AfD’ye yasak tartışması

50’nin üzerinde milletvekili, AfD’nin özgürlükçü demokratik temel düzeni devre dışı bırakmayı hedefleyen politik bir tutum sergilediğine dikkati çekerek, yasaklanması için Federal Anayasa Mahkemesi’ne başvurulmasını içeren bir önerge hazırladı.

Evet...
Almanya’da geçerli yasal düzenlemelere göre böyle bir önergeye 736 milletvekilinden yüzde 5’inin, yani en az 37’sinin imza atması halinde, bunun Federal Meclis’te görüşülmesi mümkün.
Alman medyasında yer alan haberlere göre 50’nin üzerinde parlamenter imza attığına göre, bu önerge muhtemelen önümüzdeki günlerde görüşülecek de.
Alman Anayasası’nın 21. maddesinde, “Siyasi partiler, halkın siyasi iradesinin oluşumuna katılırlar. Kurulmaları serbesttir... Amaçlarına ve taraftarlarının tutumuna göre, özgür ve demokratik temel düzeni zedelemeyi veya ortadan kaldırmayı veya Almanya Federal Cumhuriyeti’nin varlığını tehlikeye sokma eğilimi gösteren siyasi partiler anayasaya aykırıdırlar” denilmektedir.
Almanya’da partilerin yasaklanmasına, kapatılmasına ancak Federal Anayasa Mahkemesi karar verir.
Yasak başvurusunu da ya Federal Meclis ya Eyaletler Meclisi ya da federal hükümet yapar.
Hep birlikte yapma imkânları da vardır.

SOMUT BİR ADIM ATILMADI
2013 yılında Avrupa Birliği (AB) ve Euro karşıtı politikalarla sahneye çıkan, ırkçılık, Yahudi, İslam, yabancı ve sığınmacı düşmanlığıyla oy avcılığı yaparak her geçen gün palazlanan AfD’nin yasaklanması daha önceki dönemlerde de gündeme geldi.
2022 yılında AfD’li bazı politikacıların Alman Anayasası’nı, Alman devletini tanımayan aşırı sağcı ‘Reichsbürger’ (İmparatorluk Vatandaşları) ile iş birliği yaptıklarının ortaya çıkması üzerine, Almanya’nın çeşitli kesimlerinde halk “AfD yasaklansın!” diyerek sokaklara döküldü.
Farklı partilerden bazı politikacılar da buna tam destek verdi.
2023 yılı sonlarına doğru, aşırı sağcıların başkent Berlin yakınlarındaki Potsdam kentinde bir araya gelerek, Alman vatandaşı olsalar bile, göçmen kökenleri ülkelerine geri gönderme, hatta bir Afrika ülkesine sürgün etme planlarını yaptıkları toplantılara bazı AfD’li politikacıların da katıldıklarının ortaya çıkması üzerine, yine “AfD yasaklansın!” sesleri yükseldi.
Ancak Federal Anayasa Mahkemesi’nin bu yönde bir karar alması beklenmediği için somut adım atılmadı.

İKİ PARTİ KAPATILDI
Evet...
Alman Anayasası’nın 23 Mayıs 1949 tarihinde kabulüyle resmen kurulan Almanya Federal Cumhuriyeti’nde şimdiye kadar Federal Anayasa Mahkemesi’nin onayıyla iki parti kapatılmıştır.
Nazilerin Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi’nin (NSDAP) uzantısı konumundaki Sosyalist İmparatorluk Partisi (SRP) 1952, Almanya Komünist Partisi (KPD) de 1956 yılında yasaklanmıştır.
SPD ile Yeşiller’in Gerhard Schröder başbakanlığında oluşturduğu koalisyon hükümeti döneminde, aşırı sağcı Almanya Nasyonal Demokrat Parti’nin (NPD) yasaklanması için Federal Meclis ve Eyaletler Meclisi, 30 Mart 2001’de ayrı ayrı Federal Anayasa Mahkemesi’ne başvuruda bulundu.
Federal Anayasa Mahkemesi, NPD’nin yönetim kadrolarında Federal Anayasa Koruma Teşkilatı ile Eyalet Anayasa Koruma Teşkilatları adına çalışan ‘köstebekler’ bulunduğunu gerekçesiyle 18 Mart 2003’te başvuruları geri çevirdi.
8 Türk, bir Yunanlı ve bir Alman kadın polisin Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) örgütü teröristleri tarafından öldürüldüğünün ortaya çıkması üzerine NPD’nin yasaklanması için Eyaletler Meclisi, Federal Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
Ve mahkeme bu başvuruyu da “NPD nasyonal sosyalist düşüncede olsa da özgürlükçü demokratik temel düzeni değiştirecek güce sahip değil” gerekçesiyle 2017 yılında geri çevirdi.
AfD ise her geçen gün güçlenmektedir.
Ama Federal Anayasa Mahkemesi’nin ‘yasak duvarını’ aşmanın hiç de kolay olmayacağı göz önünde bulundurularak, AfD’nin yasaklanması için başvuruda bulunulması beklenmemektedir.