Bilgiler hangi amaçla, kimlerle paylaşılacak?
Güncelleme Tarihi:
Türkiye’nin geçen haziran ayından bu yana 69 ülkeyle gerçekleştirdiği Otomatik Bilgi Değişimi, 31.05.2021 tarihinde Cumhurbaşkanlığı Kararı’nın Resmi gazetede yayımlanmasıyla birlikte yürürlüğe girdi. İkamet kaydı yurtdışında olup da Türkiye’deki finansal banka bilgilerinin mukimi oldukları dış ülkelerin maliye daireleriyle paylaşan Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye’nin 2017 yılında altına imza koyduğu ve 2019 yılında onaylanan, global ölçekteki vergi kaçakçılığıyla mücadeleyi amaçlayan bir uluslararası anlaşmayı uygulamakla yetkili kılındı.
HANGİ KURUMLAR PAYLAŞILACAK?
Kısa adı OECD olan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın öncülüğündü hazırlanan anlaşmaya taraf olan imzacı ülkelerin vergi idareleri arasında paylaşılan finansal banka bilgileri vergi amaçları için kullanılabilecek. Bilgi paylaşımı sadece banka bilgisinin bulunduğu ülkeyle, hesap sahibi kişinin mukimi olduğu ülke arasında gerçekleşecek. Anlaşma uyarınca, bilgi paylaşımı mütekabiliyet esasına dayanıyor. Diğer bir ifadeyle, imzacı ülkeler söz konusu özel kişilere ait finansal banka bilgileri karşılıklılık esasına göre otomatik olarak paylaşıyorlar.
HANGİ BİLGİLER DEĞİŞİME TABİ?
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan bilgilendirme amaçlı tüketici rehberinde yer alan bilgiye göre, Otomatik Bilgi Değişim Anlaşması kapsamında şu bilgiler paylaşılacaktır:
1- Mevduat hesapları
2- Saklama hesapları
3- Ortaklık ve borç ilişkisi menfaati
4- Nakdi değer sigorta sözleşmeleri
5- Düzenli ödeme (anüite) sözleşmeleri
YARIN: HÜRDANIŞ’a özel açıklamalarda bulunan Federal Alman Vergi Merkezi Almanya’da yaşayan Türklere hangi tavsiyelerde bulundu?
UYGULAMA HAKKINDA NASIL BİLGİ ALINABİLİR?
Yaşadığı ülkede sosyal yardım veya işsizlik parasıyla geçinip de Türkiye’de haddinden fazla banka hesap bakiyesine sahip olanlar, tereddüte düştükleri için finansal bilgilerin otomatik değişimine ilişkin nereden bilgi edinilebileceğini merak ediyorlar. Gelir İdaresi Başkanlığı’nca (GİB) hazırlanan tüketici rehberinde, bu konuda şu bilgiye yer verildi: “Vatandaş odaklı katılımcı ve şeffaf hizmet anlayışı çerçevesinde vatandaşlarımız obd@gelirler.gov.tr e-posta adresine soru ve önerilerini iletebilirler. Ayrıca Gelir İdaresi Başkanlığı’na yazı ile başvurarak, GİB’e bağlı Vergi İletişim Merkezi (yurt içi aramalarda 189, yurtdışından aramalarda 0090 312 189 11 22) ile temas kurarak ya da Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) aracılığı ile bilgi edinmek mümkündür.”
Soru 31: Değişilecek bilgiler hangi amaçla kullanılacaktır ve hangi kurumlarla paylaşılacaktır?
Değişilecek bilgiler vergi amaçları için kullanılabilecektir. Otomatik bilgi değişimi OECD tarafından oluşturulan aktarım mekanizması üzerinden karşılıklılık esasına dayalı olarak vergi idareleri arasında gerçekleşecektir. Sadece yerleşik (mukim) olunan ülkeyle sınırlı bir paylaşım yapılacaktır.
Soru 32: Türk vatandaşlarının bu alanda alabilecekleri önlemler nelerdir?
Türk vatandaşları bulundukları ülkelerdeki vergi kanunlarına uyum sağlamaları halinde otomatik bilgi değişimi uygulamasından olumsuz etkilenmeyecektir.
Soru 33: Gönderilen bilgilerin gizliliği nasıl sağlanacaktır?
Bilgi gönderilecek ülkeler kısa adı OECD olan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın veri güvenliği ve gizlilik denetiminden geçmiş ülkelerdir. Bu denetim sonucunda uygun görülmeyen ülkelere bilgi gönderilmeyecektir.
Soru 34: Hesap sahiplerinin avukatlar ya da diğer hizmet sağlayıcılara vekalet vererek otomatik bilgi değişimi dışında kalması mümkün müdür?
Yukarıda ifade edilen paylaşım kriterlerini taşıyan hesaplara ait bilgilerin, başvuru, dilekçe, itiraz ve dava gibi yöntemlerle otomatik değişim dışında bırakılması mümkün değildir. Vatandaşlarımız finansal hesap bilgilerinin bildirim dışında tutulacağı vaadiyle kendilerinden ücret, T.C. kimlik numaraları, e-devlet şifreleri gibi bilgileri talep eden kişi ve şirketlere karşı dikkatli davranmalı ve bu bilgilerin dolandırıcılık amacıyla kullanılabileceğini
göz önünde bulundurmalıdır. Bu konuda yurtdışında veya Türkiye’de ücret karşılığı hizmet vermek üzere hiçbir avukat, danışman veya şirket yetkilendirilmemiştir. Vatandaşlarımızın, avukatlara ya da danışmanlık firmalarına verilerinin yurtdışına aktarılmasına rıza gösterilmediği yönünde vekaletname vererek otomatik bilgi değişimini önlemeleri mümkün değildir.
Örnek: Bay (A) İsveç’te yaşamaktadır. Bir televizyon programında danışman olduğunu ve otomatik bilgi paylaşımı kapsamında verileri gizleyebileceğini iddia eden Bay (E)’ye vekalet ücreti olarak 1000 euro ödemiştir. Bay (E), idari makamlara Bay (A)’nın verilerinin gizlenmesi için başvursa da Bay (A)’nın verileri Anlaşma kapsamına giriyorsa bilgileri paylaşılır.
Soru 35: Otomatik bilgi değişimi ile Kişisel Verileri Koruma Kanunu ihlal ediliyor mu?
Otomatik bilgi değişimi, karşılıklı olarak (mütekabiliyet esasında) uluslararası anlaşma kapsamında yürütüldüğünden, Kişisel Verileri Koruma Kanununa aykırılık teşkil etmemektedir. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında verilerin yurtdışına aktarılmasına rıza gösterilmediği yönünde dilekçe vererek otomatik bilgi değişimini önlemek mümkün değildir. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın ilgili Kanuna atıfla Kişisel Verileri Koruma Kurumuna ya da Türkiye’deki diğer kamu kurumlarına verdiği dilekçelere verilen cevaplarda; Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması’nın imzalandığı, anlaşmanın sadece finansal hesapları kapsadığı ve yapılan işlemlerin mevzuata uygun olduğu hususları belirtilmektedir.
(Kaynak: Haziran 2021’de güncellenen Gelir İdaresi Başkanlığı rehberi)