ALMANYA ÇÖZÜM ARIYOR

ALMANYA'da 2000 yılında değiştirilen Vatandaşlık Yasası'nda, ülkede yaşayan yabancı kökenli gençlerin 18 yaşını doldurduklarında sahip oldukları iki vatandaşlık arasında seçim yapmaya zorlanmalarının, Anayasa'ya aykırı olduğu bildirildi.

İçişleri Komisyonu istedi

2000 yılında değişen yasa ile, 1990'dan sonra doğan yabancı kökenli çocukları kapsayan ve "opsiyon uygulaması" olarak bilinen uygulama kapsamında gençler, köken vatandaşlıkları ile Alman vatandaşlıkları arasında seçim yapmak zorundalar.

Ancak konunun hukuki açıdan değerlendirilmesi için, Federal Meclis İçişleri Komisyonu bir bilirkişi görevlendirerek zorlamanın hukuki olup olmadığının araştırılmasını istedi.

Giessen Üniversitesi Vatandaşlık Hukuku ve Anayasa Hukuku uzmanı Astrid Wallrabenstein, "opsiyon uygulamasının" kaldırılmasının sadece siyasi hukuk açısından değil, aynı zamanda Anayasal açıdan da "gerekli" olduğunu belirterek, "Çok uluslu evliliklerden doğan çocukların iki pasaporta sahip olmalarına olanak tanınması, ancak Almanya'da dünyaya gelen yabancı kökenli çocukların bu haktan mahrum edilmesi kabul edilemez. Belirli bir grup vatandaşların, Alman devletine olan bağlılıklarını reşit oldukları zaman bir kararla göstermeleri beklenemez" dedi.

Bu politika, geride kaldı

Frankfurtlu hukuk uzmanı Rainer Hofmann da, Federal Meclis'te konuyla ilgili görüşünü sunarken, opsiyon modelinin kaldırılmasından yana olduğunu söyledi.

Hofmann, Almanya'da dünyaya gelen yabancı kökenli çocukların "sınırlama olmaksızın" Alman vatandaşlığına geçebilmeleri gerektiğini savunarak, "Almanya'nın uzun yıllardır sürdürdüğü ve mümkün mertebe birden fazla vatandaşlığı engelleme politikası, geride kaldı. "İki pasaporta sahip olmak, Avrupa genelinde bir trent" diyen Hofmann, "Çifte vatandaşlık, iki ülkeye duygusal, özel, hukuki ve sosyal bakımdan güçlü bağları olan sözkonusu kişilerin durumunu yansıtıyor" görüşünü dile getirdi.

Kolat'tan tavsiye

Almanya Türk Toplumu Genel Başkanı Kenan Kolat ise, karar vermek zorunda kalan Türk gençlerine beklemeleri tavsiyesinde bulundu. Kolat, yasaya göre gençlerin 23 yaşına kadar karar vermek zorunda olduklarını hatırlatarak, "Gençler, her iki vatandaşlığı da muhafaza etmeye çalışsınlar. O zaman, mahkemelerde dava açılıp açılmayacağını göreceğiz" dedi.

Yasa ne diyor?

2000 yılında kabul edilen yeni Vatandaşlık Yasası'nın 29. maddesinde yer alan "opsiyon uygulaması", yasaya son anda dahil edildi. Anne ya da babası en az sekiz yıldır Almanya'da yaşayanları kapsayan bu uygulama, 10 yıl geriye dönük olarak yürürlüğe sokulduğundan, o dönemde 10 yaşında olan, yani 1990 doğumlu çocukları da kapsamına aldı.

Bu uygulamaya göre hem Alman, hem de köken vatandaşlığına sahip olan gençler, 18 ile 23 yaşları arasında hangi vatandaşlığı bırakıp hangisini elinde tutacağına karar vermek zorunda. 1990 yılında doğan çocukların 2008'de 18 yaşına gireceğinden, önümüzdeki aylardan itibaren bu yasa nedeniyle seçim yapmak zorunda kalacak çok sayıda genç ortaya çıkacak.

Hessen Eyalet Başbakanı Roland Koch, çifte vatandaşlığa karşı bir imza kampanyası başlatmış ve seçimleri kazandıktan sonra da Eyaletler Meclisi'ndeki dengeler değişmişti. Eyaletler Meclisi'ndeki dengelerin değişmesi nedeniyle hükümette olan SPD-Yeşiller koalisyon hükümeti, yasayı istediği haliyle kabul ettirememiş ve uzlaşmaya giderek mecburen yasaya bu maddenin de yerleştirilmesine göz yummak zorunda kalmıştı. 2000 ile 2002 yılları arasında Alman vatandaşlığına 50 bin kişi geçmişti.

Yeşiller de destekliyor

Yeşiller Federal Parlamento Meclis Grubu Göç Politikası Sözcüsü Josef Winkler de opsiyon uygulamasının kaldırılmasını istemişti. Winkler, "Bu uygulama ile, birden fazla vatandaşlığın önlenmesi isteniyor. Ancak bunun getireceği faydaların, göç politikası açısından açacağı zararlardan daha az olacağı için uzmanların büyük bir bölümü, Vatandaşlık Yasası'ndan bu maddenin kaldırılmasından yana görüş belirttiler" açıklamasını yapmıştı.

Federal Meclis'te İçişleri Komisyonu'nda uzmanların dile getirdiği görüşlerde gençlerin iki vatandaşlıktan birini seçme zorunluluğu ile karşı karşıya kalmasının faydası olmayacağının ortaya çıktığına dikkat çeken Winkler, "Doğumlarından bu yana, bu toplumun bir parçası olan insanları reşit olduklarında bu devlete olan aidiyetlerini sorgulayan bir karar vermeye zorlamak, göç politikası açısından ters etki yaratır" demişti.

Dr. Reinhard Marx:

Çocukları iki vatandaşlıktan birini tercih etmeye zorlamak Anayasaya aykırı olabilir. Alman vatandaşlığının kaybı, çocukları toplumdan dışlar ve uyumu da zayıflatır. Alman vatandaşlığının sonradan kaybedilmesi, uyumu zorlaştıracaktır. Evlilik ve ailenin Anayasa'nın 6. maddesine göre özel koruma altında olması nedeniyle kişileri vatandaşlıktan çıkmaya zorlamak, Anayasaya uygun olmayacaktır.

Prof. Dr. Uwe Berlit:

Doğumla birlikte kazanılan Alman vatandaşlığı, sınırlı, 2. sınıf bir vatandaşlık değildir. Anne babası Alman vatandaşı olmayan yabancı kökenli çocukları seçim yapmaya zorlayan opsiyon uygulaması, Anayasaya uygun değildir.



Josef Winkler, Rainer Hofmann ve Astrid Wallrabenstein, Kenan Kolat