Askeri yığınağın Türkiye açısından sonuçları

TÜRK askerinin Irak'ta Amerikan askerleriyle birlikte hareket etmesi sayesinde Türkiye'nin Kürt meselesinden, hiçbir siyasi adım atmadan kurtulabileceğini sananlar yanılıyorlar. Amerikan yığınağı Türkiye'yi de, Saddam sonrası planların başarısı için Kürt meselesini bir istikrarsızlık kaynağı olmaktan çıkartma zorunluluğu ile karşı karşıya bırakıyor. Şöyle bir düşünün. Pentagon geçtiğimiz hafta, Saddam sonrası Irak'ın üç Amerikalı vali tarafından yönetileceğini duyurdu.Kuzey ve güneyde iki emekli general, Bağdat ve civarında yani Orta Irak'ta diplomat kökenli bir kadın vali görev alacak. Ancak ülkenin siyasi kurumlarının yeniden oluşması, istikrarın sağlanması ve Ortadoğu sorununun çözümünü de planları içine alan Başkan Bush'un öngördüğü bütün bölgesel düzenlemeler yapılana kadar, Amerikan ve İngiliz askeri gücü varlığını sürdürecek Bu gücün bir kısmı ülke içinde ama bir kısmı da dışarıda Kuveyt, Suudi Arabistan, Katar'ın yanı sıra Türkiye'de de bulunacak. Bu güç ne zamana kadar kalacak belli değil. Amerikalıların yanıtı şöyle: ‘‘Gerektiğinden bir gün bile fazla değil.’’ Yani, Washington politikalarının tayin edeceği bir zamana kadar bölge geniş bir Amerikan şemsiyesi altına giriyor. * * *IRAK ve çevresinin Amerikan şemsiyesi altına girmesi, mutlaka Kürt devletinin kurulacağı anlamına gelmiyor. Ama kurulmayacağının güvencesini de vermiyor.Bu şemsiye, esas olarak bölgesel güçleri tek taraflı hareket etmekten caydıracak. Engelleyecek. Bağımsız devlet kurmak isteyen Kürtlerin veya Kürtlerin bağımsız devletine karşı çıkanların, ‘‘birbirlerine karşı’’ ve ‘‘tek başlarına’’ uzun süreli bir silahlı harekat gerçekleştirmeleri mümkün görünmüyor. ABD'nin bölgedeki askeri güce dayalı siyasi varlığı böyle bir şeyi zorlaştıracak. Hatta imkansızlaştıracak. Bu Türkiye için geçerli olduğu kadar, Türkiye'ye isteklerini zorbalıkla kabul ettirmek isteyen terör örgütleri için de geçerli. Ama Ortadoğu'da istikrarın sağlanmasını Amerikan ulusal güvenliğinin öncelikli meseleleri arasında sayan Washington'un, bölge halklarının iradelerini dikkate almak zorunda olduğunu da akılda tutmak lazım. Çünkü Irak'ta yeni bir ulus yaratma süreci yaşanacak ve bu da Kürt, Arap, Türkmen ve diğer etnik grupların siyasi uzlaşmaları ile sağlanacak. Türkiye'nin siyasi katkısı, yani kendi Kürt meselesini çözmüş olarak bölge ile ilgilenmesi hayati önemde olacak. İyi senaryo böyle. Ama, ülkenin etnik ve mezheplere göre bölünme yoluna gireceği kötümser senaryoda da Türkiye'nin siyasi katkısı gerekecek, istikrar güvencesi istenecek.Türklerle-Kürtler arasında silahlı bir çatışmaya ancak bölgede krizi derinleştirmek, tarafları marjinalleştirmek ve bunun sonucunda daha etkili bir müdahale olanağı yaratmak için izin verilecek.* * * AMERİKAN askerlerinin Türkiye'de konuşlandırılmaları için izin verilmeli mi? Bu Türkiye için artık çok önem taşımıyor. Evet, verilebilir. Zaten başlamış olan bir süreç hızlanır. Önemli olan herkesin savunduğunun sorumluluğunu alması. Doğru olmayan gerekçelerle zihinleri bulandırmaması. Tezkereyi, Kuzey Irak'ta Kürt devletinin kurulmasını engellemeye bağlamak doğru değil. Ekonomik tazminat ve ikili askeri anlaşmalar dışında kalan siyasi sözlerin hukuki bir değeri, uzun vadeli bağlayıcılığı yok. Olamaz da. Türk askerinin Kuzey Irak'a girmesi konusunda ise dikkatli olmakta yarar var. Bazı çevreler, eğer tezkere geçmezse Türk askerinin tek başına müdahalesine izin verilmeyeceğini tekrarlıyor.Geçerse Türk askeri istediği gibi müdahale edebilecek mi? Hayır. Ne Kuzey Irak'ta ne de başka bir bölgede Türkiye'nin tek taraflı müdahalesine izin verilecek. Sadece, Türkiye'nin sınır ötesi varlığı artacak. Mülteci akımı sınırda kontrol altına alınacak. Türk askeri orada ABD ile ‘‘işbirliği’’ içinde olacak. Bu işbirliği çerçevesinin ayrıntıları tam bilinmiyor. Ama işbirliği hiçbir konuda askeri ‘‘çözüm’’ seçeneğini sunmuyor Türkiye'ye. Bölünme riskine, ekonomik ve siyasi istikrarsızlığa, korkulara, endişelere karşı tek seçenek ile karşı karşıya Türkiye, siyasi çözüm. Amerikan askeri varlığı da Türkiye'nin önüne başka seçenek koymuyor. Yanlış anlaşılmasın.