67 yıl sonra gelen anıt
Güncelleme Tarihi:
İKİNCİ Dünya Savaşı sırasında Almanya’nın Aşağı Saksonya Eyaleti Lohheide beldesindeki Bergen-Belsen toplama kampında öldürülen Türk vatandaşları Perla Behar-Behar, Iso Cory, Jacques Nahoum, Dr. Jakob Jekutiel Neubauer, Max Neumann, Marco Ojalvo, Elyo Sarfati, Garabed Tachdijan için yaptırılan anıt, törenle açıldı.
Türkiye tarafından 1944-1945 yıllarında hayatını kaybeden beşi Musevi, ikisi Müslüman, biri de Ortodoks Ermeni kökenli olan sekiz Türk vatandaşının anısına yaptırılan bronz anıt levhanın açılışını, Türkiye’nin Berlin Büyükelçisi Hüseyin Avni Karslıoğlu yaptı.
120 BİN KİŞİ ÖLDÜRÜLDÜ
Büyükelçi Avni Karslıoğlu, kamp kayıtlarına göre çeşitli Avrupa ülkelerinden getirilmiş 126 Türk vatandaşının Bergen-Belsen toplama kampında kaldığının öğrenildiğini söyledi. Kampta 120 bin Musevi’nin öldürüldüğünü ancak nazi döneminde bilgilerin yok edilmesiyle ancak 50 bin kişinin isimlerine ulaşılabildiğine kaydeden Karslıoğlu, “Anıtı açmakla, vatandaşlarımızın burada yaşadığı acının hiçbir zaman unutulmamasına dikkati çekmek istedik” dedi.
Türkiye’nin Almanya’ya karşı ilan ettiği savaş nedeniyle buradaki Türklerin rehine olarak tutulduklarının sonradan öğrenildiğini ifade eden Karslıoğlu, “Türkiye’nin Almanya ile diplomatik ilişkilerinin 2 Ağustos 1944’de sona ermesinden sonra, iki ülke arasında varılan mutabakat gereğince kampta bulunan 105 Musevi Türk vatandaşı, 10 Nisan 1945’te İstanbul’a gönderildi” diye konuştu.
TÜRK DİPLOMATLARI UNUTAMAYIZ
Türk Musevi Cemaati temsilcisi Daniel Altaras anıt için Türkiye’ye teşekkür ederek, “İkinci Dünya Savaşı’nda ellerinden geldiği kadar Türk pasaportlu Yahudileri kurtarmak için çalışan Türk diplomatları hiçbir zaman unutamayız” dedi. Aşağı Saksonya Uyum Bakanı Aygül Özkan da anıtın açılmasına destek olanlara bakanlığı adına teşekkür etti.
KİM KİMDİR
Perla Behar-Behar 21 Mart 1872 Edirne doğumlu. Hollanda’daki Nasyonal Sosyalistlerin Westerbork’taki merkezi kampından getirildi ve 11 Ekim 1944’de Bergen-Belsen’de öldürüldü.
Iso Cory 7 Kasım 1920’de İzmir’de doğdu. Hangi kamptan getirildiği belli değil. 27 Aralık 1944’de Bergen-Belsen’de öldürüldü.
Jacques Nahoum 21 Eylül 1894’de İstanbul’da doğdu. Çek Cumhiriyeti’ndeki Theresientstadt kentindeki toplama kampından getirildi. 15 Aralık 1994’de Bergen-Belsen’de öldürüldü.
Dr. Jakob Jekutiel Neubauer 29 Ocak 1985’te Almanya’nın Leipzig kentinde doğdu. Hollanda’daki Westerbork kampından getirildi. 22 Mart 1945’te Bergen-Belsen’de öldürüldü.
Max Neumann 29 Ocak 1892’de Viyana’da doğdu. Belgrad’dan getirildi ve 8 Mart 1945’te Bergen-Belsen’de öldürüldü.
Marco Ojalvo 26 Kasım 1886’da İstanbul’da doğdu. Fossoli di Capri’den (İtalya) getirildi ve 13 Şubat 1945’te Bergen Belsen’de öldürüldü.
Elyo Sarfati 3 Ocak 1921’de İstanbul’da doğdu. Almanya’nın Buchenwald kentindeki toplama kampından getirildi ve 11 Kasım 1944’de Bergen-Belsen’de öldürüldü.
Gabared Tachdijan 15 Ağustos 1906’da Urfa’da doğdu. Bavyera eyalet sınırları içinde kalan Flossenbürg kampından getirildi ve 11 Aralık 1944’de Bergen Belsen’de öldürüldü.