Arkeolojik kazı krizi: Almanya eserleri vermiyor

TÜRKİYE'de Boğazköy'de çıkartılan ve restore edilmesi için 1917 yılında Almanya'ya gönderilen sfenksler iki ülke arasında arkeolojik krize neden oldu. Türk Kültür Bakanlığı'nın, Türkiye'de kazı yapacak 30 Alman arkeoloğa kazı izni vermediği ve iznin ancak Berlin'deki sfenskin geri iadesine bağlı olduğu Alman basınında yer aldı. Türkiye'de aralarında Truva ve Boğazköy kazı bölgelerinin de dahil olduğu kazılara katılamayan Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün ise 10 Temmuz'da durumu Alman Büyükelçiği'ne bildirdiği ve Alman Büyükelçinin Türk Dışişleri Bakanlığı ile konuyu görüştüğü açıklandı.

SINIRLAMA YOK

Ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Alman bilimadamlarına kazı ve yüzey araştırması çalışmalarına bir sınırlama getirilmediği bildirildi. Açıklamada, 'Bakanlar Kurulu kararlı 16 kazı, 18 yüzey araştırması başvurusunda bulunulmuş olup, bugün itibarıyla 12 Alman bilim heyetine kazı, 5 bilim heyetine yüzey araştırması izni verilmiştir. Bakanlar Kurulu kararlı yeni kazı taleplerinden ikisi için ise mevzuatımız kapsamında gerekli koşulları sağlayamadığından önceki yıllarda olduğu gibi yüzey araştırması ve müze kazısı olarak devam edilmesine karar kılınmıştır. 6 yüzey araştırması talebi mevzuatımız kapsamında ve personel planlaması dikkate alınarak uygun görülmemiştir' denildi.

SFENKLER NASIL BERLİN'E GELDİ?

1906 ile 1912 yılları arasında Boğazköy'de çıkartılan 2 sfenks ile 10 bin adet çivili yazı tabletin 1917 yılında iade edilmek kaydıyla temizlenmek ve onarılmak üzere Osmanlı devletinin izniyle Berlin'e gönderildiği kaydedildi. 2 bin 943 adet tablet ile 1 sfenks 1924-1942 yılları arasında, diğer 7 bin 400 adet tablet ise 1987 yılında iade edildi. Ancak Alman tarafı, sfenksin bir tanesinin, yapılan restorasyona karşılık Berlin'de kaldığını ve geri iadesinin mümkün olmadığını belirtiyor. Sfenkslerin sergilendiği Ön Asya Müzesi yönetici yardımcısı Ralf-Bernhard Watke, Türkiye'nin 20 yılı aşkın süredir sfenksi geri alabilmek için çabaladığını belirten Watke, 'Kazı izninin iptal edilmesiyle ve sfenksin talep edilmesi arasında bağlantı kurulması bizi de şaşırttı' dedi.