Ampuller raflardan kalkıyor

Bilim adamları enerji tasarruflu ampullerin çevreci olmadığına dikkat çekerek, kullanım süresine göre bazen daha fazla enerjiye bunun da otomatik olarak cüzdana yansıyacağını açıkladılar.

İSTEĞE BAĞLI OLMALI
Essen'deki Ren Vestfalya Ekonomi Araştırma Enstitüsü (RWI) Başkanı Manuel Frondel, normal ampullerden enerji tasarruflu ampullere geçişin isteğe bağlı olması gerektiğini öne sürerek, pahalı olan bu tasarruflu lambaların kısa süreli kullanıldığında hiçte ekonomik olmadığının belirlendiğini söyledi.

Yalnız yaşayanların çoğaldığı bir toplumda kimin hangi ampulü satın alacağına politikacıların değil, tüketicinin karar vermesi gerektiğini belirten Bochum'daki Ruhr Üniversitesi'nde Fizik Profesörü Frondel, “Üreticiler yeni ampullerin yanı sıra eski ampulleri de sunmaları gerekir. Eğer bir kişi enerji tasarruflu ampullerin ışığı güzel bulmuyorsa, kendisine başka bir imkan sunulmalı. Eski ampullerin yasaklanmasının, doğayı ve klimayı koruma açısından hiçbir şekilde getirisi olmayacaktır” dedi.

Ampul uygulamayla ilgili en çok yöneltilen 10 soru ve cevabı şöyle:

- Yeni düzenleme hangi ampulleri kapsıyor?

2009 Eylül ayından itibaren 100 Watt'lık eski tip ampuller yasaklanmıştı. Geçen yıl da 60 Watt'ın üzerindeki ampullere yasak getirildi. Şimdi ise 40 Watt üstü ampuller yasak kapsamına dahil edildi. 2012 yılında ise eski tip 10 Watt'ın üstü ampuller yasaklanacak. 2016 yılında da fazla enerji tüketen halojen tipi ampullerin yasaklanmasına başlanacak.

- 2009 yılında alınan kararla AB neyi amaçlıyor?

Eski tip ampuller fazla enerji tükettiği, alınan enerjinin sadece yüzde 5'ini ışık olarak verdiği geri kalan bölümünü ise çevresine ısı olarak dağıttığı belirlendi. Bu yüzden tüketicilerin aydınlatma ihtiyaçlarını enerji tasarruflu ampuller veya LED ampullerle gidermeleri öngörüldü. Bu uygulamayla ev ve iş yerlerinde kullanılacak eski ampuller direkt yasaklanmayıp, yerine daha ekonomik ve etkin ampuller tavsiye edildi. 2009'dan sonra da eski ampullerin üretimi yıldan yıla durdurulmaya başlandı.

- Yüksek Watt'lık ampullerin satışı neden yasaklandı?

AB ülkeleri tarafından alınan kararla, elektrik tasarrufu ve küresel iklimin korunması hedefleniyor.

- Enerji tasarruflu ampullerin elektrik tüketimi ne kadar?

Federal Çevre Bakanlığı'nın verdiği bilgilere göre bu ampuller aldığı enerjinin yüzde 25'ini ancak ışık olarak geri veriyor. Bunun normal ampullerde yüzde 5 olduğu hesaplanırsa, bunun oldukça yüksek olduğuna görülüyor. Öte yandan tüm evlerde bu lambaların kullanılması, Almanya'da çevreye yayılan karbondioksit miktarını da 4 milyon ton daha azaltılacağına dikkat çekiliyor.

- Ne kadar tasarruf yapılabilir?

Dörtte üç oranında tasarruf yapılıyor. Piyasa Mal Araştırma Enstitüsü, enerji tasarruflu ampul kullanan üç kişilik bir ailenin yılda 150 Euro, tek yaşayan bir kişin ise yıllık 60 Euro elektrik tasarrufu yapacağı açıklandı.

- Evdeki eski ampulleri atmam mı gerekiyor?

Hayır. Eski ampuller hala kullanılabilir ve mağazalarda elde kalan eski tip ampuller satın alınabilir.

- Yeni enerji tasarruflu ampuller çevre koruyucu mu?

Hayır. Çünkü bu ampullerin içinde cıva bulunuyor. Bu yüzden normal çöpe atılmaması, özel yerlere verilmesi gerekiyor. Almanya çapında 725'i mağazalarda olmak üzere bu konuda 2 bin 200 yerde ampul iade yeri bulunduğu açıklandı.

- Hangi enerji tasarruflu ampulün benim için doğru olduğunu nasıl anlayabilirim?

Firmalar bu konuda hangi ampulün ne kadar elektrik tükettiğini, ömrünün uzunluğu gibi konuları mamulün paketinde belirtiyorlar. Uzmanlar yeni ampullerin ömrünün 1500 ile 15 bin saat arasında değiştiğini söylüyorlar. Bu süre, kısa süreli olarak lambayı açıp kapatmaya bağlı.

- 1 Eylül 2011'den itibaren kaç Watt'lık ampul kullanabilirim?

60 Watt ve üstü ampuller yasaklandı. 40 Watt ampuller kullanılabilir.

- Eski ve yeni ampuller nasıl çalışıyor?

Klasik dediğimiz eski tip ampullerin içindeki tel gelen elektrikle ısınarak yanmaya başlar ve çevreye aydınlık olarak yansır. Bu arada ampulün içindeki gaz bu telin tamamen yanıp yok olmasını engeller. Enerji tasarruflu ampullerde ise elektrik veren gaz vardır. Elektrik yüklendiğinde bu gaz aydınlık verir.