Almanya ’da büyük yatırımlar durdu

Türkiye’de Capital ve Ekonomist dergilerinin oluşturduğu CEO Club kapsamında Ekim ayında İstanbul Hilton Oteli ’nde Perakende Liderleri Toplantısı yapıldı. Aralarında perakende satış mağazalarının da bulunduğu Fiba Holding ’in sahibi Hüsnü Özyeğin bu toplantıda bir konuşma yaptı.

Girişimcilere bir ders niteliğindeki konuşması şöyle;

"Gima’da büyümeye karar verdiğimiz dönemde indirim mağazacılığına girelim dedik ve Avrupa’da bu alanda en başarılı şirket Aldi ile anlaştık. O dönemde bizim de yaptığımız en başarı iş, dükkanların adını Endi koymamız ve logosunu da Aldi’ye benzetmemizdi. Onun dışında başarılı olamadık. Şunu gördük. Herkes herşeyi yapamaz, bunun için birikim, gayret ve emek ister."

* * *

Almanya’nın Hamburg kentinde İrma firmasının sahibi Veli Can da yıllardır birikimi olduğu bir alanda faaliyet gösteriyor. Rafinerilere, kimya tesislerine gerekli borulara kaynak, çelik konstrüksiyon, basınçlı kazan üretimi gibi son derece teknik alanda yıllarca gayret ve emek sarf ederek bugünlere gelmiş. Veli Can (47) ile Hamburg ’un endüstri bölgesinde 3 bin 500’ü kapalı olmak üzere 6 bin metrekarelik kendi malı olan tesisinde buluştuk. Tavanda dev vinçlerin gidip geldiği, etrafta boruların kaynaklandığı bin metrekarelik büyük atölyede sohbet ettik. İrma ’da 70- 80 kişi çalışıyor.

* * *

Veli Can üçüncü nesil göçmen. Dedesi 1960’larda Eskişehir’in Seyitgazi/Doğançayır köyünden Almanya ’ya gelmiş. Babası Halil şCan, Almanyaş’da kaynakçılık mesleğini öğrenmiş, bu dalda öğretmenlik de yapmış. Böylece teknik işler Can ailesinin ana mesleği olmuş. Bir taraftan da yan iş olarak düğün salonu işletmeciği yapıyorlar. Hamburg ve çevresinin en büyük iki düğün salonu onlara ait. Türk’ten Alman’a, Balkan ülkeleri vatandaşlarından Japon’a kadar hemen her milletten düğünlerin yapıldığı, ilginç olayların yaşandığı bu işi başka bir yazımda anlatacağım.

* * *

Türkiye’de Orta 2’yi bitiren Veli Can 13 yaşında Almanya’ya gelmiş. İlk geldiği günü tüm canlılığında hatırlıyor. "17 Haziran’dı. Türkiye ’de hava sıcak. Kısa pantalon ve kısa kollu gömlekle geldim. Türkiye gibi hayal ediyorum. Hamburg’a indik. Karanlık ve yağmurlu bir hava. Adeta şok oldum. Almanya’ya geldiğime mi sevineyim, hayallerimin yıkıldığına mı üzüleyim bilemedim. Anlayacağınız, Almanya beni karışık duygularla karşıladı."

* * *

Hemen Almanca’yı söktükten sonra Ticaret Lisesi’ni bitirip üniversiteye başlayan Veli Can, bir taraftan da babasının kurduğu firmaya gidip geliyor. Önce firmalara kaynak işi yapacak eleman tedarik ederlerken daha sonra taşeron işler almaya başlarlar.

" İşleri iyice büyüttük. Doğuda çok iş yaptık. Yine doğuda dev Leuna rafinerisinde büyük bir iş aldık ama taşeron olduğumuz için çeşitli nedenlerden battık. Ama bu bizi yıldırmadı. Bu sektörde tecrübemiz vardı. Yeni bir firma kurduk. Harburg’daki rafineriler art arda yatırıma başlayınca biz de iş alıp yine büyüdük. 150 kadar işçi çalıştırdık. Orada bizim çok emeğimiz var" diyor.

* * *

Veli Can, gıda sektörüne basınçlı kazan alanında önemli patentlere sahip bir Alman firmasını satın almak için bir süre önce harekete geçmiş. ‘Ama Almanya’da yatırımlar azaldı, eskisi gibi büyük tesisler yapılmıyor. Yatırımlar ülke dışında yapılıyor. Şimdi daha çok rafinerilerde, çöp tesislerinde bakım ve tamir işleri gibi servis veriyoruz. Bu yüzden satın almak için çok ısrarlı da olmadık ama büyüme hedefimizden vazgeçmiş değiliz’ diye anlatıyor.

* * *
Boru kaynağı konusunda Türk işçisi çok tutuluyormuş. Veli Can bunun nedenini şöyle açıklıyor ‘Kaynak işi mesleği bilmenin yanısıra maharet, sabır ve çalışkanlık ister. Örneğin 6 metrelik bir boruya kaynak yapıyorsunuz. Kaynağı bir defada yapacaksınız. Sağlam ve düzgün olacak. Patladığı takdirde belki de milyonlarca Euro zarara yol açabilecek bir iş. Orta yaş üzerindeki Türklerde tüm bunlar var. Gençleri ise çoğunlukla isteksiz görüyorum. Halbuki geçerli bir meslek. Yeni yatırım yapılmasa da tesisler var olduğu müddetçe bu mesleğe ihtiyaç duyulacak"

Hamburg’da yıllar sonra yeni bir eneji santralı kuruluyormuş. Veli Can ‘Japon Hitachi firmas ı yapıyor. Temas halindeyiz. Biz de taseron olarak dahil olacağız’ diyor. "Fazla boş zamanım yok" diyor ama uzun yıllardır düzenli olarak uzak doğu sporu olan Kung Fu yapıyormuş. ‘Kung Fu, vücudu aktif tutan sporlardan biri’ diyen Can ’ın bu sporda sarı kuşağı var.