AİLE BİRLEŞİMİ DOSYASI / 3. BÖLÜM

Hollanda'da “aile birleşimine engeller” konusunda ilk adım 2004 yılında atıldı. 1 Kasım 2004 tarihinden itibaren AB dışından yapılan evliliklerde uyumun teşvik edilmesi ve ailelerin sosyo-ekonomik konumlarının iyileştirilmesi gerekçe olarak gösterilerek, yaş sınırı 18'den 21’e, gelir sınırı da asgari ücretin yüzde 120'sine yükseltildi.

Gelir şartında ayar

Hollanda ülkeye gelmeden önce yapılmış evlilikleri “aile birleşimi”, ülkeye yerleştikten sonra yapılan evlilikleri de “aile oluşumu ” olarak değerlendiriyordu. Aile birleşiminde asgari ücretin yüzde 100'ü, aile oluşumunda ise asgari ücretin yüzde 120'si düzeyinde gelir şartı aranıyordu. Avrupa Adalet Divanı'nın ‘aile birleşimi-aile oluşumu' şeklinde farklı uygulamalar yapılamayacağı yönündeki görüşü sonrası, asgari ücretin yüzde 120'si olan gelir şartını yüzde 100'e indirmek zorunda kalan Hollanda, yaş sınırını da 21'den 18’e çekti. Farklı yaş uygulamasına ilk etapta sınırı 18'e indirerek, son veren Hollanda, daha sonra bu sınırı yeniden 21'e yükseltti.

Mahkeme 'dur' dedi

Hollanda hükümeti bu engelleri aşabilecek olanların karşısına dikilmek üzere hazırlanan Yurtdışında Uyum Sınavı koşulu için de 2005 yılında Senato'dan onay aldı. 15 Mart 2006 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanan Yurtdışında Uyum Sınavı ile İsviçre, Norveç, İzlanda, Lichtenstein, ABD, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya ve Surinam'ın yanı sıra AB üyesi ülkelerin dışından evlilik yoluyla gelecek eşlere ‘vize’ verilmesi, kendi olanaklarıyla Hollandaca öğrenip, toplum bilgisi edindikten sonra büyükelçilik ya da konsolosluklarda girecekleri sınavda ‘başarı' koşuluna bağlanmıştı. Ülkeye yerleşen bazı grup yabancılar için geçerli olan Uyum Yasası ile ilgili olarak açılan bir davada Utrecht Yüksek İdare Mahkemesi Ağustos 2011’de, uygulamanın Türkiye-AB Ortaklık Hukuku'na aykırı olduğu kararını verdi ve Türk vatandaşları zorunluluk kapsamı dışına çıkarıldılar. Hollanda bu kararın ardından Türk vatandaşlarına Yurt Dışında Uyum Yasası'nın da uygulanmamasını kararlaştırdı.

Asgari ücret şartı

Hollanda'ya Türkiye’den aile birleşimi yoluyla gelecek olan kişinin, eşi gibi 21 yaşını doldurmuş olması gerekiyor. Hollanda'daki eşin aylık brüt maaşının, asgari ücret olan 1.435,20 Euro'nun altında bulunmaması ve başvuru tarihinden itibaren geçerli olmak üzere bir yıllık iş sözleşmesi şartı bulunuyor. Eşlerin pasaportlarının tüm sayfalarının fotokopileri, nüfus kayıt örnekleri, uluslararası evlilik belgesi ve Hollanda'da bağlı bulunulan belediyeden alınmış ikamet belgesi isteniyor. Bu belgeler özel bir başvuru formu ile birlikte Göç ve Vatandaşlık Dairesi'ne gönderiliyor. Göç ve Vatandaşlık Dairesi 3 ay içinde başvuru hakkında karar veriyor. Olumlu yanıt gelmesi halinde Türkiye'deki eş Hollanda Konsolosluğu'na giderek vize işlemlerini başlatıyor.　

AVUSTURYA'DA 21 YAŞ SINIRI

Avusturya'da 1 Temmuz 2011'da kabul edilerek yürürlüğe giren yeni Yabancılar Kanunu, ülkede bulunan yabancıların yaşam koşullarının yanı sıra, aile birleşimi şartlarını da ağırlaştırdı.

Sosyal Demokrat Parti (SPÖ) ile Halk Partisi ‘nin (ÖVP) oluşturduğu koalisyon hükümetinin kabul ettiği yeni Yabancılar Yasası, 1 Temmuz tarihinden itibaren yürürlüğe girdi.

Buna göre, Avusturya'ya aile birleşimi yoluyla gelecek olan göçmenlerin bulundukları ülkede temel seviyede Almanca öğrenme şartı getirildi. Almanca bilmeyenler aile birleşimi vizesi alamayacak. Ayrıca Avusturya'ya geldikten sonra Almanca seviyesini bildiğini kanıtlama süresi beş yıldan iki yıla düşürüldü.

Yaş ve gelir sınırı

Yasa ile ayrıca aile birleşimlerine de yeni bir düzenleme getiriliyor. 21 yaşın altındaki kişiler evlilik yoluyla Avusturya'ya gelemeyecek. Daha önce 18 yaş sınırı geçerliydi. Bunun yanı sıra, ülkede oturum hakkı almak veya var olan oturum hakkını uzatmak isteyen yabancılara, aylık asgari gelir sınırı getirildi. Vatandaşlık başvurusunda bulunan yabancılar da dahil olmak üzere, kişilerin asgari bin 158 Euro aylık gelire sahip olduklarını kanıtlamaları gerekiyor. Örneğin kira, banka kredisi gibi sabit giderler ile ibraz edilmesi gereken gelir azalacak. Böylece geliri düşük yabancıların, işlemlerini yaptırmalarına engel gelmiş olacak.

Avusturyalılarda sorun yok

Aile birleşimi için müracaat eden kişi Avusturya vatandaşı ise sorun çıkmıyor. Avusturya vatandaşlarının aile birleşiminde yabancılar için aranan şartlar ve istenen evrakların neredeyse hiç biri talep edilmiyor. Bir kaç bürokratik formalite tamamlandığında yanına getirilmek istenen aile fertleri kısa zamanda ve kolayca Avusturya tarafından kabul ediliyor.

Avusturya ’da yaşayan yabancıların aile birleşimi süreci ise bir kabus gibi. Başvurulara cevap almak en erken üç ay sürüyor. Beş yıldır başvurusuna cevap dahi verilmeyen Türkler var.

Aile fertlerinizden her hangi birini veya hepsini yanınıza almak istediğinizde aranan şartlar özetle şöyle sıralanıyor:

- Yeterli ve düzenli aylık gelir: Aylık en az 1.158 Euro kazanç şartı.

- Aile breyleriniz için yeterli büyüklükte konut zorunluluğu. Her bir birey için 13 metrekarelik oturma alanı şartı.

- Avusturya ’da en az üç yıl düzenli çalışmış olmak ve aile birleşimi için müracaat edildiği zaman içerisinde de mutlaka çalışıyor olmak.

- Evlilik yoluyla gelmek isteyen eşlerin 21 yaşını doldurmuş olması.

Alev Korun: Yasa saçma

Yeşiller Partisi Avusturya Federal Milletvekili Alev Korun, "çok saçma" olarak değerlendirdiği yeni kanunla ilgili şunları söyledi:

"Göçmenlerin burada ve devlet desteğiyle lisan öğrenmelerini istiyoruz. Oysa yeni Yabancılar Kanunu'yla Almanca öğrenmek için kaç saat dil kursu görülmesi gerektiği de belirlenmiş. Örneğin 'B2' seviyesinde Almanca öğrenebilmek için 300 saat kurs öngörülüyor. Bu normal eğitim almış göçmenler için geçerli. Ama düşük eğitimli göçmenlerin 'B2' seviyesini yakalayabilmeleri için bu kurs süresi 600 saate kadar çıkabilecek. Ayrıca, uzun süreli vize almak isteyenlerden de 'B1' seviyesinde Almanca bilme şartı aranıyor. Yani uzun süreli vize talep edenlerden, Avusturya'da liseyi bitirmiş bir öğrenci kadar Almanca konuşma, okma ve yazabilme kabiliyeti istenecek. Bu kanunla hükümet şunu demek istiyor; göçmenler vergilerini ödesin, bizim için çalışsın, kanunlara uysun ama eşit haklara sahip olmasın." (İhsan EKİCİ / VİYANA)

FRANSIZ DEĞERLERİNİ TANIMAYAN GELEMEYECEK

Fransa’da bir süre önce kaldırılan Göçmenler ve Ulusal Kimlik Bakanlığı döneminde sert bir yasa getirilerek aile birleşimi zorlaştırıldı. Üstelik aile birleşimi için DNA testi yapılarak gerçekten burada bulunan sığınmacının çocuğu olup olmadığının ıspatlanmasını bile öneren iktidar, insan hakları örgütleri, muhalefet ve kamuoyunun tepkisiyle bu düzenlemeden vazgeçti.

Ancak yeni getirilen yasa ile, DNA testi kadar olmasa da, Fransa ’da aile birleşimi hayli zorlaştırıldı. Yasalar daha önce sadece ‘beyaz evlilikleri’ önlemeye dönükken, şimdi, Fransa'ya uyum sağlayamayacakların yanı sıra, Fransız değerlerini tanımayan ailelerin de kabul edilmesi zorlaştırılıyor.

Kimlere muafiyet uygulanıyor

Buna göre, 14 madde ile pek çok yenilik getiren aile birleşimi yasasında öncelikle aile birleşimi talebinde bulunan kişinin, getirmek istediği aile bireylerine Fransızca ve cumhuriyet değerlerini bilmek koşulu getiriliyor. İktidar, ‘Dili entegrasyonun olmazsa olmaz koşulu olarak' şart koyuyor Aile birleşimi talebinde bulunan kişi de ailesi de iki taraflı olarak ‘Fransa’ya uyum sözleşmesi’ imzalamakla yükümlü kılınıyor. Eğer yeterli nitelikleri taşımıyorsa, aileler, uyum kurslarına katılacaklar. 65 yaşın üzeri ve 16 yaşından küçükler, Fransız okuluna gidenler ve Fransa ’da üniversitelerde bir yıl eğitim görenler uyum testlerine tabii tutulmuyor. Bu kurslarda talep eden kişilere, Fransa ’nın kendilerinden ne beklediği, nasıl uyum sağlayacakları ve neler yapılması gerektiği anlatılıyor.

İkinci ve önemli bir zorluk da, aile birleşimi talebinde bulunan kişinin getirdiği aileye bakacak durumda olduğunu ıspatlaması. En az asgari ücret kazanma zorunluluğu, oturduğu evin ailesini barındıracak kadar büyük olması şartları da aranıyor.

Fransızla yapılan evlilikler

Bir Fransızla evlenen yabancı ise, nikah belgelerini kendi ülkesinin konsolosluğunda onaylattıktan sonra aynı şartları Fransa ’da yerine getirebiliyor. Buna göre, Fransız vatandaşlığına sahip bir kişiyle evlenen yabancı, Fransa ’da 450 saat Fransızca kursu ve uyum kursu sertifikası alarak, Fransa ’da oturum hakkı alabiliyor.
(Arzu Çakır MORİN / PARİS)