10 bin yıllık Aşıklı Höyük, Anadolu'nun ge?mişine ışık tutacak
Güncelleme Tarihi:
AKSARAY'ın Gülağa? İl?esi'ne bağlı Kızılkaya Köyü'nde bulunan Aşıklı Höyük, 10 bin yıllık ge?mişiyle insanlığın ilk evlerini barındırıyor. Kazı Başkanı Prof. Dr. Mihriban ?zbaşaran, "10 bin yıl önce atalarımız burada ilk kez mevsimlik değil, kalıcı olarak evler yapmış ve buralarda yaşamışlar" dedi. ?zbaşaran, 10 bin yıl önce yapılan evlerin bire bir kopyasının da kazı alanının hemen yanında inşaa edildiğini, ziyaret?ilerin bu evlerde 10 bin yıl öncesinin yaşamını aynen görebileceklerini söyledi.
İstanbul ?niversitesi Prehistorya Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Mihriban ?zbaşaran, 2006 şılından bu yana kazı başkanlığını yürüttüğünü söyledi. Bölgede ilk kazı ?alışmaarının 1989 yılında Prof. Dr. Ufuk Esin tarafından başlatıldığını söyleyen Prof. Dr. ?zbaşaran, "2003 yılında kazılara ara verildi. 2006 yılında ise benim başkanlığımda yeniden ?alışmalar başladı. 2003 yılına kadar arkeolojik kazılar yapılırken, benim döneminde daha ?ok korumaya yönelik restorasyon kazıları yapıldı. Ancak, önümüzdeki dönemde yeniden arkeolojik kazıların yapılması gerekiyor" dedi.
TARİHİN İLK EVLERİ
Kazı ?alışmalarında insanlık tarihinin ilk verlerinin de gün ışığına ?ıkarıldığını söyleyen Prof. Dr. Mihriban ?zbaşaran, şunları söyledi:
"Atalarımız burada ev ve tarım yapıyordu. Bitki ve meyve topluyorlardı. Tarım ?ok da ön planda değildi. Burada insanlık ilk kez üretime başlıyor. Çanak-?ömlek yapmamışlar. Buna ihtiya? duyulmamış. Taş kaplar, deri ve sepetler kullanmışlar. M.?. 8500'lü yıllara kadar uzanan, günümüzden yaklaşık 10 bin yıl önce köy benzeri yerleşim merkezleri oluşturmuşlar. Kapısı olmayan ve merdivenle ?ıkılan ?atısındaki bir delikten girilebilen tek katlı evlerde mevsimlik değil kalıcı olarak oturmuşlar. ?zel yapıların zeminine kire? tapan yapmışlar. İlk kez kire?i yakıp, soğutup, ezip kemikle karıştırıp, tabanda kullanmışlar. olduk?a sert bir zemin oluştuktan sonra da doğal kırmızı boyayla boyamışlar. O yıllardan önce insanlar avcı ve toplayıcı olarak yaşamıylar. Ancak, Aşıklı Höyük'de yerleşik hayata ge?ilmiş. Mevsimlik yerleşimden, sürekli yerleşime ge?ilmiş. Bu insanlık tarihi i?in en önemli aşamadır. İş bölümü yapılmış. Uzmanlar, idareciler varmış. Uygarlık tarihinin gelişiminin en başı burasıdır."
?L?LER EVLERE G?M?LM?Ş
Prof. Dr. Mihriban ?zbaşaran, Aşıklı Höyük de insanların ölülerini evlerin bir köşesine a?tıkları ?ukurlara gömdüklerini söyledi. Prof. Dr. ?zbaşaran, "?lüler, bir hasıra sarıldıktan sonra tıpkı ana karnındaki gibi bir şekil aldırılarak, evlerin tabanında a?ılan ?ukurlara gömülüyordu. Evlerin tamamında ocaklar ve ?öp dökmek i?in boşluklar bulunuyordu. Bu ocaklar ?ok net bi?imde günümüze kadar sağlam kalmış" dedi.
ZİYARETÇİLER 10 BİN YIL ?NCESİNİ YAŞAYACAK
İstanbul ?niversitesi Prehistorya Anabilim Dalı öğretim görevlisi Yüksel Dede başkanlığındaki bir ekip de bölgede deneysel arkeoloji ?alışmaları yapıyor. Yüksel Dede, bölgede yaptıkları ?alışmalarla 10 bin yıl önceki evlerin benzerinin inşaa edildiğini söyledi. Dede, "Kazı ?alışmalarında ?ıkan, evlerin yapımında kullanılan malzemeler ile ev kalıntılarından elde ettiğimiz malzeme ile aynı malzemeyi kullanarak, buradaki evlerin bire bir kopyasını oluşturduk. Buraya gelecek olan ziyaret?ilerimiz, 10 bin yıl önce atalarımızın hangi şartlarda, nerelerde, nasıl yaşadıklarını aynen görebilme imkanına sahip olabilecekler. Evlerin inşaatına 15 gün önce başladık. ?nümüzdeki kazı sezonunda tamamen bitirilmiş olacak. ?nümüzdeki yıl 10 bin yıl öncesini bire bir yaşamak isteyen tüm vatandaşlarımızı kazı alanına bekliyoruz" dedi.
BİRÇOK İLK YAŞANDI
Prof. Dr. Mihriban ?zbaşaran, Aşıklı Höyük'te bir ?ok ilkin yaşandığına dikkat ?ekerek, "Burada insanlık tarihinin ilk beyin ameliyatı yapılmış. 25 yaşındaki bir kadının kafa tası delinerek beyni ameliyat edilmiş. Kadın 1 hafta, 10 gün kadar yaşatılabilmiş. O dönemde insanlar 1.55 metre ile 1.70 metre arasında boylara sahipmiş. Yaklaşık 35 yıl civarında yaşıyorlarmış. Ancak, burada 55 yaşında bir erkeğin iskeletlerine rastladık" dedi.