ABD, eski naziyi göndermek için her yolu deniyor

JAKİW Palij 1925 yılında Polonya’da doğdu. Naziler için yıllarca çalıştı. Polonya’nın doğusunda yer alan Trawniki Toplama Kampında eğitim aldı. Treblinka Toplama kampında gardiyanlık yaptı. 1943 yılında yaklaşık bir milyon Yahudi’nin katledilmesinde görev aldığı sanılıyor. 1949 yılında çiftçi olarak Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) göç etti. Zaman içinde ABD vatandaşı oldu. Şimdi ise ABD ile Almanya arasındaki diplomatik ilişkileri zedeliyor.

ÜÇ ÜLKE DE İSTEMİYOR
ABD, geçmişini sakladığı için 2004’te vatandaşlığını elinden aldı, sınır dışı etmek için işlemler başlattı. Jakiw Palij, önce Almanya’ya gönderilmek istendi. Ancak Berlin, 93 yaşındaki nazi hakkında adam öldürmek veya adam öldürmeye yardım etmekten dava veya soruşturma açılmadığı için iadeyi kabul etmiyor. ABD’li diplomatlar Almanya’dan umudunu kesince Polonya’ya sınır dışı etme girişiminde bulundu. Varşova hükümeti de Palij’i kabul etmedi. ABD’li diplomatlar bu kez Palij’i doğduğu yer olan Ukrayna’ya göndermek istedi. Ancak Kiev hükümeti de kendi vatandaşı olmadığı için ABD’nin talebini geri çevirdi.

ÜLKESİZ KALDI
Kimseden olumlu sonuç alamayan ABD’li diplomatlar, yine Almanya’ya baskı yapmaya başladı. İadenin gerçekleşmemesi nedeniyle iki ülke arasında diplomasi krizi yaşanıyor. Naziler için çalıştığını inkar etmeyen Palij, kendisinin zorla nazi yapıldığını iddia ediyor. ABD’deki Yahudi kurumları ve senatörler ise yıllardır hükümete baskı yapıp, Palij’in sınır dışı edilmesini istiyor. Birçok insan hakları savunucusu kurum ve dernek temsilceleri de gösteriler düzenliyor. Ancak tüm çabalar şimdilik boşa çıktı. Çünkü şimdilerde ülkesiz olan Palij’i hiçbir ülke kabul etmiyor.

DELİLLER YETERSİZ KALDI
JAKİW Palij’in ömrünün kalan kısımını ABD’de mi yoksa başka bir ülkede mi geçireceği ise bilinmiyor. 2015’te Würzburg Savcılığı Palij hakkında soruşturma başlattı. Ancak soruşturma delil yetersizliğinden takipsizlik kararıyla sonuçlandı. Savcı Jens Rommel yaptığı açıklamada, “Palij olayı için başlatılan soruşturmada deliller yetersiz kaldı. Onun katliamda yer alıp almadığı veya yardım ettiğine ilişkin yeteri kadar somut delil yok. Alman yasalarına göre o dönemde Nazi olmak veya Trawniki Kampında eğitim almak ceza almak için yeterli değil” dedi.