Bilgi ve sermaye birikimi yetersiz

Türkiye`de bazı sektörlerin gelişmesinde kişilerin çabaları inkar edilemez. Türkiye`de kurumsal yatırımın gelişmesinde, portföy yönetiminde ve bu sektörün ülke dışına açılmasında akla gelen ilk isim İş Portföy Genel Müdürü Dr. Gürman Tevfik'tir. O, Türkiye'de bu işin "duayeni" olarak kabul ediliyor. Dr. Tevfik ile İş Bankası"nın İstanbul'daki merkezinde buluşup sohbet ettik.

1956 Kırklareli doğumlu Dr. Tevfik, 1977’de Eskişehir İktisadi Ticari İlimler Akademisi'nde Lisans, 1979’da ABD Colorado Üniversitesi'nde Yüksek Lisans, 1992’de İstanbul İktisat Fakültesi’nde doktora yapmış. 1982’de Stajyer Müfettiş Yardımcısı olarak İş Bankası’na adımını atmış. O dönemin en büyük şubesi Yenicami'de başlayıp adım adım yükselmiş. 84 yıllık geçmişe sahip bankada en etkili, karar alıcı sayısız pozisyonda görev yapmış. Dokuz yıldır kurucusu olduğu İşPortföy Genel Müdürlüğü ile yine kurucusu olduğu Lüksemburg'daki Türkisfund'un 12 yıldır Yönetim Kurulu Başkanlığı"nı yapıyor.

* * *

2000'da kurulan Işportföy 30 Eylül 2009 itibariyle 9.5 milyar TL portföy ile sektörün en büyüğü. 11 yıl aşkın geçmişe sahip Lüksemburg'daki Türkisfund (SICAV) esas para birimi Euro olan ve Avrupa'da sadece Türk sermaye piyasalarına yatırım yapan ilk yatırım fonu özelliğine sahip. Dolayısıyla yaklaşık 6.5 milyar dolar Dr. Gürman Tevfik'e emanet diyebiliriz.

Dördü ortak çalışma olmak üzere yayımlanmış beş adet kitabı var. Yurtiçi ve dışı bilimsel, sektörel kongrelerin vazgeçilmez bir davetlisi olan Dr. Tevfik, Türkiye Kurumsal Yatırımcı ve Yöneticileri Derneği'nin (TKYD) kurup başkanlığını yapmış. Derneğin 2004`te Avrupa Yatırım Fonları ve Portföy Yöneticileri Birliği`ne (EFAMA-European Fund and Asset Management Association) üye olmasını sağlamış. EFAMA'nın yönetim kurulu üyeliği ile de yetinmemiş 2006'da Dünya Yatırım Fonu Örgütü'nün de başkanlığına seçilmiş.

* * *

"Meslek hayatımın çok önemli bir bölümü yatırım fonları ile geçti. 1991"den beri işin içindeyim" diyor. Türkiye'de 4 milyon kişi fonlara yatırım yapmış. 25 milyar TL yatırım fonu, 6 milyar TL"si de bireysel emeklilik olmak üzere sektörde toplam büyüklük 31 milyar TL düzeyinde.

Dünyada yatırım fonu büyüklüğünün 25 trilyon dolar (yüzde 34'ü ABD'de, yüzde 47'si Avrupa'da) düzeyinde olduğunu söyleyen Dr. Tevfik'e göre, bireysel yatırım sistemi giderek geçerliliğini kaybediyor. "Finans piyasaları bilgi ister. Yatırım fonlarıyla kollektif sermaye sistemine doğru hızla yola alınıyor. Dev şirketleri yaratmanın yolu yatırım fonlarından geçiyor" diye konuşuyor.

"Peki Türkiye'de durum nasıl" diye soruyorum.

- Modern toplumun temel taşlarından biri bilgi ve sermaye birikimidir. Maalesef Türkler'de bu konuda alınacak çok yol var. Biz de ikisi de emekleme döneminde. Bunu insanlara yılmadan iyi anlatabilirsek belki de Türkiye için en faydalı işlerden birini yapmış olacağız.

* * *

Dr. Tevfik, bir Trakya aşığı. Bana "Trakya’nın en önemli yeri neresidir ?" diye soruyor.

Ben cevap veremeyince ‘Uzunköprü’ diyor. "Uzunköprü'yü görmediyseniz yaşıyorsunuz denemez" diyerek iddialı konuşuyor. 1427’de başlanıp 16 yılda tamamlanan 1270 metre uzunluluğundaki ‘Uzunköprü’ dünyanın en uzun taşköprüsüymüş. "Ergene nehri üzerinde 173 kemerli ve hala kullanılan bu köprünün tarihi ve teknik önemini bir türlü kavrayamadık. Dünyaya da anlatamadık. Ayrıca nesilden nesile bilgi aktarımı olsaydı, belki köprü teknolojisi alanında en önemli ülke biz olurduk" diye hayıflanıyor.

Vakit buldukça eşiyle birlikte Belgrad Ormanları"nda düzenli yürüyüş yaptığını söyleyen Dr. Tevfik Ekonomi Tarihi uzmanı. "Ekonomi tarihini iyi anlamak finans krizlerini önceden sezinleme imkanı sağlar" diyor. Yaşanan küresel krizin ABD'deki 1929 krizi ile aynı işaretleri önceden verdiğini söyleyen Dr. Tevfik, "Ben bunu söyledim ama bana önce felaket tellalı, daha sonra "Gürman Bey haklıymışsınız" dediler. Burada bilgi birikiminin önemi bir kez daha ortaya çıkıyor" diye konuşuyor.

* * *

Dr. Gürman Tevfik ile İkiz Kuleleri'nin üçüncü katında İsportföy'ün yönetiminin toplandığı büyük salonda sohbet ediyoruz. Salonda ve odasında Atatürk'ün nadide yağlıboya tabloları asılı. Lise yıllarını konuştuk. Örneğin, fizik öğretmeni "Sıfırcı Abdullah"ı anlattı. Marmara ve İstanbul Üniversiteleri"nde ders veren Dr. Tevfik, baba ocağı Kırklareli'ni unutmamış. Eğer gelecekte oradaki üniversitede araştırmaya yönelik, yani "bilgi üreten" bir merkez kurulursa severek bilgi ve tecrübelerini aktarmak istediğini de yazmamı