2008’DEN ÖNCE BORÇLANANLARA ÖNEMLİ DUYURU

Borcunuzu dolar yerine TL olarak ödeyebileceksiniz

DOLAR bazında yapılan yurtdışı borçlanma işlemini sonlandıran 8 Mayıs 2008 tarihli 5754 sayılı Kanunun 79 maddesi uyarınca, 3201 sayılı kanunda yer alan döviz ibareleri ve döviz satma ve döviz alım bordrosunun sosyal güvenlik kuruluşuna ibraz edilmesini öngören Kanunun 4’üncü maddesi yürürlükten kaldırılmıştı. Yani bu tarihten önce borçlanma başvurusunda bulunan sigortalılar, borçlarını dolar ödemek zorundaydı. Yeni kanunla birlikte dolar bazında yapılan borçlanma işlemleri yerine asgari ücrete endeksli borçlanma sistemi getirildi.
8 Mayıs 2008’den önce borçlanma başvurusunda bulunanların talepleri geçerli sayılacak, ancak borcun dolar cinsinden ödenmesi ve döviz alım bordrosunun bir nüshasının sosyal güvenlik kuruluşuna ibraz etme uygulamasına devam edilmişti.

İBRAZ EDİLMEYECEK

Sosyal Güvenlik Kurumu, 2 Mayıs 2014 tarihinden itibaren online tahsilata geçmesi sebebiyle bankalarla yaşanabilecek sıkıntıların önlenmesi için, dolar bazında yurtdışı borçlanma talebinde bulunanlardan, borç tahakkuku yapılmış ancak borcunu henüz ödememiş olanlar ile borç tahakkuku yapılacak olanların döviz bozdurma ve döviz alım bordrosunu ibraz etme zorunluluğunu 14 Temmuz 2014’te yayınladığı 2014/19 sayılı genelgeyle kaldırdı.
8 Mayıs 2008 tarihinden önce borçlanma talebinde bulunanlardan henüz borç tebligatı gönderilmeyenlere borçları ABD Doları olarak bildirilmeye devam edilecek ancak ABD Doları olarak bildirilen borçlar, döviz bozdurulmadan doğrudan ödeme tarihindeki Merkez Bankası ABD Doları alış kuru karşılığı Türk Lirası olarak ödenecektir.

GENELGEDEKİ ÖRNEK

Uygulama değişikliğini getiren genelgede, şu örnek verilmiş: 25 Haziran 2006 tarihinde 1 Ocak 1996 – 31 Aralık 2005 süresi için tahakkuk eden 3600 x 3.5 = 12 bin 600 ABD Doları borçlanma tutarını 7 Temmuz 2014 tarihinde ödemek isteyen talep sahibi, döviz bozdurmadan borcunu bu tarihteki Merkez Bankası ABD Doları alış kuru olan 2 bin 1316 TL üzerinden 12 bin 600 x 2 bin 1316 = 26 bin 858 TL’yi ödeyerek yükümlülüğünü yerine getirmiş olacaktır.

Sürelerin başkasının üzerine kaydedilmiş

1942 doğumluyum ve Almanya’dan emekliyim. Türkiye’den de emekli olabilmek için müracaat ettim. 1959-1964 arasındaki çalışmalarımla iki yıllık yedek subaylık dönemimi başka birisinin üzerine kaydetmişler. Şimdiye kadar yaptığım tüm müracaatlara SGK ve Ankara Başsavcılığı cevap vermedi. Ne yapmam lazım? (Sıtkı Başoğlu)

MAALESEF SGK’da sigorta kayıtları bilgisayar sistemine geçirilirken, sigortalı süreler yanlışlıkla başka isimlerin üzerine kaydedilmesi, sık sık rastlanan bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Bu konuda aslında yapılması gerekeni yapmışsınız ve SGK’ya kayıtların düzeltilmesi için başvurmuş, hatta savcılığa bile suç duyurusunda bulunmuşsunuz.
Elektronik posta yoluyla göndermiş olduğunuz, 8 Mart 2000 ve 12 Eylül 2007 tarihli ve SSK Genel Müdürlüğü Yurtdışı İşçi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı antetli resmi yazılardan anlaşılacağı üzere, sizin SSK ve Emekli Sandığı’nda geçen süreleriniz tespit edilmiş ve adınıza kaydedilmiş.

SSK Genel Müdürlüğü’nden 12 Eylül 2007 tarihinde gönderilen yazıda, 15 yıllık sigortalılık süresi şartını yerine getirdiğiniz belirtilmiş ve Almanya ile Türkiye’deki toplam sigortalı gün sayısınız 3 bin 459 olduğu tespit edilmiş. Emekli olmak için aranan 3 bin 600 gün şartını yerine getirmediğiniz henüz emekli olamıyorsunuz. Emekli olmak için 141 günlük yurtdışı borçlanması yapmanız gerekiyor.

Serbest meslek yapanlar aylık bağlatabilir mi

Serbest meslek yapanlar Türkiye’de emekli olduklarında aylık almalarının önünde engel var mı? (Memet Günay)

YURT dışında kendi nam ve hesabınıza çalıştığınız sürece Türkiye’den aylık bağlatamazsınız. Aylık bağlansa bile, bunun ortaya çıkmasıyla birlikte size yapılan aylık ödemeleri, haksız kazanç elde ettiğiniz gerekçesiyle hem geriye dönük hem de yasal faiziyle birlikte geri talep edilir. Bunun nedeni şu; 3201 sayılı yurtdışı borçlanma kanununda yer alan, ancak fiilen yurtdışında çalışmama şeklinde uygulanan yurda kesin dönüş şartını serbest meslek sahibi olarak yerine getirmemiş sayılıyorsunuz. Çünkü yurtdışında kendi nam ve hesabına çalışanlar yaşadıkları ülkede gelir vergisi mükellefi oldukları için, kağıt üzerinde de olsa kesin dönüş yapma imkanları yok. Yani serbest çalışanlar kesin dönüş şartını yerine getirmedikleri için aylık bağlatamazlar.
Bu sorunu çözmek için üç seçeneğiniz var: ya işyerinizi kapatacaksınız, ya da devredeceksiniz, ya da Almanya’da emekli olduktan sonra SGK’ya aylık tahsis talebinde bulunacaksınız. Maalesef dördüncü bir şık yok.

Annem hiç beklemeden emekli olabilecek mi

1942 doğumlu annemin 1965 ve 1975 yılları arasında Almanya’da, ödediği primleri geri aldığı 10 yıl 5 ay çalışmışlığı var. Türkiye’ye dönüş tarihinden (1975) önce veya sonra herhangi bir sigortalılığı yok. Bu durumda annemin borçlanarak veya başka herhangi bir şekilde şimdiki yasaya veya çıkacak Torba Yasası’na göre hiç beklemeden (veya bekleyerek) emekli olabilme hakkı var mı? Varsa bu nasıl olabilir? Teşekkür ederim. (Mustafa Balkanlı)

ÖNCELİKLE şunu belirteyim; Almanya’daki çalışma süreleri, bu sürelere ilişkin prim iadesi almış olmasına rağmen, 3201 sayılı yurtdışı borçlanma kanunu çerçevesinde dikkate alınır.
TBMM’de Genel Kurul’da görüşülmesine devam edilen Torba Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle birlikte annenizin Almanya’da 1965 yılındaki sigorta başlangıcı Türkiye’de de sigorta başlangıcı olarak kabul edilecek. Anneniz bu sayede kademeli emeklilik sistemine giriş yapmış olacak ve 3 bin 600 gün şartına göre emekli olabilecek. Annenizin zaten 10 yılı aşkın süresi olduğu için, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra 3 bin 600 gün üzerinden yurtdışı borçlanma talebinde bulunup, kendisine gönderilecek borç tahakkuk cetvelinde tebliğ edilecek olan 43 bin 560 TL’yi ödemesi halinde, hemen emekli olabilir.