılmadan yanlış gübre kullanımının ülke ekonomisine yıllık maliyetinin yaklaşık 8 milyar doları bulduğunu ifade eden Prof. Dr. Gezgin, "Toprak analizi yaptırılmadan bitkiye verilen kimyasal gübreler, toprakta ve bitkilerde nitrat, kadmiyum, arsenik, krom gibi ağır metallerin birikimine neden olarak, kanserojen özellik gösteren yanlış zirai ila? ve hormon kullanımı gibi olumsuz etki yapıyor" dedi.

KANSEROJEN ETKİ

Prof. Dr. Gezgin, pek ?ok yerde kimyasal gübreler azot ve fosforun gereğinden ?ok fazla kullanıldığını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Bu besin elementleri toprakta bitkinin ihtiya? duyduğu miktarın onlarca katı fazlasına ulaşabiliyor. Bu kez bitkilerdeki fazla nitrat birikimi hem tarım ürününde verimi ve kaliteyi düşürüyor, hem de bitkinin yapısında biriken nitrat bu ürünleri tüketen insanlarda kanserojen etki yapıyor. Sadece azot değil, diğer bazı besin elementlerini i?eren gübrelerin bilin?siz kullanımında da aynı sorunlar yaşanmaktadır. Böylece toprağın verimi azalıyor, hatta o bölge artık tarım yapılamaz hale geliyor. Yanlış gübre kullanımının yol a?tığı olumsuzluklar, tıpkı ila? kalıntısında olduğu gibi ihracata gönderilen ürünlerin de sağlıksız olduğu gerek?esiyle geri dönmesine yol a?ıyor."

Bilin?siz ila? kullanımının da bitkilerde ila? kalıntısına neden olduğunu belirten Prof. Dr. Gezgin, şöyle devam etti:

"Her ilacın üzerinde, bitkinin i?inde hangi sürede kaybolacağı, ila? atıldıktan ka? gün sonra hasat yapılabileceği yazmaktadır. Ancak pek ?ok ?ift?i, ilacı attıktan hemen sonra, ürünü fiyatı yüksek iken satma kaygısıyla toplayıp pazara götürüyor. Bitkide henüz yok olmamış ila? kalıntısı da doğrudan insanlara ge?erek kanserojen etki yapıyor."

Bitki büyüme düzenleyicileri olan hormonun ise doğru kullanıldığında sakıncalı olmadığının altını ?izen Prof. Dr. Gezgin, sorunun temelinde, gübre ve ila?ta olduğu gibi hormonda da bilin?siz kullanımın yattığını ifade etti.

İLAÇ, G?BRE VE HORMON KULLANIMI REÇETEYLE YAPILSIN

Prof. Dr. Gezgin, yanlış gübre kullanımı sorununun ?özülmesi i?in, 2004 yılında ?ıkarılan İyi Tarım Uygulamaları Yönetmeliği'nin hayata ge?irilerek, gübre, ila? ve hormon kullanımının toprak analizi sonunda yazılacak re?eteyle uygulatılmasının, bir zorunluluk olduğunu savundu.
Türkiye'de ?ift?ilerin ?oğunun bilin?siz gübre kullanmaya devam ettiğini söyleyen Gezgin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu bilin?siz gübre kullanımı aynı zamanda ?ift?ilerimizin hem ürün, hem de fazla harcama nedeniyle gelir kaybına neden oluyor. Re?eteye dayalı gübre kullanımına başlanmasıyla topraklarımızın sürdürülebilir kullanımı sağlanmış olacaktır. Çift?ilerimiz azot başta olmak üzere ?eşitli kimyasal gübreleri gereğinden fazla kullanmaya öyle alışmış ki, toprak analizi yaptıktan sonra tavsiye ettiğimiz gübre miktarlarını ?ok yetersiz buluyorlar."

Prof. Dr. Gezgin, Türkiye'de pek ?ok yerde yeteri kadar toprak analiz laboratuvarı bulunduğunu, ?ift?ilerin bu konuda bilin?lenip toprak analizi yaptırması, gübre ve ilacı da yazılacak re?eteyle kullanmaları durumunda hem maliyetlerini düşürüp yüksek miktarda ürün alacaklarını, hem de insan sağlığına zarar veren ürünlerin yetişmemiş olacağını kaydetti.