‘Alman Anayasası’nın 5. maddesi zamanın ruhuna uygun mu?’

ALMANYA’da anayasanın yürürlüğe girişinin 73. yılının kutlandığı 23 Mayıs 2022 Pazartesi günü ‘ifade ve basın özgürlüğü’nü içeren 5. madde dijitalleşme ve sosyal medya bağlamında iki farklı etkinlikte tartışıldı. Türk-Alman İş ve Eğitim Enstitüsü’nün (DTI) daveti, Mannheim Şehir Kütüphanesi ve Mannheimer Morgen iş birliğiyle Baden-Württemberg eyaleti Parlamento Başkanı Muhterem Aras’ın himayesinde ve katılımında düzenlenen etkinliklerde, Mannheim milletvekilleri Melis Sekmen (Yeşiller), Gökay Akbulut (Sol Parti), Isabel Cademartori (SPD) ve Konrad Stockmeier (FDP) öğrencilerin sorularını yanıtladılar. Fishbowl yöntemiyle düzenlenen ilk etkinliğin katılımcı ve dinleyicileri, DTI’nin Mannheim’da birlikte projeler yürüttüğü okulların öğrencileriydi. Mannheimer Morgen gazetesinin Genel Yayın Yönetmeni Karsten Kammholz’un ‘İnternet ve Düşünce Özgürlüğü-5. Madde Zamanın Ruhuna Uygun mu?’ başlıklı açılış konuşmasını Mannheim Şehir Kütüphanesi’nde yüze yakın genç dinledi.

‘GAZETECİLERİN GÖREVİ TARAFSIZ OLMAK’
Kammholz konuşmasında gazetecilik mesleğinin temeli olan ‘basın özgürlüğü’ ilkesine değinirken “Gazetecilerin görevi, ekonomik ve sosyal açıdan güçlü olan insanları övmek ya da sadece eleştirmek değil, gerçekleri skandallaştırmadan tarafsız bir şekilde yansıtmaktır” dedi. Günlük hayatta düşünce ve ifade özgürlüğü konusunda geçerli olan kanunların dijital ortamda-internette de geçerliği olduğuna dikkat çeken Kammholz, yalan ve taraflı haber, sosyal medya kanallarının kullandığı algoritmalar, ayrıcalıklı filtreler, aşırı bilgi akışı konularında kullanıcıları bilinçlendirmenin ve farkındalık yaratmanın önemine değindi.

‘KÜTÜPHANELER DEMOKRASİ YURDUDUR’
Etkinliklere ev sahipliği yapan Mannheim Şehir Kütüphanesi Genel Müdürü Yılmaz Holtz-Erşahin, kütüphanelerin düşünce ve ifade özgürlüğünden önce fikrin oluşmasında çok önemli mekânlar olduğunu belirtti. Holtz-Erşahin, düşünce özgürlüğü ve sansür konularını kitaplar üzerinden ele aldığı konuşmasında kütüphanelerde ‘sorunlu’, nefret söylemi içeren yayınların, sansür yerine medya uzmanları tarafından hazırlanmış açıklamalı baskılarına yer verildiğine değindi. Açılış konuşmalarının ardından sırayla milletvekillerinin yanına oturan öğrenciler, sosyal medyada sansür, düşünce özgürlüğünün sınırları ve gerekliliği, internette kişisel verilerin korunması gibi konularda doğrudan sorularını yönelttiler ve siyasetçilerle kendi görüşlerini paylaştılar.

‘SOSYAL MEDYA DEMOKRASİ İÇİN LANET Mİ NİMET Mİ?’
Alman Anayasası’nın 73. yıl dönümü sebebiyle akşam saatlerinde düzenlenen ikinci demokrasi etkinliği, Mannheim Eğitim ve Gençlik Belediye Başkanı Dirk Grunert ve DTI Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Baklan’ın selamlama konuşmalarıyla başladı. 2017 yılından bu yana her sene Alman Anayasası’nın belirli bir maddesinin tartışıldığı etkinlikler serisiyle DTI’nin gençleri ve vatandaşları bir araya getirdiğine dikkat çeken Mustafa Baklan (SUNTAT), ifade özgürlüğünün sadece siyasi karar alma konusunda değil, toplumsal bütünleşme açısından da önemine dikkat çekti: “İnsanların düşüncelerini özgürce ifade edebilmeleri o topluma aidiyet duygularını da pekiştirir.” Fikirlerin oluşmasında eğitimin, ailenin, arkadaş çevresinin ve medyanın oynadığı role dikkat çeken Baklan, “Gerçek ifade özgürlüğü, anlamlı fikir oluşturma süreçlerine katılma özgürlüğüdür” dedi. Baden-Württemberg eyaleti Parlamento Başkanı Muhterem Aras, konuklara seslendiği konuşmasında kendi kökeni ve cinsiyeti nedeniyle aldığı tehditlerin onu yıldıramadığını ifade ederken “İnternet üzerinden yapılan nefret dolu söylemler ve tehditler, günlük hayatta karşılaşılan saldırılardan farksızdır” dedi. Vatandaşların bu tarz nefret söylemleriyle karşılaştıklarında hukuki haklarından yararlanmaları gerektiğine dikkat çeken Aras, özellikle göçmen kökenli kişilerin anayasal hakları ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmadığını belirterek, onları hukuki yollardan kendilerini savunmaları için cesaretlendirdi. Siyaset ve iş dünyasından önemli isimlerin hazır bulunduğu kutlama, Friedrich-List-Schule ve Integrierte Gesamtschule Mannheim-Herzogenried öğrencileri arasında gerçekleşen ‘Sosyal Medya, Demokrasi için Lanet mi Nimet mi?’ konulu münazara ile devam etti.

‘EĞİTİM SENİN İÇİN NE İFADE EDİYOR’ SANDALYESİ
DTI Genel Müdürü Prof. Dr. Franz Egle öğrencileri, sundukları argümanlar için tebrik ederken münazara sonunda sürpriz ödül olarak öğrencilerin Baden-Württemberg Eyalet Meclisi’ni ziyareti konusunda Muhterem Aras’tan söz aldı. Mannheim Şehir Kütüphanesi Genel Müdürü Yılmaz Holtz-Erşahin’in sunumunu üstlendiği etkinliğin sonunda, DTI üyeleri, öğrenciler, basın mensupları, iş ve siyaset dünyasından konuklar, ‘sempati köprüleri oluşturan’ bir ikramda kendi izlenim ve görüşlerini paylaşma imkânı buldular. DTI’nin çağrısı üzerine Justus-von-Liebig Okulu öğrencilerini tarafından tasarlanan ‘eğitim senin için ne ifade ediyor?’ konulu sandalyeler etkinliğin dikkat çeken ayrıntılarından biriydi. Parlamentodaki sandalyelere ve ifade özgürlüğüne atıfta bulunan projenin çıktıları, DTI’nin 25 Haziran Cumartesi günü Mannheim’da düzenleyeceği 10. yıl kutlamasında sergilenecek.

TÜRK-ALMAN İŞ VE EĞİTİM ENSTİTÜSÜ 2012’DEN BERİ FAALİYETTE
Yönetim Bilimleri Yüksekokulu (Hochschule der Wirtschaft für Management-HdWM) bünyesinde 2012 yılında kurulan Türk-Alman İş ve Eğitim Enstitüsü Neckar Metropol Bölgesi başta olmak üzere eğitim ve katılım, iletişim ağı, bölgesel araştırma projeleri, göç ve uyum danışmanlığı alanlarında faaliyetler yürütmektedir. DTI, Baden Württemberg Eyaleti genelinde gençleri gönüllü çalışmaya teşvik etmek ve sosyal yardım kuruluşlarına bağış toplamak amacıyla düzenlenen geleneksel ‘Mitmachen Ehrensache’ (Katılmak Gönül İşi) adlı eylemin Mannheim Temsilciliği’ni yürütmektedir.