9.5 milyon kişiye emeklilik zammı

BUGÜNKÜ yazımızda, 1992’den önce çocuk dünyaya getiren ebeveynler için getirilen kolaylıklara göz atalım. Bundan sonra 1992 yılından önce doğan her bir çocuğuna bakan anne veya babalar adına, bir yıl ek emeklilik prim yatırılacak. Bunun sonucu, Batı Almanya’da yaşayan anne veya babalar, emekli olduklarında emekli aylıkları 28.61 Euro, Doğu’da yaşayanların aylığı 26.39 Euro tutarında daha fazla aylık alabilecek. Bu haktan yararlanmak isteyenlerin, çocuk yetiştirme sürelerini bağlı oldukları Alman Emeklilik Sigortası’na bildirmeleri gerekiyor.
Halihazırda emekli olanlardan söz konusu tarihten önce dünyaya getirdikleri çocuk başına, emekli aylıkları yukarıda belirtilen miktarlar oranında otomatik olarak artacak. Zamlar, aylıklara yıl sonuna kadar yansıtılacak. Bu düzenlemeden yaklaşık 9.5 milyon kişinin yararlanacağı tahmin ediliyor.

HAKSIZLIK GİDERİLECEK

Bilindiği gibi, Almanya’da yürürlükte olan mevzuat çerçevesinde 1 Ocak 1992’den önce doğan çocuklar için annelerin emeklilik hesabına bir yıl, bu tarihten sonra doğan çocuklar içinse üçer yıl emeklilik primi yatırılıyor. Emeklilik paketinden yer alan bu düzenlemeyle, aslında 1992’den önce çocuk dünyaya getirenlerin emeklilik primleri açısından uğradıkları haksızlığın bir nebze de olsa giderilmesi hedefleniyor. Bütçeye 7 milyar Euro külfet getiren emeklilik reform paketinde yer alan bu düzenlemeden yaklaşık 9.5 milyon anne veya baba yararlanacak.

Borcumu kaç taksitle ödemeliyim

1982’den beri Fransa’da oturuyorum. Eşimi Bağ-Kur’dan emekli etmek istiyorum. Kendisi 1 Aralık 1960 doğumlu. Ne Türkiye’de ne de Fransa’da çalıştı. Dört çocuğumuz var. Eşim hangi şartlarda emekli olabilir? Ben de emekli olmak istiyorum. 1962 doğumluyum. 1980’den beri Fransa’da çalışıyorum. Benim de Türkiye’de sigorta başlangıcım yok. Bağ-Kur’dan nasıl emekli olabilirim? Borcu kaç taksitle ödeyebilirim? Ne kadar ödemeliyim? (Adem Keskinsoy)

- Eşiniz Bağ-Kur’dan emekli olmak için 20 yılı borçlanmalı. 7 bin 200 gün için günlük 12.10 TL’den 87.120 TL yatırırsanız eşiniz en erken 51 yaşında emekli olur. Siz de, 25 yıl borçlanıp 108 bin 900 TL yatırmalısınız. Siz de paranın tamamını yatırır yatırmaz, 51 yaş şartını doldurduğunuz için hemen emekli olursunuz.Hem eşinize hem size tahakkuk ettirilecek borcu üç ay içinde yatırmalısınız. Aksi takdirde başvurunuz geçerliliğini kaybeder. Yani kısacası, borcunuzu takside bağlama imkanınız yok, üç ay içinde ne ödediyseniz, yatırdığınız para karşılığındaki gün sayısı, emeklilik hesabınıza işlenir.

Son kanunlara göre nasıl emekli olurum

5 OCAK 1981 doğumluyum. Türkiye’de Mart 1997’de sigorta başlangıcım var. 2007’de Almanya’ya geldim. Son çıkan kanunlar çerçevesinde Türkiye’den nasıl emekli olurum? (Ersin Yüce)
- Türkiye’deki sigorta başlangıcınıza göre, 25 yıl sigortalılık süresi, 56 yaş ve 5.825 gün şartlarına tabisiniz. Meclis’te bekleyen Torba Yasa tasarısındaki maddeler size etkilemiyor. Çünkü sizin Türkiye’deki sigorta başlangıcınız, Almanya’ya geliş tarihinden önce. Dolaysıyla, Almanya’daki sigorta başlangıcınızın Türkiye’de sigorta başlangıcı sayılması size bir avantaj sağlamayacaktır. Almanya’da 16 yılı aşkın süre çalıştıktan sonra yurtdışı borçlanması yaparak, yukarıda belirtiğim şartlara göre emekli olabilirsiniz.

Başvurum hala geçerli mi

MART 1954 doğumluyum. Almanya’da 1972’den bu yana çalışıyorum. 1976-1978 arasında iki yıl askerlik yaptım. Eylül 1971’de SSK’ya tabi bir aylık çalışmam var. Kasım 2006’da günlük 3.5 dolardan 5 bin gün borçlanma başvurusunda bulundum. 1992-2006 arasındaki sürelerimi borçlanmak istediğimi bildirdim, ancak bugüne kadar ödeme yapmadım. Başvurum hala geçerli mi? Bunu değiştirebilir miyim? Aylık hesaplamasında 1999 öncesi, Ocak 2000- Ekim 2008 ile Ekim 2008 ve sonrası dönemler ayrı ayrı değerlendiriliyormuş. Ben bu duruma göre daha az aylık mı alacağım? Torba Yasa ile gurbetçilerin tarih seçme hakkı alınıyor mu? Tavsiyeniz nedir? (A. Özdemir)
- Dolar bazındaki borçlanma başvurunuz hala geçerli. Size tahakkuk ettirilen borcu yatırır yatırmaz emeklilik hakkınız doğar. Başvuru formunda, borçlanmak istediğiniz süreleri belirtirken ağırlıklı olarak 2000 yılından önceki dönemi seçtiyseniz, aylığınız 1.200 TL civarında bağlanır. Eğer 5 bin günü 2006 yılından geri dönük borçlandıysanız, aylığınız daha düşük olacaktır. Ancak sorunuzda hangi döneme ait sigortalılık sürelerinizi borçlandığınıza dair bilgi olmadığı için, son düzenlemeden ne derecede etkileneceğinizi kestiremiyoruz.
Evet, emekli aylıkları üç farklı dönemlere hesaplanıyor. Bunlar 31 Aralık 1999 öncesi, 1 Ocak 2000-1 Ekim 2008 arasında ve 1 Kasım 2008 ve sonrası dönemler olarak üç ayrılıyor. Borçlanılan süreler 1999 öncesindeyse, en yüksek emekli aylığı bağlanır. Borçlandığı süreleri 2000 yılına sarkan sigortalıların aylıkları daha düşük oluyor.
Torba Yasa tasarısındaki düzenleme, maalesef borçlanmak istenilen sürelerin hangi hesaplama dönemine olacağına dair sigortalıların tercih hakkını ortadan kaldırıyor. Bu olumsuz gelişmeden etkilenmemek için, söz konusunun tasarının yasalaşmasından önce borçlanma başvurusunda bulunmanızı tavsiye ediyorum.

BUNU NOT EDİN

Günlük borçlanma 12.10 liraya yükseldi
TÜRKİYE’de her altı ayda bir asgari ücrete yapılan artışa göre, borçlanma miktarına da ayarlanıyor. 1 Ocak’tan 30 Haziran 2014’e kadar geçerli olan 11.42 TL’lik günlük borçlanma miktarı 1 Temmuz’dan itibaren 12.10 TL’ye yükseldi. Bu günlük borçlanma miktarı 31 Aralık 2014’e kadar geçerli olacak. Buna göre, 25 yılın tamamını yani 9 bin günü borçlanmak isteyen erkek sigortalıların 108 bin 900 TL, 20 yıl borçlanmak isteyen kadın sigortalılar veya ev kadınların da 87 bin 120 TL ödemeleri gerekiyor.

Nasıl olacak?
40 bin kişiye erken emeklilik yolu nasıl açılıyor? Maluliyetten dolayı emekli olanlara hangi kolaylıklar getiriliyor? Gelecek yazılarda bu konuları işleyeceğiz.