Güncelleme Tarihi:
BATI Almanya’daki ilaç devlerinin 1980’li yıllarda geliştirdikleri ilaçları piyasaya sürmeden önce eski Doğu Almanya’da (DDR) hastaların üzerinde denedikleri ortaya çıktı.
Tagesspiegel gazetesinin haberine göre bunun karşılığında ilaç devleri eski Doğu Almanya hükümetine her araştırma için 860 bin mark (yaklaşık 440 bin Euro) para ödedi.
Eski Doğu Almanya Sağlık Bakanlığı’nın arşivlerinde ortaya çıkan belgelere göre, 50’den fazla batılı ilaç firması 1983-89 yılları arasında Doğu Almanya’yı gizli deney laboratuarı olarak kullandı.
Hastaların çoğu denek olduğunu bile anlamadı.
Arşiv belgelerine göre Magdeburg Hastanesi’nde yatan hastalar üzerinde İsviçreli Sandoz firmasının ürettiği kalp ilacı Spirapil denendi. Deneyin durdurulmasına kadar söz konusu ilaçtan verilen 17 hasta öldü. Birçok hastanın durumu daha da ağırlaştı. Durumlarının kötüye gittiğini fark eden bir çok hasta ilacı almayı reddetti.
EN AZ 165 ÇEŞİT İLAÇ
Bakanlık arşivindeki dosyalara göre, deney sayısı tam olarak bilinmese de en az 165 ilaç çeşidi insanlar üzerinde denendi. Her bir ilaç yüzlerce hasta üzerinde denendi ve binlerce hasta denek olarak kullanıldı.
Batılı ilaç firmalarının ekonomik açıdan çok zor durumda olan dönemin Doğu Almanya hükümetine bunun için en az iki haneli milyonlarla ifade edilen paralar ödediği iddia edildi.
Bakanlık dosyalarına göre, ilaç firmaları her bir hasta için 4 bin Mark veya Δ her bir deney için 860 bin Mark ödedi.
MALZEMESİZ İHRACAT
İlaç devlerinin doğu Almanya’ya yönelmesi, ilaç ruhsatları konusundaki sıkı yasalardan kaynaklandı. 1978 yılında Batı Almanya’daki Grünenthal firmasının ürettiği Contergan ilacı, binlerce çocuğun sakat doğmasına yol açınca, ilaç ruhsat yasası 1978 yılında değiştirilip sıkı kurallara bağlandı.
Yeni ilaçlara piyasaya sürülmeden önce çok sayıda hasta üzerinde denenme şartı getirildi.
Batı’da gönüllü denek hasta ve deneyi yürütecek doktor bulamayan ilaç firmaları, mali kriz içindeki Doğu Almanya’ya yöneldi.
Doğu Alman ilaç tarihçisi Christoph Friedrich de bu durumun bütçe hesaplarına ‘Malzemesiz ihracat’ olarak geçtiğini söyledi.
AÇIKLAYAMAYIZ
1990 yılındaki geçiş döneminde Doğu Almanya hükümetinde sağlık bakanlığı yapan doktor Jürgen Kleditzch, ilaç deneylerini doğruladı ancak hastaların haberi olmadığı iddiasını reddetti.
1974-1989 yılları arasında Dresden Tıp Akademisi üyesi olan doktor Kleditsch, “Deneye katılanlara herşey detaylı anlatıldı. İmzalı onayları alındı” dedi.
İlaç devleri ise bu konuyla ilgili sorulara verdikleri cevapta, herşeyin o dönemdeki standartlara göre yapıldığını açıkladı ve yasalar uyarınca, ilaç deneyleriyle ilgili bilgi verilmesinin ancak deneye katılan hastaların onayıyla mümkün olduğu açıklandı.
CEZASINI ÇEKECEKLER
Almanya hükümeti Doğu eyaletleri sorumlusu Christoph Bergner (CDU) bu olayın cezasız kalamayacağını, ilaç şirketlerinin ağır sonuçlara katlanması gerekeceğini söyledi.
Olaya çok sert tepki gösteren Bergner, bunun deneylere tazminat ödenmesi ve cezai uygulamaları birlikte getireceğini de kaydetti.