‘23 yıl sonra özür ve tazminat bekliyoruz’

23 yıl önce yaşadığı saldırının ardından işlettiği dükkânını kapatmak zorunda kalan Mehmet O., bugün bile hayatından endişe ediyor. Nürnberg’i terk etmek zorunda kalan ve gerçek ismini gizleyen NSU’nun ilk mağduru, medyaya Mehmet O. takma ismiyle demeç veriyor. NSU’nun Nürnberg’de gerçekleştirdiği saldırı, ‘el feneri bombalı saldırısı’ olarak da biliniyor. Olay, 23 Haziran 1999 yılında gerçekleşti. Mehmet O., işlettiği ‘Sonnenschein/Sunshine’ adlı lokali o gün kapatmadan önce temizlik yaparken tuvalette bir el feneri buldu. El fenerinin düğmesine basmasıyla birlikte içindeki bombalı düzenek patladı. Mehmet O., şans eseri hayatta kaldı. Polis, o dönemde de daha sonraki NSU cinayetlerinde olduğu gibi bombalı saldırının failini mağdurun yakın çevresinde aradı. Dosya yaklaşık 6 ay sonra herhangi bir sonuç alınamadan kapandı.

İLK BAĞLANTI 2013’TE ORTAYA ÇIKTI
Saldırının NSU tarafından gerçekleştiği, ilk olarak NSU davası sanıklarından Carsten S.’nin 2013 yılında bağlantı kurmasıyla ortaya çıktı. Böylelikle bombalama eylemi ‘Nasyonal Sosyalist Yeraltı’ (NSU) örgütünün ilk eylemi olarak kayıtlara geçti. Federal Kriminal Polis Dairesi yetkilileri olayın ortaya çıkmasından sonra 2013’te Mehmet O. ile irtibata geçti. Tanıklığına başvurulan Mehmet O.’ya o döneme ait çeşitli fotoğraflar gösterildi. Mehmet O., fotoğraflardan birinde Beate Zschaepe’nin en yakın arkadaşı olan Susanne S.’yi tanıdı. Ancak, Susanne S., bugüne kadar hâlâ sorgulanmadı. ‘El feneri’ saldırısı Nürnberg’de şu ana kadar ciddi bir şekilde ele alınmadı. Ancak şimdi Münih’teki Araştırma Komisyonu, açıkta kalan bazı sorulara yanıt bulmaya çalışıyor. Komisyon, Nürnberg-Fürth Savcılığı’nın neden 1999 yılında sadece taksirle yaralama suçundan soruşturma açtığını da inceliyor. Mehmet O., Parlamento Komisyonu’ndaki toplantıya avukatı Engin Şanlı’yla geldi. Konuyla ilgili Hürriyet’e açıklamada bulunan avukat Şanlı, 1999 yılında gerçekleşen saldırıyla ilgili komisyondan fazla beklentileri olmadığını söyledi. Şanlı, “Çünkü fazla bir şey bilmiyorlar ve tanık olarak dinledikleri kişiler hiçbir şey bilmediklerini veya hatırlamadıklarını söylüyor. Bu nedenle komisyondan fazla bir şey beklemiyoruz” dedi.

SUSANNE SORGULANMADI
Neden Susanne S.’nin sorgulanmadığıyla ilgili sorumuza, “Savcılık yeterli delil olmadığını gerekçe göstererek şu ana kadar soruşturma açmadı” yanıtını veren Şanlı, o dönemde soruşturmaların birlikte yürütülmüş olması halinde bağlantı kurulabileceğini de vurguladı. Nürnberg’deki saldırıdan bir yıl önce, 1998’de polis, Beate Zschaepe’nin Jena’daki garajında patlayıcılar ve boru tipi bombalar bulmuştu. Bu olaydan sonra NSU üçlüsü ortadan kaybolarak yer altına indi ve izini kaybettirdi. Şanlı, Jena’da ele geçirilen bombayla Nürnberg’deki saldırı arasında o dönemde bağlantı kurulabileceğini ifade etti.

POLİS DELİLLERİ YOK ETTİ
Şanlı, 1999 yılındaki saldırıdan sonra polisin olay soruşturma biçimini ve delilleri yok etmesini de eleştirdi: “Bombalı saldırı sonrası polis cinayete teşebbüs yerine adam yaralamaya yönelik soruşturma yürütmüş. Cinayete teşebbüsten soruşturma açılmış olsaydı deliller hâlâ orada olurdu ve DNA izleri incelenebilirdi. Ancak el feneri şeklindeki boru tipi bomba, delil yerine polis eğitiminde kullanılmak üzere ders araç gereçleri arasına dahil edilmiş ve olası izler silinmiş. Komisyon en azından 1999’da soruşturmada hata yapıldığını söylüyor ama nedenini bilmiyor. Fakat biz biliyoruz. Bize göre aşırı sağcı bu eylem gizlenmiş.”

ÖZÜR VE TAZMİNAT BEKLİYORUZ
Avukat Engin Şanlı, NSU cinayetlerinin ortaya çıkmasından sonra tüm mağdur ve kurban yakınlarından özür dilendiğini belirtirken, “Bizzat dönemin Başbakanı Angela Merkel, mağdurları davet etti ve özür diledi. Ancak müvekkilimden ne Nürnberg şehri ne de Bavyera eyaleti özür bile dilemedi. Müvekkilim 23 yıl önce yaşadığı saldırının mağduriyetini hâlâ çekiyor. İşletmesini kapatmak zorunda kaldı. Hayatından endişe taşıdığı için yaşadığı şehri terk etmek zorunda kaldı ve şu anda Baden-Württemberg’de bir fabrikada çalışıyor. Bu süre içinde uğradığı maddi ve manevi kaybına karşı Bavyera eyaletinden tazminat talebinde bulunduk” dedi.

‘ANLAYIŞTAN YOKSUN ÇAPRAZ SORGULAMA...’
Komisyonda konuşan Mehmet O. ise milletvekillerine 1999’da yaşadığı saldırıyı ve kendisi üzerinde bıraktığı etkiyi anlattı. Ancak bazı üyelerin NSU’nun ilk mağdurunun açıklamalarını eleştirel bir şekilde sorguladığı gözlendi. Bazı milletvekilleri Mehmet O.’nun 23 yıl önce verdiği, saldırıdan önce restoranında bulunan misafirlerin sayısı ve restorandan ne zaman ayrıldığıyla ilgili ifadedeki çelişkilere dikkati çekti. Komisyondaki ifadesi sırasında Mehmet O.’ya eşlik eden Bavyera Danışmanlık Merkezi’nden Patrycia Kowalska, milletvekillerinin sorgulama biçimini eleştirdi. Kowalska, “O zamanlar 18 yaşında olan ve bir saldırıdan sağ kurtulan, bombayı kendisinin yaptığından şüphelenilen biri için zaman zaman anlayıştan yoksun bir çapraz sorgulama yaşadık” dedi. Komisyon Başkanı Yeşiller Partisi’nden Toni Schuberl, geçmişte yapılanın kesinlikle bir hata olduğunu belirtirken, “Bunun ne gibi etkileri olduğunu öğrenmemiz gerekiyor” dedi.