AB içinde ‘aşıların adil dağıtımı’ kavgası
Güncelleme Tarihi:
Aşılamaların ABD ve İngiltere gibi ülkelere göre yavaş ilerlediği AB’de bu kez de ‘adil dağıtım’ tartışması yaşanıyor. AB üyesi 5 ülke, aşıların adil dağıtılmadığı gerekçesiyle ‘dağıtım’ konusunda AB liderlerinin toplanmasını talep etti. AB Komisyonu ise nüfusa orantılı dağıtımdan daha önce AB ülkelerinin vazgeçtiğini, bu yönteme dönülmesine yine AB üyelerinin karar vermesi gerektiğini bildirdi.
AVRUPA Birliği (AB) ülkelerinin bazıları, AB’nin satın aldığı koronavirüse (Kovid-19) karşı geliştirilen aşıların üyelere ‘adil dağıtımı’ konusunda zirve toplantısı çağrısı yaptı. Avusturya, Çekya, Bulgaristan, Slovenya ve Letonya liderleri, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Konseyi Başkanı Charles Michel’e mektup göndererek aşı dağıtımı konusunda toplantı talep etti. Avusturya medyasının yayımladığı mektupta 5 ülkenin liderleri, aşıların ülke nüfuslarına orantılı şekilde dağıtılmasını istedi. AB Konseyi ve AB Komisyonu, dün aşıların adil dağıtılmadığını savunan Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz’un mektup gönderdiklerini bugün sosyal medyadan da duyurmasının ardından konuyla ilgili açıklamada bulundu. AB Konseyi’nden bir yetkili, mektubu aldıklarını, 25-26 Mart’ta düzenlenecek AB Liderler Zirvesi’nde ele alınacak konular arasında zaten Kovid-19 salgınının bulunduğunu bildirdi.
EN ADİLİ NÜFUSA ORANTILI DAĞILIM
AB Komisyonu ise üye ülkelere aşı dağıtımın nasıl yapıldığına açıklık getirmek için açıklama yayımladı. Komisyon’un üye ülkeler adına aşı üreten ilaç firmalarından toplu alım yaptığı hatırlatılan açıklamada, en adil yöntemin nüfusa orantılı şekilde dağıtım olacağı, AB Komisyonu’nun da bunu teklif ettiği belirtildi. Ancak AB ülkelerinin salgının durumu ve her ülkenin aşılama ihtiyacını göz önünde bulundurarak farklı bir dağıtıma izin veren ‘esneklik’ yöntemi ekledikleri ve komisyonun önerisinden ‘ayrıldıkları’ vurgulandı. Açıklamada, “Bu sistemde bir AB üyesi nüfusuyla orantılı belirlenmiş istihkakı almamaya karar verirse bu dozlar isteyen diğer üyeler arasında dağıtılıyor” bilgisi paylaşıldı. Komisyonun açıklamasında, tekrar nüfusa orantılı dağıtıma geçilmesinin AB ülkelerinin kararına bağlı olduğu vurgulandı.
EN YÜKSEK MALTA, EN DÜŞÜK BULGARİSTAN
Avusturya Başbakanı Kurz, Kovid-19 aşılarının AB ülkelerinde nüfusa göre dağıtılması prensibinin uygulanmadığını, bu durumun ülkeler arasında adaletsiz dağıtıma yol açtığını söylemişti. Kurz, örneğin Danimarka ve Malta’da daha fazla aşılama yapılırken Bulgaristan ve Letonya’da daha az yapıldığını savunmuştu. 8 ila 12 Mart arasındaki verilere göre, AB içinde şu anda en yüksek aşılama oranı yüzde 25 ile Malta’da bulunuyor. Malta’nın ardından yüzde 17 ile Çin’den de aşı alan Macaristan geliyor. Danimarka’da yüzde 14 olan aşılama oranı diğer birçok AB ülkesinde yüzde 11 ile yüzde 12 civarında seyrediyor. En düşük aşılama oranları ise yüzde 4.8 ile Bulgaristan, yüzde 5 ile Letonya ve yüzde 6.4 ile Hırvatistan’da görülüyor. Avusturya’da ise nüfusun yüzde 10.3’ü aşılanmış durumda.
KOALİSYONDA GERGİNLİK
Diğer yandan Kurz’un AB içinde aşıların adil dağıtılmadığı yönündeki iddiası, ülkede iktidarı oluşturan merkez sağ Halk Partisi (ÖVP) ve Yeşiller Partisi arasında gerginliğe yol açtı. Kurz’un “AB içinde aşıların nüfusa göre dağıtılmadığı, ülkelerin Sağlık Bakanlığı diplomatları ile aşı üretici firmalarının içeriği gizli tutulan anlaşmalar yaptığı” yönündeki iddialarına, iktidarın küçük ortağı Yeşiller Partisi tarafından yönetilen Sağlık Bakanlığınca karşı çıkıldı.
KURZ’A YALANLAMA
Sağlık Bakanlığı Genel Sekreteri Ines Stilling, basına yaptığı açıklamada, Kurz’un ifadelerinin aksine ilaç firmalarıyla görüşmelerin çok şeffaf bir ortamda gerçekleştiğini, her ülke gibi Avusturya’nın da ihtiyacı doğrultusunda aşı satın almak için gerekli görüşmeleri yaptığını kaydetti. Stilling, Başbakan’nın ifade ettiği gibi ülke temsilcileriyle ilaç firmaları arasında ‘pazarlarda yaşanan türde bir pazarlığın’ yaşanmadığını, aşı konusunun devam eden bir süreç olduğunu, konuya ilişkin düzenli olarak Başbakanlığın bilgilendirildiğini söyledi.
‘KURZ’UN PARTİSİ DİPLOMATLARIN GÖREVDEN ALINMASINI İSTİYOR’
Bu açıklama üzerine Kurz’un partisi ÖVP’den Sağlık Sözcüsü Gaby Schwarz, Birlik içinde bazı ülkelerin neden daha fazla aşı aldığı, neden AB liderlerinin kararlaştırdığı nüfusa göre aşı tedariki prensibinin ihlal edildiğinin açıklığa kavuşturulması için Sağlık Bakanlığı’nın AB ile yaptığı anlaşmaların kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini savundu. Swarz, bu durumdan sorumlu tuttuğu Sağlık Bakanlığı üst düzey diplomatları Ines Stilling ve Clemens Martin Auer’in derhal görevden alınması çağrısında bulundu. Sağlık Bakanlığı’ndan konuya ilişkin yapılan yazılı açıklamada, ocak ayında Avusturya’nın, kişi başına 3 doz aşı düşecek şekilde toplamda 24 milyon aşı siparişinde bulunduğu ve bütün üye ülkelerin de bu hesaplamayla hareket ettiği bildirildi.