Almanya´nın en büyük eyaletinde halk bugün sandık başına gidiyor

Almanya´nın Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti´nde bugün yapılan seçimler, Başbakan Gerhard Schröder´in de büyük ölçüde kaderini belirleyecek. Seçimler, ya son kırmızı-yeşil hükümete çok ağır bir darbe vuracak, ya da genel seçimler için SPD´ye yeni umut olacak.

Almanya´daki 16 eyaletten sadece birinde tek başına hükümette olan Sosyal Demokrat Parti (SPD), Kuzey Ren Vestfalya seçimlerini de kaybederse son kalesini yitirmiş olacak.

Aynı zamanda önümüzdeki yıl yapılacak genel seçimler için de sınav niteliği taşıyan eyalet seçimlerinde, 13.3 milyon seçmen oy hakkına sahip.

TV´de düello

Haftalarca, yapılan tüm kamuoyu yoklamalarında yaklaşık 10 puan geriden gelen SPD, Başbakan Peer Steinbrück´ün (SPD) son günlerdeki atağıyla aradaki farkı yüzde 6´ya kadar indirmeyi başardı.

Başbakan Steinbrück ile CDU´nun başbakan adayı Jürgen Rüttgers (CDU) arasındaki ilk TV düellosu öncesinde 11 puanlık oy farkı, ikinci TV düellosundan sonra 6 puana düştü. Büyük koalisyon kurulması konusunda net bir ret cevabı vermeyen SPD´nin kaderi, koalisyon ortağı Yeşiller´in de oy oranına bağlı.

Son durum

dimap, SPD´nin yüzde 35 ile 37 arasında oy alabileceğini tahmin ederken, CDU´nun oy oranını da yüzde 43´te görüyor. dimap´ın yaptığı araştırmaya göre Yeşiller seçimlerde yüzde 8, FDP ise yüzde 7 oy alacak.

ZDF´ye göre ise SPD´nin oy oranı yüzde 35 olacak. CDU´nun oylarını yüzde 44´te gören devlet ikinci televizyonu, Yeşiller´in yüzde 9, FDP´nin de yüzde 7 oranında oy alacağını tahmin ediyor.

Bonn´daki Infas-Enstitüsü de SPD´yi yüzde 36´da görüyor. Infas´ın yaptığı araştırmaya göre CDU seçimlerde yüzde 43, FDP yüzde 8, Yeşiller de yüzde 7 oranında oy toplayacak. Buna göre kararsızların oranı ise yüzde 16.

2000 yılındaki seçimlerde oyların yüzde 42.8´ini alan Sosyal Demokratlar´ın 39 yıldır aralıksız süren iktidarını devam ettirmesi için, Yeşiller´in de FDP´den fazla oy alması lazım.

40 yıldır muhalefette

CDU´nun ise 2000´deki yüzde 37´lik oy potansiyelinin üzerinde oy toplaması bekleniyor. 39 yıldır muhalefette olan CDU, değişim için ``tarihi bir fırsat’’ olduğunu düşünürken, kamuoyu yoklamalarına göre en az 5 puanlık farkın birkaç gün içinde değişmeyeceğini ve iktidara geleceğini tahmin ediyor.

CDU, seçimlerden önce bildirdiği gibi FDP ile ortaklık yapmayı düşünüyor. Büyük koalisyona ise CDU karşı.


Yeşillerde durum

2000 yılındaki seçimlerde oyların yüzde 7.1´ini almayı başaran Yeşiller, Dışişleri Bakanı Joschka Fischer´in de adının geçtiği vize skandalı nedeniyle oy kaybetmiş değil.

Son kamuoyu yoklamalarına göre Yeşiller pazar günkü seçimlerde oyların yüzde Çevre Bakanı Baerbel Höhn (52) ve İmar Bakanı Michael Vesper (53) öncülüğünde seçimlere giren Yeşiller´de hedef, üst üste 4. kez parlamentoya girmek.

FDP´de hedef yüzde 10

Hür Demokrat Parti ise 2000´deki yüzde 9.8´lik oy oranını artırmak istiyor. Hedef olarak yüzde 10´un üzerinde oy almayı belirleyen FDP yönetimi, İngo Wolf´u seçimlere başbakan adayı olarak sokuyor.

WASG umutlu

Öte yandan seçimlere ilk kez katılacak olan ve SPD´den ayrılanlar tarafından kurulan İş ve Sosyal Adalet Partisi (WASG), ilk kez gireceği seçimlerde umutlu. Herneli Jürgen Klute´nin başını çektiği WASG, kamuoyu yoklamalarına göre ise yüzde 5´lik barajın bir hayli altında.

Eyalet meclisini etkilemiyor

Hıristiyan Birlik Partileri (CDU/CSU) ile Hür Demokrat Parti (FDP) seçimleri kazanması halinde bile, Eyaletler Meclisi´nde ``bloke edebilecek çoğunluk’’ olan üçte ikilik çoğunluğu ele geçiremeyecekler. Eyaletler Meclisi´nde 69 sandalyenin 37´sine CDU/FDP koalisyonu sahip.

Birlik Partileri bu seçimi kazansalar dahi sandalye sayısı 43´e çıkacak. Ancak üçte ikilik çoğunluk için, 46 sandalye gerekiyor.

Ne olur?

Eyaletler Meclisi´nde ancak üçte ikilik çoğunluğun sağlanması halinde hükümet iş yapamaz hale geliyor ve istediği hiçbir yasayı muhalefetin desteği olmadan geçiremiyor.

Eyaletler Meclisi´ndeki çoğunlukla muhalefet arabulucu komisyonu devreye sokabilir, Federal Meclis´te hükümetin çoğunluğuyla çıkan yasalara karşı çıkabilir ve Eyaletler Meclisi´nin onayını gerektiren yasaları bloke edebilir.

2000´deki seçimler

PARTİ OY ORANI SANDALYE SAYISI SON ANKETLER

SPD 42,8 102 37
CDU 37 88 43
FDP 9,8 24 7.5
Grüne 7,1 17 8
Diğerleri 2,3

Sandalye sayıszı azaldı

Bir yasa değişikliği nedeniyle küçültülen Eyalet Parlamentosu´na, 201 yerine 181 milletvekili seçilecek. Seçim bölgeleri de 151 yerine 128 olarak belirlenirken, buna karşın eyalet listelerinden parlamentoya girebilecek adayların sayısı da 50´den 53´e çıkacak.

Ancak toplam milletvekili sayısı, yine öngörülen sayının üzerine çıkabilir. 2000´deki seçimlerde 231 vekil meclise girerken, SPD, yüzde 42.8´lik oy oranına denk gelmeyen 102 seçim bölgesini kazanmıştı.

SPD´nin ``hak ettiğinden fazla’’ vekil çıkartması nedeniyle, CDU, FDP ve Yeşiller´e ``denge koltukları’’ verilmişti.

Eyaletler Meclisi´ndeki dağılım şöyle:

CDU´nun başta olduğu eyaletler

Bavyera: 6 oy
Hessen: 5 oy
Thüringen: 4
Saarland: 3
Haburg: 3

Toplam: 21 oy

CDU/FDP koalisyonu ile yönetilen eyaletler

Baden-Württemberg: 6
Saksonya Anhalt: 4Aşağı Saksonya: 6

Toplam: 16

CDU/CSU/FDP toplamı: 37 sandalye

SPD´nin iktidar olduğu eyaletler

Kuzey Ren Vestfalya: 6 oy

SPD toplamı 6 oy

``Açık blok’’ olarak tarif edilen blokta, birbirlerini dengeleyen CDU/SPD koalisyon hükümetleri var. Bu eyaletlerde koalisyon ortaklarının imzaladıkları sözleşme gereği çekimser oy kullanılıyor.


Açık blokta durum

SPD/CDU koalisyonları
Brandenburg: 4 (SPD başta)
Bremen: 3 (SPD başta)
Saksonya: 4 (CDU başta)
Schleswig Holstein: 4 (CDU başta)

SPD/FDP Koalisyonu

Rheinland Pfalz: 4 (SPD başta)

SPD/PDS Koalisyonu

Mecklenburg Vorpommern: 3 (SPD başta)
Berlin: 4 (SPD başta)

Açık blok toplam 6 oy

İsmail EREL / FRANKFURT