Bergama Sunağı’nın iadesini önerdi, tepki çekti
Güncelleme Tarihi:
Almanya’nın sömürgecilik döneminde bugünkü Nijerya’dan çalınan tarihi Benin bronz heykellerini iade etmesinden sonra Berlin Eyaleti Çeşitlilik ve Ayrımcılıkla Mücadeleden Sorumlu Müsteşar Saraya Gomis, Bergama Sunağı ve Nefertiti büstünün de geldikleri ülkelere iade edilmesi gerektiğini söyledi. Ancak müsteşarın bu talebi tepki çekti.
SOL Partili siyasetçi Gomis, Berlin’de yayımlanan Tagesspiegel’e verdiği demeçte, “Şahsen ben Bergama Sunağı ve Nefertiti büstünün iade edilmesinden yanayım. Ama yargılamak ve karar vermek başkalarına ait” dedi. Gomis, Berlin Eyaleti Adalet Senatörlüğü bünyesinde görev alıyor. Röportajın, sömürge döneminden kalma tarihi eserlerle ilgili yapıldığı kaydedildi. “Ayrımcılık karşıtı bir bakış açısıyla şunu söylemek gerekir; Dünyanın diğer bölgelerinden gelen tüm kültürel ürünler bize ait değil, burada yasa dışı olarak bulunuyorlar” diyen Gomis, sömürgeci geçmişle hesaplaşmak için genel bir bakış açısı değişikliğine gidilmesi çağrısında bulundu. Soykırım, sömürge suçları ve insan hakları ihlallerini onurlandırmamak için sokakların yeniden adlandırılmasının yeterli olmadığını belirten Gomis, “Tarihi silemeyiz, o var olmaya devam ediyor” dedi. Sokak isimlerinin değiştirilmesinin tek başına adalet sağlamayacağını vurgulayan Gomis, “İsim değişikliği yeterli çalışma koşulları yaratmıyor. Toplumun tüm alanlarına engelsiz erişim sağlamaz. Yoksulluğa karşı koruma sağlamaz” dedi.
Berlin’de Müzeler Adası’nda sergilenen Bergama Sunağı, 19. yüzyılın sonlarında yapılan kazılar sırasında keşfedildi. Almanya, sunağın, 1878-79 yıllarındaki müzakerelerin ardından Alman hükümeti ile o dönemki Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan tarihi eserlerin paylaşımı kapsamında Almanya’ya getirildiğini iddia ediyor. Ancak zaman zaman gündeme gelse de Türkiye’den sunağın iadesine yönelik resmi başvuru bulunmuyor.
Aynı şekilde Mısır’dan getirilen Nefertiti büstü konusunda da Mısır’ın iadeye yönelik resmi bir talepte bulunmadığı belirtildi. Bugün Berlin’de turistlerin en çok ilgi gösterdiği eserler arasında yer alan büst, Firavun Amenophis IV döneminde yapılmış. Firavun’un birinci eşinin M.Ö. 1340 civarında yapılmış büstü, Prusya Kültür Mirası Vakfı’na ait olan Berlin’deki Neues Museum’da (Yeni Müze) sergileniyor. Vakfa göre, büst, ülke dışına yasa dışı yollardan çıkarılmadı. Mısır Eski Eserler Dairesi tarafından yetkilendirilen bir kazı sırasında bulundu. O dönemde bulunan eserlerin paylaşılması konusunda anlaşmaya varıldı. Kazıyı finanse eden James Simon, büstü diğer kazı buluntularıyla birlikte 1920 yılında Berlin müzelerine bağışladı. Vakfa göre, kazı tarihi ve buluntuların paylaşılması belgelendi ve resmi olarak da yayımlandı. Mısır’dan zaman zaman Nefertiti’nin iadesi için özel girişimlerde bulunulsa da Mısır devletinden bu yönde resim bir talep bulunmuyor.
