Güncelleme Tarihi:
Yılbaşından itibaren bankaların ATM'lerinden YTL ?ekilemeyeceğini a?ıklayan Merkez Bankası, 2009 yılı boyunca TL ve YTL'nin birlikte kullanılacağını, buna rağmen istenirse 2009 yılı i?inde para değişimlerinin tüm bankalar tarafından yapılacağını belirtti.
Merkez Bankası, 1 Ocak 2009'dan itibaren YTL'den TL'ye ge?ilecek olması nedeniyle hazırlattığı "Türk Lirası Geliyor, Paramız Yenileniyor" kampanyası kapsamında ülke genelinde dağıtılmak üzere bir broşür hazırladı. Broşürde yer verilen soru ve cevaplar özetle şöyle:
-TL banknot ve madeni paralar ne zaman tedavüle ?ıkarılacak?
-Türk Lirası banknot ve madeni paralar 1 Ocak 2009 tarihinde tedavüle ?ıkarılacaktır.
DEĞER DEĞİL İSİM DEĞİŞECEK
-YTL ve TL arasındaki değişlim oranı nedir?
-1 Ocak 2009 tarihinde Yeni Türk Lirası'ndaki "Yeni" ibaresi kaldırılarak Türk Lirası'na ge?ilirken paramızın değer öl?üsünde bir değişiklik olmayacak, paramızın sadece ismi değişecektir. Yeni Türk Lirası değerler Türk Lirası'na dönüştürülürken, 1 Yeni Türk Lirası (1 YTL) eşittir 1 Türk Lirası (1 TL) olacaktır. 1 Türk Lirası (1 TL) ise 100 Kuruş'a (100 Kr) eşit olacaktır.
-Halen kullandığımız banknot ve madeni paralar ne zamana kadar ge?erli olacak?
-Halen kullandığımız Yeni Türk Lirası banknot ve madeni paralar 2009 yılının sonuna kadar ge?erlidir. 2009 yılı boyunca Yeni Türk Lirası ve Türk Lirası banknot ve madeni paralar birlikte tedavül edecektir. Dolayısıyla, vatandaşlarımızın bu değişim i?in acele etmelerine gerek yoktur. Para değişimi, işlemlerin doğal akışı i?erisinde ger?ekleşecektir.
PARA DEĞİŞİM İŞLEMİ 2009'DA T?M BANKALARDA YAPILACAK
-YTL banknot ve madeni paralar herhangi bir bankada TL banknot ve madeni paralarla değiştirilebilecek mi?
-Birlikte tedavül döneminde (2009 yılı boyunca) tüm banka şubeleri, kasalarında Türk Lirası banknot ve madeni para olması durumunda değişim yapacaktır. Ancak, Yeni Türk Lirası banknotlar 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren 10 yıl, madeni paralar ise 1 yıl boyunca (zaman aşımı süresince) Merkez Bankası ve Ziraat Bankası şubelerinde değiştirilebilecektir.
-TL banknot ve madeni paralar ile YTL banknot ve madeni paralar arasında ne tür farklılıklar olacak?
-1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma ?ıkarılacak olan Türk Lirası banknotlar ile halen dolaşımda bulunan Yeni Türk Lirası banknotlar arasında boyut, tasarım, renk ve güvenlik özellikleri a?ısından temel değişiklikler olacaktır. Sadece banknotlar değil madeni paralar da değişecektir.
-TL banknotlarda görme engelliler i?in ilave güvenlik özellikleri var mı?
-Türk Lirası banknotlarda, görme engelliler i?in Yeni Türk Lirası banknotlardaki mevcut güvenlik özelliklerine ilave olarak, farklı değerdeki banknotlar farklı boyutlarda basılmış, ayrıca kabartma baskı özelliğinden etkin bir şekilde yararlanılmıştır.
-TL banknot ve madeni paraların fiziki ve güvenlik özellikleri kamuoyuna ne zaman a?ıklanacak?
-1 Ocak 2009 tarihinde dolaşıma ?ıkarılacak olan Türk Lirası banknot ve madeni paraların görüntüleri ve güvenlik özellikleri Ekim 2008'de a?ıklanacaktır.
-TL'nin uluslararası para kodu ne olacak?
-Uluslararası para kodumuz değişmeyecek; TRY 949 2 olarak kullanılmaya devam edecektir.
-TL'ye ge?işle birlikte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası gösterge niteliğindeki döviz ve efektif kurlarının ilanında değişiklik olacak mı?
-Türk Lirası'na ge?işle birlikte döviz ve efektif kurlarının gösteriliş bi?imi veya değerinde herhangi bir değişiklik söz konusu olmayacak; yalnızca para biriminin ismi değişecektir.
MENKUL KIYMETLER ETKİLENMEYECEK
-TL'ye ge?işle birlikte menkul kıymetlerin (yatırım fonu, hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senedi vb.) nominal değerlerinde bir değişiklik olacak mı?
-Türk Lirası'na ge?iş menkul kıymetlerin nominal değerlerini etkilemeyecektir.
-1 Ocak 2009 tarihinden önce TL, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra YTL olarak düzenlenen hukuki ara?ların durumu ne olacak?
-1 Ocak 2009 tarihinden önce Yeni Türk Lirası ile aynı değer öl?üsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki ara?lar ge?erli kabul edilecektir. Aynı şekilde, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen hukuki ara?lar ge?erli olup aynı değer öl?üsünde (aynı tutarda) Türk Lirası olarak işlem görecektir.
-Hukuki ara?larda 1 Ocak 2005 tarihinden önce kullanılan 6 sıfırlı TL ile 1 Ocak 2009 tarihinden sonra kullanılacak TL'ler arasında karışıklık olacak mı?
-Normal koşullar altında karışıklık olması beklenmemektedir. Hukuki ara?ların düzenlenme tarihi veya kuruşlu ifadelere yer verilip verilmemesi ayırt edici göstergeler arasındadır.
Adalet Bakanlığı'nın ve Bankamızın görüşleri ?er?evesinde, bir hukuki ara?ta yer alan Türk Lirası kaydının 1 Ocak 2005 tarihinden öncesine mi yoksa, 1 Ocak 2009 tarihinden sonrasına mı ilişkin olduğu konusunda, işlemin temelindeki hukuki ilişki araştırılarak, başka bir delil bulunmadığı takdirde değer öl?üsündeki aşırı farklılık, hayatın olağan akışına uygun olup olmama hususları değerlendirilerek yargı organlarınca giderilebilecektir.
-TL'ye ge?işle birlikte YTL üzerinden düzenlenmiş sözleşmeler ge?erliliğini koruyacak mı?
-Yeni Türk Lirası olarak düzenlenen sözleşmeler aynı değer öl?üsünde Türk Lirası olarak işlem görecektir. Bu sözleşmelerin 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası'na dönüştürülmesi zorunlu değildir. Mevcut sözleşmeler ge?erliliğini koruyacaktır. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra düzenlenen yeni sözleşmelerin Türk Lirası üzerinden düzenlenmesi beklenmektedir.
-TL'ye ge?işle birlikte banka hesapları ne olacak?
-1 Ocak 2009 tarihi itibarıyla, Yeni Türk Lirası üzerinden düzenlenen tüm hesaplar tutarda herhangi bir değişiklik olmaksızın doğrudan Türk Lirası'na dönüştürülecektir. Mevduat hesap cüzdanları veya hesap numaraları değişmeyecektir. Bununla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren yeni yapılacak işlemler Türk Lirası üzerinden kaydedilecektir. Dolayısıyla, dönüşüm i?in bankaya müracaat edilmesine gerek bulunmamaktadır.
-Çekler nasıl işlem görecek?
-Keşide tarihi 1 Ocak 2009 tarihinden önce veya sonra olan ve aynı değer öl?üsünde Yeni Türk Lirası ya da Türk Lirası olarak düzenlenen bir ?ek, 1 Ocak 2009 tarihinden önce ibraz edilirse, Türk Lirası henüz tedavülde olmadığından Yeni Türk Lirası olarak işlem görecek; 1 Ocak 2009 tarihinden sonra ibraz edilirse Türk Lirası olarak işlem görecektir. Ayrıca, Yeni Türk Lirası üzerinden basılan eski ?ek karneleri 1 Ocak 2009 tarihinden sonra da Yeni Türk Lirası ibaresinin keşideci tarafından Türk Lirası olarak düzeltilip paraflanması suretiyle kullanılabilecektir.
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren düzenlenecek tüm belgelerde (fatura, gider pusulası, vb.) para birimi nasıl gösterilecek?
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren düzenlenecek tüm belgeler (fatura, gider pusulası, ücret bordrosu, vb.) Türk Lirası ve Kuruş olarak düzenlenecektir.
2008 VERGİ BEYANNAMELERİ TL OLARAK VERİLECEK
-2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek beyannameler hangi para birimi ile gösterilecek?
-2008 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olmakla birlikte, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra verilecek (KDV, Muhtasar, Ge?ici Vergi, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi vb.) beyannameler Türk Lirası ve Kuruş olarak düzenlenecektir.
-Mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını hangi para birimi ile yapacaklar?
-Vergilendirme dönemi normal olan mükellefler 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren muhasebe kayıtlarını Türk Lirası ve Kuruş olarak yapacaklardır. Maliye Bakanlığı'nca özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler ise 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle ge?ici mizan ?ıkartarak mizanda yer alan hesaplardaki para birimini Türk Lirası ve Kuruş olarak düzeltecekler ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren de muhasebe kayıtlarını Türk Lirası ve Kuruş olarak yapacaklardır.
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren ödeme kaydedici cihazlar (yazar kasa) üzerinde ne gibi düzenlemeler yapılması gerekir?
-?deme kaydedici cihaz fişleri üzerinde (yazar kasa fişi) para birimi yer almamaktadır. Bu nedenle, ödeme kaydedici cihazlar üzerinde para dönüşümü ile ilgili yapılacak bir işlem bulunmamaktadır.
ETİKET DEĞİŞİMİ 2010'DA
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listeleri nasıl düzenlenecektir?
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren, mal ve hizmet bedellerini gösteren etiket, tarife ve fiyat listelerinde fiyatların sadece Türk Lirası veya kısaca "TL" ya da Kuruş veya kısaca "Kr" olarak gösterilmesi yeterli olacaktır. Fiyatların kısaca "YTL" ve "YKr" şeklinde gösterildiği, halen kullanılmakta olan etiket, tarife ve fiyat listelerinin 1 Ocak ? 31 Aralık 2009 tarihleri arasında da kullanılması mümkündür. Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren fiyatların Türk Lirası veya kısaca "TL" ya da Kuruş veya kısaca "Kr" şeklinde gösterilmesi zorunludur.
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren otomatik para ?ekme makinelerinde (ATM'lerde) hangi banknotlar ile işlem yapılacak?
-1 Ocak 2009 tarihinden itibaren 1 yıllık ge?iş döneminde, otomatik para ?ekme makinelerinde (ATM'lerde) hem Yeni Türk Lirası, hem de Türk Lirası banknot bulunabilecektir. Para yatırmalı ATM'lere 2009 yılı boyunca Yeni Türk Lirası veya Türk Lirası banknot yatırılabilecektir. Ancak, 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren sadece Türk Lirası banknotların kullanılması gerekmektedir. Nakit ödemeler ister Yeni Türk Lirası, ister Türk Lirası banknotlar ile yapılsın, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra kayıtlar Türk Lirası üzerinden yapılacaktır.
ATM'LERDEN YALNIZCA TL ÇEKİLEBİLECEK
-TL banknotlar ATM'lerden ne zaman ?ekilebilecek?
-ATM'lerden Türk Lirası ?ekebilmek i?in ATM'lerin Türk Lirası'na uyumlu hale getirilmesi gerekmektedir. ?lkemizdeki tüm ATM'lerin aynı anda Türk Lirası'na uyumlu hale getirilmesi mümkün değildir. Bu ?alışmaların tamamlanması i?in zamana ihtiya? vardır. Dolayısıyla, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren Türk Lirası'na dönüşümü tamamlanmış olan ATM'lerden Türk Lirası banknot ?ekilebilecektir. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren ATM'lerden sadece Türk Lirası banknot ?ekilebilecektir.
SAHTE PARAYI KOLLUK KUVVETLERİNE BİLDİRİN
-Sahte bir banknot ele ge?irildiğinde ne yapılmalı?
-Sahte bir banknot ele ge?irildiğinde, paranın nereden ve kimden alındığı belirtilerek en yakın kolluk kuvvetine (Emniyet veya Jandarma birimleri) bildirilmesi, hem vatandaşlık görevi hem de yasal zorunluluktur.