1.4 milyar nüfus var ama çalışan yok

Çin'de özellikle bahar bayramının ardından üretimin yoğun olarak yapıldığı bölgelerde işçi sıkıntısı yaşanıyor. Ülkenin ekonomik kalkınmasının getirdiği yaşam kalitesi ülkede özellikle göçmen işçilerin azalmasına neden oluyor.

Birçok firma ülke genelinde kurulan işçi bulma fuarlarında şirketlerini tanıtıyor ve iş arayan, çoğunluğu "mavi ya da beyaz yakalı" olan işçi adayları bu fuarlarda işverenlerle bir araya geliyor.

Ancak ülkenin Pekin, Şanghay ve Guangcou gibi gelişmiş şehirlerindeki yaşam maliyetinin yüksekliği, işçilerin, gitgide memleketlerine yakın olan ve gelişen iç kesimlerdeki fabrika ve işletmelere yönelmesine neden oluyor.

Firmaların çoğu işçi sıkıntısı nedeniyle daha iyi ücret ve iş imkanları sağlamaya çalışıyor.

Hatta bazı firmalar bahar bayramında memleketlerine geri dönen işçilerin tekrar kendi şirketlerinde çalışması ve zamanında gelmesi için işçilerine bahar bayramının ardından ekstra 1000 yüen (yaklaşık 278 TL) geri dönüş ikramiyesi veriyor.

Büyük şehirlerin stadyum, spor salonu ve park gibi birçok noktasında sabahın erken saatlerinden itibaren onbinlerce kişi bu alanlara akın edip kendine uygun şartlarda iş ve işçi arıyor.

CV'ler havada uçuşuyor

Çin'in her yerinde kurulan işçi fuarlarının en büyüklerinden biri de Şanghay'da.

Organize bir şekilde kurulan alanda işçi arayanlar kurdukları stantlarda aradıkları nitelikleri astıkları büyük afişlerle belirtiyor ve binlerce özgeçmiş (cv) havada uçuşuyor.

Firmalar kiraladıkları elemanlarla, kendilerine uygun işçileri kapmak için sanki bir ürün pazarlar gibi firmalarının reklamını yapıyor.

Fuarda her standın başında hararetli iş veren ve işçi pazarlığı oluyor ve işçiler kendilerine uygun sektörlerle tek noktada onlarca firmayla görüşme yapıp özgeçmişlerini ve iş tecrübelerini anlatan evrakını bırakabiliyor.

Şanghay işçi fuarındaki işverenlerden Vang Cımin yaptığı açıklamada, firmasının gıda sektöründe olduğunu ve bir haftadır işçi aradıklarını söyledi.

Çalıştığı firmada pazarlama müdürü olarak görev yapan Vang, Şanghay dışındaki bir firmadan geldiklerini kaydetti.

Çin'in ekonomik başkenti olan Şanghay'a gelen bir çok işçi, şehirdeki yüksek yaşam maliyetleri nedeniyle civar kentlerde ya da kentin uydusu konumundaki yerlerde topluluklar halinde yaşıyor.

İş çok, işçi yok

Bu işçiler iyi eğitim seviyelerine rağmen kendi geleceklerine yatırım yapmak için şehrin dış kesimlerinde "karınca kabileleri" şeklinde yaşıyor.

Fuarda bulunan yüzlerce işveren firmadan bir diğer yetkili de şirketlerinin yönetim, pazarlama ve tecrübeli elemanlara ihtiyacı olduğunu belirtiyor.

Yetkili, fuara katıldıklarından bu yada birçok kişiyle görüştüklerini ve genel olarak fuardan memnun olduklarını söylüyor.

Genel olarak verdikleri maaş aralığının 2 bin ila 5 bin yüen olduğunu, ancak mesleğinde tecrübeli olan yönetici sınıfında personellere başlangıç olarak 8 bin yüene kadar maaş verebildiklerini kaydediyor.

Birçok uzman Çin'de 300 milyonluk kırsal kesimin göçmen işçilerinin gelecek 20 yıl içerisinde kentleşmesinin Çin'in kalkınması açısından hayati olduğu görüşünde. Ancak bu sürecin tedricen trilyonlarca yüene mal olacağı düşünülüyor.

Çin Halk Siyasi Danışma Konferansının altında çalışan bir grubun raporu da bu konuyu destekliyor, zira grup yeni nesil göçmen işçilerin Çin'in kalkınmasının geleceğini temsil ettiğini belirtiyor.

Yeni nesil eğitimli işçiler

Çin Vatandaşlık İşleri Bakanlığı ülkede şu anda hali hazırda 164 milyon kırsal kesimden gelen göçmen işçi olduğunu ve bunların yüzde 60'ının 18-25 yaş arasındaki iyi eğitimli yani "yeni nesil göçmen işçiler" olduğunu söylüyor.

Bu tarz iyi eğitimli göçmen işçilerin çoğu büyük şehirlerde yaşıyor ve çalışıyor. Ancak bunlar kırsal kesimin oturma iznine sahip ve kendileriyle aynı eğitimi almış, aynı seviyedeki şehirli muadilleriyle aynı varlık ve statülere sahip değiller.

Devlet Konseyi Kalkınma Araştırma Merkezinin verilerine göre, bu tür işçilerin sadece yüzde 29,8'inin sağlık sigortası var ve yüzde 11,3'ü işsizlik kazancına sahip.

Aynı kurumun istatistikleri, bu tür yeni nesil işçilerin kırsal kesimden gelmelerine rağmen yüzde 84,5'inin geçmişte zirai bir işle uğraşmadığını, yüzde 30'unun memleketinde arazisi olmadığını, yüzde 92,3'ünün de tekrar memleketine dönmek istemediğini belirtiyor.

Bahar bayramı nedeniyle memleketine dönen ve mevcut işini bırakan başka bir işçi adayı olan Liu Yün, kırsal kesimden gelmiş ve Şanghay'da iş arayanlarda biri.
Liu yaptığı açıklamada, 2007 yılında Ciangşi üniversitesinden mezun olduğunu ve tasarımcısı olduğunu söyledi.

Mezun olduğu bölümün aksine daha önce emlak sektöründe pazarlama elemanı olarak çalıştığını belirten Liu, bir aydır işsiz olduğunu kaydetti.

Liu, Çin'in kuzeyindeki Hınan eyaletinden geldiğini, yine pazarlama alanında bir iş bulmak istediğini ve yılda 60 bin yüenden aşağı olmamak şartıyla bir iş sahibi olduğunda memnun olabileceğini söylüyor.

Ülkenin güneyinde bulunan ve Çin'in üretim lokomotifi olan Guangdong eyaletinde bazı firmalar yeni yıl dönüşünde işçilerinin sadece yüzde 30'unun geri geldiğini kaydediyor.

Eğilimin kentlere kaymasıyla 200-300 milyon kişinin 20 yıl içerisinde kentlere göçmesi bekleniyor. Ancak araştırmalar, bir işçinin kentlere yerleşim maliyetinin 80 bin yüen olacağını ve 20 yıl içerisinde bu yer değiştirmenin devlete maliyetinin 20 trilyon yuan olacağını ifade ediyor.